Japanski nosači aviona klase Zuiho
| Nosači aviona klase Zuiho | |
|---|---|
| |
| Nosač aviona Zuiho | |
| Korisnik | 
|
| Početak gradnje: | 1934. - 1935. |
| Porinuće: | 1936. |
| Završetak gradnje kao nosači aviona: | 1940. - 1942. |
| Osnovne katakteristike | |
| Dužina: | 214,80 m |
| Širina: | 23 m |
| Gaz: | 6,7 m |
| Težina: | 11.262 tona (standardni deplasman) 13.950 tona (puni deplasman) |
| Pogon: | 4 kotla Kanpon, snage 52.000 KS |
| Posada: | 785 oficira i mornara |
| Naoružanje: | Topovi: 4×2 topa 127 mm, 4×2 topa 25 mm Avioni: 27+3 |
| Maksimalna brzina: | 28 čvorova |
| Brodovi klase | |
| Zuiho, Šoho | |
Brodovi klase Zuiho su bili japanski laki nosači aviona korišćeni u Drugom svetskom ratu. Prvobitno su izgrađeni kao brodovi baze za podmornice, da bi pre početka rata na Pacifiku bili prepravljeni u nosače aviona.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Kao odgovor na propisani američki okvir brodogradnje, Japan je razradio pored oficijelnog programa gradnje brodova, i jedan u „senci“. On je predviđao gradnju vojnih i civilnih brodova, koji u slučaju rata mogu brzo da se preurede u nosače aviona. Po zamisli Admiraliteta ti brodovi bi trebalo da obezbede protiv-vazdušnu odbranu desantnih grupa brodova od napada baznih aviona neprijatelja kao i da osiguraju vazdušnu podršku osvojenom mostobranu. Smatralo se da je 25-30 aviona sasvim dovoljno za izvršenje tih zadataka. Za realizaciju te koncepcije, u okviru „drugog dela programa za popunu flote“ na dokovima brodogradilišta u Jokosuki počela je gradnja dva broda baze za podmornice. Dobili su imema Curugisaki i Takasaki. Brodovi su građeni na osnovu broda baze za podmornice Tajgei (vidi:nosači aviona Rjuho), no napravljena su neka poboljšanja.
| Ime | Početak gradnje | Porinuće | Primljen u flotu | Prepravka u nosač aviona |
|---|---|---|---|---|
| Takasaki (Zuiho) | 20. jun 1935. | 19. jun 1936. | --- | 27. decembar 1940. |
| Curugisaki (Šoho) | 3. decembar 1934. | 1. jun 1936. | 15. januar 1939. | 26. januar 1942. |
Novi brodovi su imali standardnu težinu od 9.500 tona a punu 13.000 tona. Dva dvotaktna dizela snage 56.000 KS osiguravala su brzinu od 29 čvora. Naoružannje su činili 2×2 univerzalna topa 127 mm i 6×2 protiv-avionska mitraljeza 13 mm. Početak rata u Evropi i gomila pokušaja upotrebe palubne avijacije, a takođe i progresivno zaoštravanje odnosa sa SAD, Velikom Britanijom i Holandijom u rejonu Tihog okeana, prinudili su Japan da započne program prepravke određenih brodova u nosače aviona. Januara 1940. godine radovi na brodu Takasaki su prekinuti i započeli novi za njegovu prepravku u nosač aviona. Decembra iste godine brod je upisan u spisak Kombinovane flote pod imenom Zuiho. Curugisaki je izveden iz aktivne službe novembra 1940. godine i nakon završetka prepravke ponovo je upisan u spisak Kombinovane flote 26. januara 1942. godine kao nosač aviona Šoho.
Po novom programu brodovi su dobili nove pogonske uređaje, pošto su se dvotaktni dizeli pokazali nepouzdani. Cisterne za dizel su prilagođene za nošenje avio-benzina. Na brodovima su postavljena po četiri kotla i dve turbine, istih kao i na razaračima klase Kagero. Novi pogonski uređaji su obezbeđivali maksimalnu brzinu od 28 čvora. Dizeli su ostavljeni da pothranjuju elektro-generatore na pomoćnim uređajima. Za njih je postavljen mali dimnjak u krmenom delu broda, a dimnjak za kotlove na naftu postavljen je na sredini broda, oba na desnom boku. Ispod palube se nalazio hangar na jednom nivou, dimenzije 124 × 18 m, predviđen za 30 aviona. Hangar se povezivao sa palubom putem dva lifta za avione. Nosači aviona nisu bili oklopljeni, ali je trup u podvodnom delu imao protiv-podmorničku zaštitu, istu kao i kod teških krstarica. Kao lokalna zaštita magacina i cisterni sa avio-benzinom, postavljene su dve pregrade, koje su bile izdeljene na mnogo malih odeljenja i napunjena vodom. Artiljerijsko naoružanje je činilo 4×2 univerzalna topa 127 mm i 4×2 protiv-avionska topa 25 mm. Brodovi nisu imali ostrvsku nadgradnju. Punkt za upravljanje poletanjem i komandni most nalazili su se u prednjem delu na desnom boku, pod poletnom palubom.
Modernizacija[uredi | uredi izvor]
Praktično medernizaciju za vreme remonta, prošao je samo nosač aviona Zuiho. Nakon remonta oštećenja zadobijenih u bici kod ostrva Santa Kruz, brod je dobio nove trocevne protiv-avionske topove od 25 mm. Paluba je produžena do 192,6 m, a težina broda je narasla na 11.290 tona. Tokom 1944. godine broj topova od 25 mm je povećan na 68, a malo pre operacije ŠO-1, nosač je dobio 6 uređaja sa po 28 nevođenih projektila 120 mm, raspoređenih na krmi. U svojo poslednjoj bici, avio grupu je činilo 12 A6M5a, 1 B6N i 4 B5N2.
- Taktičko-tehnički podaci nosača aviona Zuiho:
| Pre modernizacije | Posle modernizacije | |
|---|---|---|
| Standardna težina: | 11.262 tona | 11.290 tona |
| Puna težina: | 13.950 tona | 14.005 tona |
| Dužina: | 204,80 m | 204,80 m |
| Širina: | 23 m | 23 m |
| Gaz (srednji): | 6,70 m | 6,70 m |
| Poletna paluba: | 180×23 | 192,60×23 m |
| Pogon: | 4 kotlova „Kanpon“ | 4 kotlova „Kanpon“ |
| Snaga: | 52.000 KS (2 parne turbine) | 52.000 KS (2 parne turbine) |
| Brzina: | 28 čvorova | 28 čvorova |
| Daljina plovljenja: | 7.8000 nautičkih milja/18 čvora | 7.800 nautičkih milja/18 čvora |
| Količina goriva: | 2.600 tona nafte | 2.600 tona nafte |
| Posada: | 785 ljudi | 850 ljudi |
| Univerzalna artiljerija: | 4×2 topa 127 mm | 4×2 topa 127 mm |
| Protivavionska artiljerija: | 4×2 25 mm | 16×3 topa 25 mm |
| Avio-grupa: | 27+3 | 30 |
| Lovci: | 12+2 A5M2 | 21 A6M5a |
| Obrušavajući bombarderi: | 15+1 B5N1 | 6 B5N2 |
| Torpedonosci: | - | 3 B6N |
Služba[uredi | uredi izvor]
Šoho[uredi | uredi izvor]
Brod je počeo da se koristi pre nego što je oficijelno upisan u spisak Kombinovane flote. Početkom decembra brod se nalazio u mornaričkoj bazi na ostrvu Palau, gde je osiguravao njenu zaštitu od napada iz vazduha, i tu je oficijelno uvršten u Južnofilipinsku grupu. Nakon toga, za vreme Indonezijske operacije, nosač aviona je za kratko uključen u istočnu grupu admirala Takahasija, no nije imao dodir sa protivnikom. Zatim bazira u Japanu. Dana, 24. aprila 1942. godine, Šoho stiže na atol Truk i 4. maj 1942. godine polazi na ispunjenje svog prvog borbenog zadatka - vazdušna podrška desantnoj grupi „Port Morezbi“. Za vreme operacije „MO“, brodsku avio-grupu je činilo 6 A6M2, 4 A5M2 i 6 B5N1. Ujutro 7. maja 1942. godine brod je napadnut od američkih aviona sa nosača aviona Leksington i Enterprajs i dobija po različitim podacima od 11 do 13 pogodaka bombi od 227 kilograma i do 7 torpednih pogodaka. U svojoj prvoj i poslednjoj borbi, posada nocača aviona je oborila 6 američkih aviona.
Zuiho[uredi | uredi izvor]
Nosač aviona Zuiho je uvršten 27. decembra 1940. godine u sastav 3. divizije nosača aviona Kombinovane flote. Tokom leta 1941. godine avioni brodske avio-grupe su prebačeni na nosače aviona i 1 vazdušne flote, radi priprema za napad na Perl Harbor. Do leta 1942. godine se pripremio sastav nove avio-grupe. Zuiho je uključen u borbeni sastav za operaciju „MI“, no ne uzima učešće u bici za Midvej, već podržava desant na Aleutska ostrva. Avgusta 1942. godine je prebačen u 1. diviziju nosača aviona. Uzima učešće u bici kod Santa Kruz ostrva, gde je oštećen od aviona sa američkog nosača aviona Enterprajs. Do aprila 1943. godine je na remontu u bazi Kure. Nakon toga se koristi kao avio-transporter. Tokom marta 1944. godine, ponovo je u sastavu 3. divizije nosača aviona i uzima učešće u bici u Filipinskom moru, gde gubi skoro sve svoje avione. Početkom jula iste godine počinje formiranje nove avio-grupe, koja oktobra učestvuje u odbrani Formoze - danas Tajvan, i trpi velike gubitke u borbi. Zuiho učestvuje u operaciji „ŠO-1” u sastavu drugog odreda Severne grupe pod komandom viceadmirala Ozave. Nosač aviona Zuiho je potopljen 25. oktobra 1944. godine blizu rta Engano od američkih palubnih aviona, koji su ga pogodili sa dva torpeda i četiri bombe.