Abver
Abver (nem. Abwehr) bila je njemačka vojna obavještajna služba Rajhsvera od 1920. do 1935. i Vermahta od 1935. do 1945. godine.[1][a] Iako je Versajskim sporazumom Njemačkoj potpuno zabranjeno osnivanje sopstvene obavještajne službe, osnovali su špijunsku grupu 1920. godine[b] u okviru ministarstva odbrane, pod nazivom Abver.[v] Početna svrha Abvera bila je odbrane od strane špijunaže — organizaciona uloga koja se kasnije znato razvila.[5] Pod generalom Kurtom fon Šlajherom, pojedine vojne obavještajne jedinice su kombinovane i 1929. centralizovane za vrijeme njegovog mandata kao ministra odbrane, čineći osnovu za uobičajeno shvaćenu manifestaciju Abvera.
Svaka stanica Abvera u cijeloj Njemačkoj bila je zasnovana na vojnim okruzima i otvarano je sve više kancelarija u prihvatljivim neutralnim zemljama i u okupiranim teritorijama kako se Treći rajh širio.[6] Naziv ministarstva odbrane promijenjen je 1935. godine u ministarstvo rata, a zatim ga je u potpunosti zamijenio Adolf Hitler novom Vrhovnom komandom Vermahta (VKV). VKV je bio dio firerovog ličnog „radnog osoblja” od juna 1938, a Abver je postao njegova obavještajna služba pod viceadmiralom Vilhelmom Kanarisom.[7][g] Štab Abvera se nalazio u ulici Tirpicufer br. 76/78 u Belinu, u blizini kancelarije VKV.
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Prvobitno osnovana 1866. godine, rana manifestacija pruskog Abvera prethodila je savremenoj njemačkoj državi i stvorena je radi prikupljanja obavještajnih podataka za prusku vladu tokom rata sa susjednom Austrijom.[2]
- ^ Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska posebno su se žestoko protivili da Njemačka ima bilo kakav oblik obaveštajnih službi i pokušali su da uvedu što je moguće više ograničenja za Abver.[3]
- ^ Njemačka riječ Abver znači „odbiti” i izabrana je da naglasi odbrambeni karakter ovog odjeljenja ministarstva odbrane nakon Prvog svjetskog rata.[4]
- ^ VKV nije uspostavila obavještajni ogranak u svom operativnom štabu sve do 1943, a i poslije toga se sastojao sam od tri oficira.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Holmes 2001, str. 2.
- ^ Lerner & Lerner 2004, str. 2.
- ^ Paine 1984, str. 7.
- ^ Zentner, Bedürftig & Hackett 1991, str. 2.
- ^ Dear 1995, str. 1.
- ^ Taylor & Shaw 1997, str. 11.
- ^ Taylor 1952, str. 165.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Lerner, K. Lee; Lerner, Brenda Wilmoth, ur. (2004). Encyclopedia of Espionage, Intelligence, and Security: A-E (na jeziku: engleski). Thomson/Gale. ISBN 978-0-7876-7686-5. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Holmes, Richard (2001). The Oxford Companion to Military History (na jeziku: engleski). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866209-9. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Paine, Lauran (1984). German Military Intelligence in World War II: The Abwehr (na jeziku: engleski). Stein and Day. ISBN 978-0-8128-2966-2. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Zentner, Christian; Bedürftig, Friedemann; Hackett, Amy (1991). The Encyclopedia of the Third Reich (na jeziku: engleski). Macmillan. ISBN 978-0-02-897500-9. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Dear, Ed (1995). The Oxford Companion to World War II (na jeziku: engleski). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866225-9. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Taylor, James; Shaw, Warren (1997). The Penguin Dictionary of the Third Reich (na jeziku: engleski). Penguin Books. ISBN 978-0-14-051389-9. Pristupljeno 16. 10. 2020.
- Taylor, Telford (1952). Sword and Swastika: Generals and Nazis in the Third Reich (na jeziku: engleski). Pristupljeno 16. 10. 2020.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
