Varga

Varga (mađ. Varga) je staro mađarsko prezime koje je proizašlo iz zanata koje je vezano za preradu kože i proizvodnju obuće od kože.

Srodna prezimena u drugim jezicima

Srodna prezimena sa istim značenjem (osoba koja radi sa kožom) u drugim jezicima: (Eng.: Shoemaker); (Nem.: Schuhmacher, Schuster); (Špa.: Vargas, Zapata).

Poreklo prezimena Varga

Sama reč je ugro−finsko porekla i prvi put je zabeležena 1387. godine u značenju krojač obuće. Prethodno su ovu vrstu posla, zanata, obavljali timari (mađ. tímár). Timari su sami prerađivali sirovinu, kožu, za izradu obuće koju su pravili. Timšo (mađ. timsó) je hemikalija, so, za preradu kože po kojoj su timari dobili ime. U 14. veku se koža ostavljala u njenoj prirodnoj braon boji, međutim sa prodiranjem mode sa zapada u 16. veku počinje se sa bojenjem kože i varge prave raznovrsniji asortiman proizvoda u ne samo u upotrebnom već i u estetskom smislu, raznobojne. Pojavom osmanlijskog carstva u Panonskoj niziji i karpatskom basenu, pojavila se i nova vrsta obuće i zanata, proizvodnja čizama, tako da je u upotrebu ušla nova reč proizvođač čizama, čizmar (mađ. csizmadiaság). Vargama je u tom periodu ostalo pravo da prave samo opanke (mađ. bocskor) od kože.

U srednjem veku zanat je bio veoma cenjen i nije svako mogao da se bavi bilo kojim zanatom, već je morao da dobije zvaničnu dozvolu od vlasti, i esnafa, pa je tek tada mogao da se bavi određenim zanimanjem, a ujedno da plaća porez i da bude zaštićen od nelojalne konkurencije.

U 18. veku, odlaskom Osmanlija iz Mađarske i pojavom Austrougarske, varge su se podelile na mađarske i nemačke varge.

Takozvane mađarske varge su i dalje izrađivali opanke, čizme i prostiju obuću za kojom je polako prestala potražnja i tako da je ovaj zanat izumro sredinom devetnaestog veka i od toga je ostalo samo prezime.

Takozvane nemačke varge su izrađivali finiji obuću zapadnog stila, mušku, žensku, sa pertlama, potpeticama, papuče itd. Tako da su u 19. veku prerasle u današnje obućare, šustere.

Rasprostranjenost

Prezime Varga je rasprostranjeno u Mađarskoj, Vojvodini i Erdelju, takođe u Kanadskim provincijama Ontario i Saskačevan, u južno američkim državama kao što su (Brazil, Argentina, Čile, Peru, Meksiko...) i Australiji, gde je veliki broj porodica sa ovim prezimenom emigriralo tokom 19. i 20. veka. Takođe se mora naglasiti da je u dosta slučajeva, tokom vremena, prezime Varga preraslo u Vargas, naročito u Južnoj Americi.

Poznate ličnosti

• Zvonko Varga (Zvonko Varga)− (Jugoslavija i Srbija). Bivši igrač FK Partizana, FK Liježa i reprezentativac Jugoslavije. Igrao je fudbal od 1976. do 1997. godine.
• Zoltan Varga (fudbaler) (Zoltán Varga)−(Mađarska), Igrač FK Ferencvaroša, i reprezentativac Mađarske između 1970. i 1980. godine.
• Stanislav Varga (Stanislav Varga)− (Slovačka), Igrač FK Seltika iz Glazgova, i reprezentativac Slovačke.
• Velimir Varga (Velimir Varga)− (Slovenija), Igrač NK Domžale, sada u FK Šarlroa, Belgija (R. Charleroi S.C. Belgia)
• Zoltan Varga (Zoltán Varga)−(Mađarska) Šahista internacionalnog ranga
• Žolt Varga (Zsolt Varga)− (Mađarska) i bivši Reprezentativac Mađarske u vaterpolu
• Tibor Varga (Tibor Varga)− (Mađarska i Švajcarska) Violinista, osnivač nekoliko muzičkih škola u Švajcarskoj,...
• Jan Varga (Ján Varga)− (Slovačka) Programer, poznat po radu na programima za Netskejp komunikaciju Mozila i Fajerfoks (Mozilla and Firefox at Netscape Communications Corporation). Dodao je (SQL) potporu za Mozila bazne kodove. Jedan od direktora Mozile za Evropu.
• Eugen Samuilovič Varga (Eugen Samuilovich Varga) (1879.−1964)− (Mađarska i Sovjetski Savez) Ekonomista, politikolog, bivši ministar finansija...

Spoljašnje veze

• Crteži i slike obućara u srednjem veku Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. avgust 2006) (jezik: engleski)