Daglas C-124
| Daglas C-124 Gloubmaster II | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | teški vojni transportni, | |
| Posada | 6 | |
| Broj putnika | 200 vojnika/127 ranjenika sa nosilima | |
| Poreklo |  SAD
| |
| Proizvođač | Daglas (Douglas Aircraft Corporation) | |
| Probni let | 27. 11. 1949. | |
| Uveden u upotrebu | 1950. | |
| Povučen iz upotrebe | 1974. | |
| Status | van upotrebe | |
| Prvi operater | USAF | |
| Broj primeraka | 448 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 40,00 m | |
| Visina | 14,70 m | |
| Raspon krila | 53,06 m | |
| Površina krila | 233,20 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 46.000 kg | |
| Normalna poletna | 88.000 kg | |
| Maksimalna | 98.000 kg | |
| Pogon | ||
| Motori | klipni | |
| Broj motora | 4 | |
| Fizičke osobine | ||
| Klipnoelisni motor | Prat & Vitni (Pratt & Whitney R-4360-63) | |
| Snaga KEM-a | 2.834 kW | |
| Snaga KEM-a u ks | 3.800 ks | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt. | 520 km/h | |
| Ekonomska brzina | 429 km/h | |
| Radijus kretanja | 6.500 km | |
| Dolet | 11.000 km | |
| Plafon leta | 8.000 m | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
Daglas C-124 Gloubmaster II (engl. Douglas C-124 Globemaster II) je bio teški vojni transportni četvoromotorni avion metalne konstrukcije, projektovan za potrebe oružanih snaga SAD. Proizvodila ga je firma Daglas (Douglas Aircraft Corporation) od maja 1950. do 1955. godine. Nasledio ga je teški transportni avion na mlazni pogon C-5A.
Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Projekt teškog vojnog transportnog aviona Daglas C-124 Gloubmaster II se naslonio na projekt njegovog prethodnika C-74 Gloubmaster koji je poleteo pred sam završetak Drugog svetskog rata. Šta više, za prototip aviona C-124 je iskorišćen jedan od pet prototipova C-74. Pored iskustva sa upotrebom C-74, na osnovne karakteristike Daglas C-124 Gloubmaster II su uticala i iskustva stečena tokom operacije Berlinski vazdušni most.
Tehnički opis[uredi | uredi izvor]
Avion Daglas C-124 je bio jednokrilni niskokrilac, potpuno metalne konstrukcije sa konvencionalnim repom, uvlačećim stajnim trapom tipa tricikl sa nosnom nogom i dupliranim točkovima na svakoj nozi. Na svakom krilu trapezastog oblika, bilo je ugrađeno po dva radijalna vazduhom hlađena klipna motora Prat & Vitni R-4360 sa trokrakom metalnom elisom promenljivog koraka. Za razliku od svog prethodnika imao je znatno veći trup a teret se u avion utovarivao preko hidraulične pokretne rampe kroz velika vrata koja su se nalazila na nosnom delu aviona ispod pilotske kabine. Kao i njegov prethodnik na zadnjem delu aviona postojao je lift koji je takođe služio za utovar u avion. Kargo verzija aviona je imala dve dizalice (krana) nosivost 7 t koje su mogle da se kreću celom dužinom trupa aviona.
Ovaj avion je mogao da preveze 200 vojnika sa potpunom ratnom spremom, ili 127 nosila sa ranjenicima, 45 sedećih ranjenika i 15 pratećih medicinskih osoba, ili 31 tonu tereta. Od tereta je mogao da prenosi rakete, motorna vozila, haubice od 105mm, lake tenkove ili kompletne radne mašine (traktore, buldozere, grejdere, dizalice, viljuškare i slično i to bez rastavljanja). Verzija aviona za prevoz trupa imala je dve palube (sprata), demontažom gornje palube avion se pretvara u kargo verziju.
Daglas C-124 Globmaster II je prvi put poleteo 27. decembra 1949. godine, a prvi avion je isporučen već u maju mesecu 1950. godine, a proizvodnja mu je trajala do 1955. godine.
Varijante aviona Daglas C-124[uredi | uredi izvor]
- YC-124 - prvi prototip napravljen od prototipa aviona C-74 sa novim trupom i motorima R-4360-39,
- YC-124A - ovo je verzija prethodnog prototipa YC-124 sa pojačanim motorima R-4360-35A,
- C-124A - prva proizvodna verzija aviona Daglas C-124A-1129A sa motorima R-4360-20WA snage 3.500hp, proizvedeno je 204 primeraka ovih aviona,
- YC-124B - prototip verzija aviona Daglas C-124A-1182A sa turbo elisnim motorima YT34-P-6, prvobitno planiran kao tanker ali osnovno mu je bilo testiranje turboelisnih motora kod ovog tipa aviona,
- C-124C - druga proizvodna verzija aviona Daglas C-124C-1317, avion isti kao C-124A sa ugrađenim meteorološkim radarom APS-42 u izbočini nosa aviona i ugrađenim grejačima na krajevima krila koji su služili za grejanje kabina i služili za odleđivanje površina krila i stabilizatora. Kasnije su mnogi avioni verzije C-124A opremljeni ovim uređajima koji su znatno povećali bezbednost leta ovih aviona.
Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]
Od 1950. do 1955. godine proizvedeno je 448 primeraka ovih aviona, koji su korišćeni u okvir Američkog ratnog vazduhoplovstva u sledećim komandama: AMC - Air Material Command, FEAF - Far Eastern Air Force, MATS-Military Air Transport Service, SAC - Strategic Air Command i TAC - Tactical Air Command. Obično su se koristili u kombinaciji sa avionima Daglas C-133 Kargomaster.
Bili su transportna potpora američkoj vojsci širom sveta u korejskom i Vijetnamskom ratu u Africi i na Antarktiku, transportovali su rakete Tor u Englasku. U službi su se zadržali do 1970-ih godina kada su ih zamenili Lokidovi teški transportni avioni C-5А Galaxy. Nakon povlaćenja iz vojne službe neki od ovih aviona su korišćeni kao kargo avioni u civilnom saobraćaju.
Zemlje koje su koristile ovaj avion[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Kokpit aviona C-124 Gloubmaster II -
Avion C-124 izbočina na kljunu aviona za meteorološki radar -
Aviona C-124 na pisti sa otvorenim prednjim vratima -
Utovar rakete u avion C-124 -
Avion C-124 u letu
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Francillon, René (1979). McDonnell Douglas Aircraft Since 1920: Vol. 1 (na jeziku: (jezik: engleski)). London: Putnam. ISBN 978-0-87021-428-8.
- Williams, Nicholas M. (1995). Bug-Eyed Monster: The Douglas Model 415A the first Globemaster and DC-7 (na jeziku: (jezik: engleski)). Air Enthusiast. ISSN 0143-5450.
- Williams, Nicholas M. (leto 1980). Globemaster - The Douglas C-74 (na jeziku: (jezik: engleski)). Volume 25, Number 2: JOURNAL of the American Aviation Historical Society. nema.
- Pearcy, Arthur (1995). Douglas Propliners: DC-1–DC-7 (na jeziku: (jezik: engleski)). Shrewsbury, UK: Airlife Publishing. ISBN 978-1-85310-261-5.
- Yenne, Bill (1985). McDonnell Douglas: A Tale of Two Giants (na jeziku: (jezik: engleski)). Greenwich: Connecticut: Bison Books. ISBN 978-0-517-44287-6.
- Williams, Nicholas M. (1999). Military Air Transport Service (na jeziku: (jezik: engleski)). Speciality Press. ISBN 978-1-85780-087-6.
- Tambini, Anthoni J. (1999). Douglas Jumbo's The Globemaster (na jeziku: (jezik: engleski)). Brookline Village, Boston: Branden Publishing Company. ISBN 978-0-8283-2044-3.
- Simons, David; Withington, Thomas. Die Geschichte der Fligerei (na jeziku: (jezik: nemački)). Bath: Parragon Books Ltd. ISBN 978-1-4054-8950-8.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „C-124 Globemaster II Military Transport” (na jeziku: (jezik: engleski)). Boeing. Arhivirano iz originala 26. 10. 2010. g. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-124 Globemaster II 1949” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.aviastar.org. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-124 Globemaster II” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.militaryfactory.com. Pristupljeno 19. 9. 2010.[mrtva veza]
- „C-124 Globemaster II” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „C-124 Globemaster II” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.globalsecurity.org. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-124C Globemaster II” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.pimaair.org. Arhivirano iz originala 20. 10. 2010. g. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-124 Globemaster II” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.theaviationzone.com. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „C-124 Globemaster II” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.globalaircraft.org. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „The Douglas Globemaster, Globemaster II, & Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.vectorsite.net. Pristupljeno 19. 9. 2010.
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
