Džu De

U kineskoj tradiciji prezime (Džu) prethodi imenu.

Džu De
Lični podaci
Datum rođenja	(1886-12-01)1. decembar 1886.
Mesto rođenja	Jilong, Kina
Datum smrti	6. jul 1976.(1976-07-06) (89 god.)
Mesto smrti	Peking, Kina
Profesija	vojno lice, političar
Politička karijera
Politička stranka	Komunistička partija Kine
Mandati predsednik Stalnog komiteta Nacionalnog narodnog kongresa april 1959 — jul 1976. Prethodnik Lju Šaoći Naslednik Je Čanjing potpredsednik NR Kine 27. septembar 1954 — 27. april 1959. potpredsednik KP Kine 28. septembar 1956 — 1. avgust 1966. član Nacionalnog narodnog kongresa 15. septembar 1954 — 6. jul 1976.

Džu De (朱德; Jilong, 1. decembar 1886 — Peking, 6. jul 1976) bio je kineski general, političar, revolucionar i jedan od istaknutijih članova Komunističke partije Kine. Od 1955. bio je jedan od Deset maršala Narodnooslobodilačke armije.

Biografija

Mladost

Rođen je 1886. godine u siromašnoj zemljoradničkoj porodici, Jilong, severni Sečuan. Uprkos siromaštvu, Džu je uspeo da upiše privatnu školu 1892. godine. Mecena mu je kasnije bio njegov bogati ujak, koji ga je poslao na školovanje na Vojnu akademiju Jenan. Nakon sticanja diplome 1907, radio je kao nastavnik fizičke kulture u osnovnoj školi Jilong. Kasnije je ipak napustio ovu službu i postao predavač na Vojnoj akademiji Jenan. Tamo se priključio tajnom političkom udruženju Tongmenghui (preteča partije Kuomintang).

Učesnik u revoluciji i gospodar rata

Radio je kao predavač na akademiji do diplomiranja u julu 1911, nakon čega se pridružio revolucionarima u Sinhaj revoluciji i služio u više vojnih jedinica Republikanske armije. Nakon smrti svog mentora i prve supruge, Džu se odao uživanju opijuma, počeo da vodi dekadentan život i postao lokalni gospodar rata. Nakon što mu je u okršajima s ostalim gospodarima rata ubijena i druga supruga, a vojska razbijena, Džu je odlučio da ode na školovanje u Evropu. Pre toga je bio na terapijama na kojima se odvikao od zavisnosti od opijuma. Pokušao je da postane član Komunističke partije Kine 1922, ali je odbijen zbog svoje nedavne prošlosti.

Uključenje u komunistički pokret

Džu je 1922. otišao u Evropu gde je studirao na Univerzitetu Getingen (Nemačka) do 1925. godine. Tamo se upoznao sa Džou Enlajem i uskoro postao član komunističke partije. Zatim je neko vreme boravio u Sovjetskom Savezu, te se 1926. vratio u Kinu.

Kineski građanski rat

Kada je 1927. propao savez između Kuomintanga i komunista, Džu de je učestvovao u podizanju ustanka u Nančangu, ali se ubrzo povukao iz učešća. Kada je ustanak propao, ipak je bio prinuđen da pobegne. Sa svojih 10.000 vojnika, Džu se u planinama Đingangšan povezao s Mao Cedungom 1928. godine. Mao je ovde organizovao sovjet, a Džu je učestvovao u osnivanju kineske Crvene armije. Komunisti su 1929, u povlačenju pred snagama Kuomintanga, osnovali novi Janši sovjet. Tamo je Džu De bio jedan od vođa Crvene armije.

Godine 1934, učestvovao je u organizovanju proboja neprijateljskog obruča, nakon kojeg je usledio Dugi marš kineskih komunista. Kada su se tokom marša u julu 1935. razdvojile komunističke Četvrta i Prva armija, Džu i Lju Bočeng preuzeli su komandu nad Četvrtom, a Mao i Džou nad Prvom armijom. Četvrta armija je toko marša pretrpela teške gubitke, pa je Džu komandovao njenom rekonstrukcijom nakon dolaska na sigurno u provinciju Jenan.

Tokom Drugog kinesko-japanskog i završne etape Kineskog građanskog rata, Džu je bio zapovednik kineske Crvene armije. Jedan od njegovih najvećih uspeha protiv Japanaca bilo je komandovanje jedinicama tokom tzv. Ofanzive hiljadu regimenti.

Politička karijera

Nakon proglašenja Narodne Republike Kine 1949, Džu je imenovan za zapovednika Narodnooslobodilačke armije. Tokom prvih godina Narodne Republike bio je potpredsednik Komunističke partije Kine (1956–1966) i potpredsednik NR Kine (1954–1959). Nadgledao je operacije jedinica Narodnooslobodilačke armije tokom Korejskog rata 1950. godine, a 1955. je dobio čin maršala NR Kine.

Aprila 1969, tokom konferencije o Kulturnoj revoluciji, Džu je otpušten sa funkcija člana Politbiroa Stalnog komiteta KP Kine i člana Nacionalnog narodnog kongresa. Uprkos gubitku političkih funkcija, nije stradao u Kulturnoj revoluciji, jer ga je pod zaštitu uzeo Džou Enlaj. Avgusta iste godine, bio je premešten na manje zahtevne vojne funkcije u provinciji Guangdžou. Godine 1973. je vraćen u članstvo Politbiroa Stalnog komitera KPK.

Uživao je ugled jednog od prvaka Revolucije sve do svoje smrti u julu 1976. godine. Umro je šest meseci posle Džou Enlaja i dva meseca pre Mao Cedunga. Kremirali su ga tri dana nakon smrti.