Beljanica

Beljanica
Geografske karakteristike
Najviša tačka	Beljanica
Ndm. visina	1.339 m
Koordinate	44° 07′ 07″ S; 21° 42′ 33″ I
Geografija
Beljanica
Države	Srbija
Masiv	Karpatsko-balkanske planine
Grupa	Karpatske planine

Beljanica je jedna od najvećih krečnjačkih planina istočne Srbije. Nalazi se između sliva reke Mlave i Žagubičke kotline na severu i sliva reke Resave na jugu. Pruža se od zapada ka istoku u dužini od 24 km, sa prosečnom širinom od oko 12 km. Zahvata površinu od 309 km², od čega 246 km² izrazit kraški reljef u krečnjacima.

Severni deo je visoravan sa mnogim vrtačama, uvalama i slepim dolinama (Busovata, Rečke sa ponorom dubokim 150 m). Južni deo je stenovit, krečnjački greben Beljanica (1.339 m), koji strmim odsekom pada u klisuru reke Čemernice, desne pritoke reke Resave. U grebenu su mnogobrojne pećine, od kojih je najveća Velika Atula (560 m). U podnožju grebena nalaze se Malo i Veliko vrelo, a u podnožju severnog oboda Vrelo Mlave kod Žagubice.

Karakteristike

Detalj sa strmostenske strane

Beljanica je planina bogata vodom, podzemnim i površinskim tokovima. Naročito su interesantni površinski tokovi sa velikim brojem reka i potoka ponornica. Voda u svim tokovima je čista i može se piti iz vodotoka.

Beljanica je u speleološkim krugovima veoma poznata kao izuzetno bogata speleološkim objektima. Najpoznatija pećina je Resavska pećina, koja je uređena za pojedinačne ili kolektivne posete i otvorena je tokom cele godine. Pored Resavske pećine postoji veliki broj pećina bogatih svim vrstama pećinskog nakita.

Pećine izuzetne lepote su Jelarče, Pionirska pećina, Vlaška pećina i Ivkov ponor, a naročito se izdvajaju Izviđačka pećina, koja po vremenu nastanka i bogatstvu nakitom, ne zaostaje za Resavskom pećinom i Velika Atula, kao speleološki objekat posebne važnosti.

Zapravo Velika Atula nije do kraja istražena, a najnovija istraživanja su dozvolila postojanje produžetka zapadnog kanala. U poslednjim istraživanjima pećinske faune, otkrivene su posebne vrste nepigmentisanih stonoga, koje su za nauku nepoznata vrsta.

Lepotu planine Beljanice dopunjuju kanjoni reke Resave i Kločanice.

Beljanica u blizini Vinatovače.

Na visinama preko 700 m postoji veliki broj koliba u kojima žive meštani okolnih sela, koji prave sir izuzetnog kvaliteta.

Vršni deo planine čine pašnjaci. Sam vrh (1.339 m) je stenovit, zbog čije se beline, iznad padina prekrivenih bukovim i hrastovim šumama, pretpostavlja da je planina dobila ime. Na južnoj padini planine nalazi se vodopad Veliki buk.

Mikroklima Beljanice je čista kontinentalna, tako da je zimi neophodna zimska oprema za motorna vozila.

Planinarsko društvo

U čast planine Beljanice u Svilajncu je osnovano Planinarsko društvo „Beljanica“, sa dugom tradicijom, a njihov planinarski dom „Suvaja“, nalazi se na ulasku u kanjon reka Resave i Suvaje, nadomak hidro-kompleksa Lisine.

Galerija

• 
  Staza ka najvišem vrhu Beljanice vodi između voćnjaka.
• 
  Staza ka najvišem vrhu.
• 
  Litice Beljanice.
• 
• 
  Litice Beljanice.
• 
  Šuma na Beljanici.
• 
  Šuma na Beljanici.
• 
  Planinari u pohodu na najviši vrh Beljanice.
• 
  Šuma na Beljanici.
• 
  U najvišim delovima planine šuma je sve ređa. Četinari u blizini najviše kote.
• 
  Planinari se fotografišu na najvišoj koti Beljanice.
• 
  Staze na Beljanici.
• 
  Pejzaž sa Beljanice.
• 
  Pejzaž sa Beljanice.
• 
  Pejzaž sa Beljanice.
• 
  Pejzaž sa Beljanice.
• 
  Pogled na kanjon reke Resave sa vidikovca na Beljanici.
• 
  Vodopad Lisine.

Vidi još

• Planine Srbije
• Park prirode Kučaj-Beljanica

Literatura

• Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. 
• Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3. 

Spoljašnje veze

• Planina Beljanica srpska lepotica, Pristupljeno 22. 12. 2012.
• Turistička agencija Panakomp: Beljanica, Pristupljeno 22. 12. 2012.
• Despotovac: Beljanica, Pristupljeno 22. 12. 2012.
• NEISTRAŽENO: Beljanica - do vrha se stiže peške, biciklom ili užetom N1 - Zvanični kanal