Veljko Radenović
| Veljko Radenović | |
|---|---|
 Veljko Radenović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. maj 1955. |
| Mesto rođenja | Brežanik kod Peći, NR Srbija FNR Jugoslavija |
| Datum smrti | 29. septembar 2012. (57 god.) |
| Mesto smrti | Kruševac, Srbija |
| Vojna karijera | |
| Služba | do 2005. |
| Rod | Milicija Žandarmerija |
| Čin | potpukovnik |
| Jedinica | policijska stanica u Sredskoj Specijalna jedinica MUP Jugoslavije Posebne jedinice policije u Prizrenu |
| Učešće u ratovima | |
Veljko Radenović (Brežanik kod Peći, 17. maj 1955 — Kruševac, 29. septembar 2012) bio je potpukovnik Policije Srbije, komandant Posebnih jedinica policije u Prizrenu tokom rata na Kosovu i Metohiji. Poznat je po učešću u operaciji oslobođenja Orahovca od terorističke Oslobodilačke vojske Kosova u julu 1998. godine. U narodu je postao poznat kao „Đeneral”, iako je imao samo čin potpukovnika.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Veljko Radenović je rođen 17. maja 1955. u selu Brežanik kod Peći. Njegova porodica vodi porijeklo iz crnogorskog sela Meteh kod Plava, a u Metohiju se doselila poslije Drugog svjetskog rata. Milicijsku školu je završio u Sremskoj Kamenici, a do 1992. bio je načelnik policijske stanice u selu Sredska kod Prizrena. Imao visok ugled u jugoslovenskoj miliciji. Od februara 1992. bio je komandant Specijalne jedinice MUP SR Jugoslavije, a učestvovao je u ratu u Bosni i Hercegovini na rejonu Višegrad—Foča—Goražde. Početkom septembra 1995. prebačen je u Slavoniju i Baranju na granici sa Hrvatskom, gdje je ostao do potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma. Proveo je 1996. tri mjeseca u Beogradu, gdje je učestvovao u suzbijanju nereda. Među kolegama i podređenima, Radenović je postapo poznat po borbenom pokliču „Za mnom, braćo!”.[1]
Tokom sukoba na Kosovu i Metohiji komandovao je Posebnom jedinicom policije u Prizrenu sve do povlačenja vojske i policije u junu 1999. godine.[2] Proslavio se kao komandant srpskih jedinica koje su od 17. do 20. jula 1998. učestvovale u borbama za Orahovac, koji je zauzeo OVK: Albanci su napali Orahovac i susjedna sela, zauzeli grad i napravili koridor između snaga OVK u Drenici i albanskim pograničnim oblastima. U napadu je ubijeno oko 60 pripadnika OVK, dva policajca i pet srpskih civila; kidnapovano je 100 ljudi (od toga je 35 oslobođena, 47 ubijeno i sahranjeno u masovnim grobnicama, dok se preostalih 18 vodi kao nestalo).[1]
Albanci su nekoliko dana držali Orahovčane kao taoce. Radenovićevim naporima grad je oslobođen, a albanski teroristi su uništeni.[3][4] Njegov odred se tri dana probijao kroz Orahovac preko sela Zrze i Bele Crkve, zaobilazeći snage OVK na ulazu u Orahovac, ušavši u grad s druge strane i primoravajući teroriste na povlačenje.[1] Vođstvo OVK poslije borbi u Orahovcu je čak raspisalo nagradu za Radenovićevu smrt u iznosu od 500.000 njemačkih maraka.[5] Pored toga, Radenović je učestvovao u operacijama oslobađanja mještana sela Bratotin i Ratkovac koji su bili taoci 12. maja 1998. (evakuisano je više od 50 ljudi), kao i u Maršu mira u decembru 1998, koji se završen u selu Dragobilje.[1]
Kolege i civili su Radenovića visoko cijenili kao komandanta jedinice i kao čovjeka. Sam Radenović je jednom izbjegao smrt nakon što je nepoznati snajperista, gađajući ga u glavu, pogodio kapu. Potpukovnik je rekao da je osjetio snažan udarac, kao da je udaren metalnom cijevi u glavu, a kapu sa rupom od metka je čuvao kod kuće kao talisman.[1]
Radenović je dvadeset godina patio od šećerne bolesti:[1] u borbi je uvijek sa sobom nosio zalihe insulina[6] i čokolade. U posljednjih sedam godina njegovog života, njegovo stanje se značajno pogoršalo: zbog komplikacija, Radenoviću je amputirana noga.[1] Preminuo je 29. septembra 2012. godine u Kruševcu. Sahranjen je na novom groblju u Kruševcu, bez ikakvih državnih počasti.[1][7]
Odlikovanja[uredi | uredi izvor]
- Sretenjski orden prvog reda (posthumno);[8]
- Orden za zasluge u oblasti odbrane i bezbjednosti prvog stepena (posthumno).[9]
Privatni život[uredi | uredi izvor]
Njegov sin Vukašin pripadnik je srpske žandarmerije.[5][10]
Nasljeđe[uredi | uredi izvor]
Muzičar Gavrilo Kujundžić iz Orahovca, koji je upoznao Radenovića 1970-ih, a takođe i očevidac borbe za Orahovac i okolna sela 1998, posvetio mu je pjesmu „Đenerale, đenerale”, zahvaljujući kojoj je potpukovniku Radenoviću dodijeljen nadimak „Đeneral”.[5][11]
Spomenik generalu Radenoviću autora Tome Komatine iz Kraljeva, otkriven je 24. marta 2022. u Kruševcy. [10]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž „General Velьko Radenovič - groza albanskih boevikov”. RuSerbia.com (na jeziku: ruski). 24. 12. 2020. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „Odlazak Đenerala Veljka Radenovića”. IvinSvet (na jeziku: srpski). 30. 9. 2012. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „Čojstvo - Oslobađanje Orahovca”. cojstvo.rs (na jeziku: srpski). 7. 12. 2016.
- ^ „Heroj Veljko Radenović (1955-2012)”. www.zlocininadsrbima.com. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ a b v Šahova, Elena (5. 1. 2022). „Legendarnый general Velьko Radenovič posmertno polučit zaslužennuю nagradu”. RuSerbia.com (na jeziku: ruski). Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ Borщev, Kirill (2. 10. 2012). „Ušel iz žizni legendarnый General Velьko”. www.senica.ru (na jeziku: ruski). Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „Filmska priča o heroju sa Kosova, ikoni srpskih navijača (VIDEO)”. IN4S (na jeziku: srpski). 17. 7. 2016. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „Potpukovniku Veljku Radenoviću posthumno Sretenjski orden, a potom spomenik na Bagdali”. KruševacGrad (na jeziku: srpski). 12. 2. 2022. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „Dodeljena odlikovanja povodom Dana državnosti”. www.rts.rs. RTS. 15. 2. 2022. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ a b „Vučić o Veljku Radenoviću: Naša je obaveza da negujemo sećanja na velike ljude koji su zadužili državu”. Politika Online. 24. 3. 2022. Pristupljeno 1. 4. 2023.
- ^ „OVAKO JE NASTALA PESMA ĐENERALE: Filmska priča o heroju sa Kosova, ikoni srpskih navijača (VIDEO)”. Telegraf.rs (na jeziku: srpski). 20. 7. 2015. Pristupljeno 1. 4. 2023.