Džon Čerčil, prvi vojvoda od Malboroa
| Džon Čerčil | |
|---|---|
 Džon Čerčil, prvi vojvoda od Marlboroa | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 26. maj 1650. |
| Mesto rođenja | Devon, Engleska |
| Datum smrti | 16. jun 1722. (72 god.) |
| Mesto smrti | Vindzor, Velika Britanija |
| Obrazovanje | St. Paul's School |
Džon Čerčil, prvi vojvoda od Marlboroa (engl. John Churchill, 1st Duke of Marlborough; 26. maj 1650 — 16. jun 1722) je bio engleski vojskovođa i državnik koji je služio pet monarha krajem 17. i početkom 18. veka. Komandovao je engleskom vojskom i vojskom Velike alijanse tokom Rata za špansko nasleđe. Autor jedne od Čerčilovih biografija, Marlboro: njegov život i vreme (engl. Marlborough: His Life and Times), je Vinston Čerčil, njegov potomak i engleski državnik.
Njegova supruga bila je Sara Čerčil, vojvotkinja od Malboroa.
Vojna služba[uredi | uredi izvor]
Pod Čarlsom II i Džemsom II[uredi | uredi izvor]
Kao kapetan nalazio se u engleskom Ekspedicionom korpusu koji je učestvovao u francusko-holandsko-španskom ratu (1672-1678). Tom prilikom svojom hrabrošću privukao je pažnju velikih francuskih vojskovođa Kondea i Tirena. Na engleskom dvoru vrlo je brzo napredovao, naročito posle dolaska Džemsa II na presto. Od 1685. bio je general-major i zamenik komandanta kraljevske vojske protiv pobunjenog vojvode Džemsa Monmeta (engl. James Monmouth); pobeda nad pobunjenicima kod Sedžmura (6. jula 1685) bila je uglavnom njegova zasluga. Kao general-lajtnant je 1688. bio na čelu kraljevske vojske, ali umesto da napadne Viljema Oranskog (kasnije engleski kralj Viljem III) koji se iskrcao u Engleskoj, Čerčil je prešao na njegovu stranu. [1]
Pod Viljemom III i kraljicom Anom[uredi | uredi izvor]
U početku falačkog rata (1688-1697) komandovao je engleskom vojskom na kontinentu. Naredne gdine ugušio je ustanak u Irskoj, koji je izazvao svrgnuti Džems II: opsadom je zauzeo Kork i Kinsejl. Zbog veza sa kraljem Džemskom, koji se nalazio u emigraciji u Francuskoj, bio je 1692. zatvoren u Taueru, ali je ubrzo pušten zbog nedostatka dokaza. Ponovo je bio na visokim položajima zadnjih godina Viljemove vladavine, a napredovao je još više dolaskom na presto kraljice Ane (1702), koja ga je imenovala generalnim kapetanom engleske vojske u zemlji i inostranstvu.[1]
Rat za špansko nasleđe[uredi | uredi izvor]
Veliki Malborov vojni talenat došao je do punog izražaja tek u ratu za špansko nasleđe (1701-1714), u kojem je komandovao združenim britanskim i holandskim snagama na kontinentu. Prve godine rata (1702) oteo je od Francuza nekoliko tvrđava, što mu je donelo titulu vojvode. Dve godine kasnije izvanrednim strategijskim potezom, zajedno s austrijskim vojskovođom princom Eugenom Savojskim tukao je Francuze i Bavarce kod Blindhajma (13. avgusta 1704). Ponovo ih je tukao kod Ramijija (23. maja 1706), Audenardea (11. jula 1708) i Malplakea (11. septembra 1709). Smenjen je 1711. kao žrtva domaćih političkih sukoba i dvorskih intriga.[1]
Nasleđe[uredi | uredi izvor]
Britanci smatraju Malboroa svojim najvećim vojskovođom. Pored princa Eugena bio je najznačajniji general prve polovine 18. veka.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 5), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 560
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 5), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 560
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Umetničke | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
