Америчка историја икс

Američka istorija iks
Filmski poster
Žanr	drama
Režija	Toni Kej
Scenario	Dejvid Makena
Producent	Džon Morisi
Glavne uloge	Edvard Norton Edvard Ferlong
Producentska kuća	New Line Cinema
Godina	1998.
Trajanje	119 minuta
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Budžet	10.000.000 dolara
Veb-sajt	www.historyx.com
IMDb veza

Američka istorija iks (engl. American History X) je američki film iz 1998. godine, režisera Tonija Keja i scenariste Dejvida Makene. Glavne uloge igraju: Edvard Norton i Edvard Ferlong, dok sporedne uloge igraju: Beverli D'Andželo, Stejsi Kič, Itan Supli, Ejveri Bruks i Feruza Balk.

Radnja

Deni je inteligentni tinejdžer koji se napisavši propagandni esej o Hitleru nađe u problemima u školi; upravnik Svini, crnac, mu zadaje da napiše esej o bratu, za kojeg smatra da mu je uzor, ili će biti izbačen iz škole. Deniev brat Derek je lokalni neonacistički junak koji je isti taj dan izašao iz zatvora nakon što je tamo proveo tri godine zbog ubistva dvojice crnaca. Kroz film se u obliku uspomena prikazuje Derekova prošlost: nakon što mu je oca, vatrogasca, na dužnosti ubio crni kriminalac, inteligentan i obećavajući mladić, okrenuo se nacizmu i rasizmu. Uz podršku lokalnog neonacističkog propagandista Kamerona Aleksandera, svojom harizmom uspio je okupiti bandu skinhedsa koja se upuštala u nasilne obračune sa nepoželjnim susjedima. Njegova agresivnost i mržnja počele su narušavati i porodični život, posebno odnos sa sestrom i majkom koje ne dele njegove ideje.

Jedne večeri skup crnaca pokuša ukrasti Derekov automobil zbog čega se on sukobljava sa njima i ubija dvojicu napadača. Budući da je jednog ubio nepotrebno, i na vrlo brutalan način, osuđen je na zatvorsku kaznu. U zatvoru se nađu u prijetećoj okolini budući da su većina zatvorenika crnci, a Derek ima istaknutu tetovirani kukasti krst. Zaštitu mu pruža zatvorska neonacistička zajednica, ali Derek ubrzo uviđa da su oni neprincipijelni licemeri te se ponašaju kao crnačke bande koje prezire. Iz sukoba sa vođom izvlači kraći kraj i ubrzo se nađe u nezgodnom položaju ostavši bez njihove zaštite. Pomaže mu crni kolega sa kojim radi u zatvorskoj praonici i sa kojim se postupno sprijateljuje. Derek postaje nesiguran, njegov uverenja postaju potresena, a kasnije ih potpuno napušta susrevši se ponovno sa Svinijem, svojim nekadašnjim profesorom koji mu nudi pomoć.

Izašavši iz zatvora želi popraviti vlastite greške iz prošlosti i urediti narušene odnose unutar porodice. Međutim, Deni je pod uticajem Kamerona krenuo njegovim stopama, a lokalni neonacisti Dereka i dalje smatraju junakom. Na neonacističkoj zabavi posvađa se sa Kameronom i starim drugovima, a Denija svojim zatvorskim iskustvom uverava da napusti rasizam i mržnju. Pomirivši se sa porodicom Derek planira budućnost, obećava i pomoći Siniju oko antinacističkog aktivizma. Deni takođe piše esej u kojem raščišćava saa prošlošću i sutradan ga odnosi u školu, ali dan ranije se u školi zavadio sa članom bande, crncem, koji ga dočeka i ubije. Derek očajava nad njegovim mrtvim telom, a film završava citatom iz Linkolnovog govora koji poziva na zajedništvo rasa.

Glumci

Glumac	Uloga
Edvard Norton	Derek Vinjard
Edvard Ferlong	Deni Vinjard
Beverli D'Andželo	Doris Vinjard
Ejveri Bruks	dr Bob Svini
Dženifer Lin	Davina Vinjard
Itan Supli	Set Rajan
Stejsi Kič	Kameron Aleksandar
Feruza Balk	Stejsi
Eliot Guld	Mari
Gaj Tori	Lamont
Vilijam Ras	Denis Vinjard
Džozef Korteze	Rasmusen
Džejson Bouz Smit	Litl Henri
Antonio Dejvid Lajons	Lorens
Aleks Sol	Mič Makormik

Lokacije snimanja filma

• Džonijeva prodavnica kafe - Bulevar Vilšir br. 6101, Ferfaks (Kalifornija), Los Anđeles (SAD)
• Los Anđeles (Kalifornija, SAD)
• Gimnazija Venis - Bulevar Venis 13000, Venis, Los Anđeles (SAD)

Zarada

• Zarada u SAD - 6.719.864 $
• Zarada u inostranstvu - 17.155.263 $
• Zarada u svetu - 23.875.127 $

Spoljašnje veze

• Američka istorija iks na sajtu IMDb (jezik: engleski)