Dražeta

Dražeta
Opis:	lično ime, prezime, bivše naselje
Rod imena:	muški
Jezik:	srpski, hrvatski, bugarski
Poreklo značenja:	pridev „drag“
Poreklo imena:	Balkan (južnoslovenski prostori)
Prvi pomen imena:	11. vek
Stariji oblik imena:	Draže
Rasprostiranje prezimena:	Mošorin, Stari Banovci, Ivoševci, Hodilje, Jajce
Narodnost:	srpska, hrvatska
Veroispovest:	pravoslavlje, katolicizam, nazarenstvo (ranije)
Krsna slava:	Sveti Stefan (pravoslavne Dražete)
Izvedeni oblici:	Dražetin, Dražetić, Dražetič, (Dražetović ?)

Dražeta je južnoslovensko prezime (srpsko i hrvatsko) i lično ime (srpsko, hrvatsko i bugarsko), kao i naziv za nekadašnje naselje na području severne Dalmacije. Prezime je dosta retko i izvorno ga nalazimo u pet mesta na području bivše Jugoslavije; u selima Mošorin i Stari Banovci (Vojvodina), selima Ivoševci i Hodilje (Dalmacija) i u gradu Jajcu (Bosna). Dražete u Mošorinu, Starim Banovcima i Ivoševcima su srpske narodnosti i pravoslavne vere, dok su Dražete u Hodilju i Jajcu hrvatske narodnosti i katoličke vere. Dražete pravoslavne vere za krsnu slavu imaju Svetog Stefana.

Nastanak i poreklo imena i prezimena Dražeta

Pre nego što je postalo prezime, Dražeta je bilo lično ime, koje se prvi put pominje u 11. veku u vizantijskom izvoru na području grčke Makedonije, dok se na području bivše Jugoslavije pominje od 12. veka (drugi istorijski pomen ovog imena vezuje se za prostor Hercegovine). Ime Dražeta je nastalo kao razvojni oblik imena Draže. Ime je slovenskog porekla i nastalo je od opisnog prideva „drag“.

Draže, stariji oblik imena Dražeta, pominje se u dokumentima od 11. veka. Prema Relji Novakoviću, naziv Draže se pominje na zapadnoslovenskom prostoru. Novaković na ovaj naziv upućuje kao na moguće mesto porekla tri slovenska plemena, koja se pominju u zapisu u jevanđelju nađenom u ruševinama jednog manastira u Čečevu, u podnožju Konjuha, a koja su, navodno, 641. godine došla u Debrc. U pitanju je takozvani „Vasilijev zapis“ ili „Zapis zlog Vasilija“, a navod iz zapisa glasi: „Roditelji naši dođoše iz Dreves i Drazgь“. Novaković ove nazive povezuje sa nazivima Dreveš i Draže, na području Labe i Odre.

Ne može se tačno reći kada je i gde nastalo prezime Dražeta. Prvi podaci o prezimenu potiču iz 16. veka, ali se direktni preci današnjih porodica sa prezimenom Dražeta mogu sa sigurnošću pratiti tek od 18. veka. U selu Desići u Crnoj Gori je 1521. godine zabeležena osoba sa imenom Dražeta Radivoj (Dražeta Radonja), ali ne možemo tačno reći da li je toj osobi Dražeta bilo ime ili prezime. Takođe, u jednom dokumentu nastalom u Zagrebu 1549. godine pominje se osoba sa imenom Ivan Dražeta, što bi mogao biti prvi siguran pomen prezimena Dražeta.

Poreklo Dražeta, seobe Dražeta i naselje Dražeta

Stari Banovci

Ivoševci

Hodilje

Jajce

Stara mapa dalmatinske Bukovice iz 1789. godine, na kojoj je upisano naselje Dražete (Trasete)

Stara mapa Dalmacije iz 1860/1870. godine, na kojoj je upisano naselje Dražete (Drasete)

Mošorin i Stari Banovci

Prezime Dražeta se javlja u Mošorinu od 1783, a u Starim Banovcima od 1805. godine. Dražete u ova dva sela su jedni druge smatrali rođacima i u prošlosti su se posećivali. Prema „Hronici Starih Banovaca“ (Sremska Mitrovica, 1989), Dražete su se u Stare Banovce doselile sa područja današnje Hrvatske. U matičnoj knjizi umrlih u Mošorinu, zabeležen je 1783. godine Dražeta Marko, sin Grigorija „šijaka“. Nazivom „šijak“ su u to vreme označavani doseljenici iz Hrvatske. Pošto na području Hrvatske nalazimo prezime Dražeta u selu Ivoševci u severnoj Dalmaciji, možemo sa velikim stepenom verovatnoće pretpostaviti da su se Dražete u Mošorin i Stare Banovce doselile iz Ivoševaca. To potvrđuje i krsna slava, Sveti Stefan, koju slave Dražete u sva tri sela. Zanimljiv je i navod dr Dušana J. Popovića (Srbi u Vojvodini, knjiga druga, Novi Sad, 1990) da se u Mošorinu i Vilovu nalazilo naročito mnogo „šijaka“ poreklom iz Dalmacije i Hrvatske.

Ivoševci i naselje Dražeta

Prilikom utvrđivanja porekla Dražeta iz sela Ivoševci u dalmatinskoj Bukovici, važno je osvrnuti se na srodničku vezu ove porodice sa porodicom Vujasinović. Naime, Dražete i Vujasinovići u Ivoševcima smatraju jedni druge rođacima, a o ovom srodstvu postoje različite priče. Prema knjizi „Vujasinovići“ autora Milana Vujasinovića, predak ivoševačkih Vujasinovića rođen je u Lužanima, mestu koje se nalazi na putu između Dervente i Srpskog Broda. Kada se doselio u Dalmaciju 1699-1700. godine, oženio se iz Ivoševaca, iz kuće Dražeta (koje su, po ovoj priči, u Ivoševcima živele pre Vujasinovića).

Prema drugoj priči, koja dolazi iz usmenog izvora, a koja ima sličnosti sa prvom, Dražete i Vujasinovići su se u Ivoševce doselili iz sela Lužaca kod Sanskog Mosta u zapadnoj Bosni, a srodstvo ove dve porodice takođe dolazi od toga što se predak Vujasinovića oženio iz Dražeta. Prema nepotvrđenim pričama iz usmenih izvora u okolini Prijedora u zapadnoj Bosni bilo je Dražeta muslimanske vere, što može da govori u prilog tvrdnji da Dražete vode poreklo sa ovog područja. U knjizi Prezimena Srba u Bosni (Đorđe Janjatović, Sombor, 1993), na području Prijedora i Sanskog Mosta nalazimo prezimena Vujasinović i Vujasin, a obe porodice za krsnu slavu imaju Svetog Stefana, što može ići u prilog priči da Vujasinovići u Ivoševcima vode poreklo iz tih krajeva. U istoj knjizi stoji i da se ova prezimena pominju i u drugim delovima severne Bosne, ali da slave druge krsne slave. Jedina područja u Bosni na kojima su zabeleženi Vujasinovići koji slave Svetog Stefana su parohija Prijedor (protoprezviterat Prijedor) i parohija Umci (protoprezviterat Sanski Most).

Prema trećoj priči, koja takođe dolazi iz usmenog izvora, Dražete potiču od Vujasinovića, odnosno, Dražeta je prvobitno bio porodični nadimak za jedne od Vujasinovića, a kasnije je postao posebno prezime. U prilog ovome može da govori i to što i Dražete i Vujasinovići imaju za krsnu slavu Svetog Stefana, jer je kod Srba ranije postojao i običaj da se prezime promeni, a krsna slava sačuva.

Na starim mapama iz 18., 19. i 20. veka, na području današnjeg naselja Ivoševci, zabeleženo je naselje pod imenom Dražeta odnosno Dražete. Na mapama je naselje zabeleženo u različitim varijantama - Draseta, Drasete, Trasete, Trossete, Drašeta. Najstariji pomen ovog naselja zabeležen je na mapi iz 1789. godine, u obliku Trasete, a ono je zabeleženo kao jedno od bitnijih naselja u dalmatinskoj Bukovici, pri čemu na istoj mapi nisu ubeleženi Ivoševci. Naselje je poslednji put zabeleženo na ćiriličnoj mapi iz 1917. godine u obliku Drašeta. Na novijim topografskim kartama, može se videti upisan naziv topografskog lokaliteta Dražeta na području današnjih Ivoševaca. Prema usmenom izvoru, na području Ivoševaca i danas postoje razvaline ovog nekadašnjeg naselja gde su živele Dražete.

Ivoševci spadaju u naselja razbijenog tipa i sastoje se od više manjih naselja, odnosno zaselaka. Ovi zaseoci su nazvani po prezimenima ljudi koji u njima stanuju ili su stanovali. Tako pored već pomenutog naselja (zaseoka) Dražeta, postoje i zaseoci Vujasinovići, Tišme, Korolije, Rudele, itd. Naselje Dražeta se, hronološki posmatrano, na starim kartama javlja ranije nego naselje Vujasinovići, što više ide u prilog priči da su Dražete na prostoru Ivoševaca živele pre Vujasinovića, nego priči da Dražete vode poreklo od Vujasinovića.

Deo Vujasinovića u Ivoševcima koji imaju porodični nadimak Dražeta u stvari potiču od ivoševačkih Dražeta, sa kojima su u bliskom srodstvu po direktnoj muškoj porodičnoj liniji. Ovi Vujasinovići srodstvo po muškoj liniji sa Dražetama ne negiraju, ali tvrde da je prezime njihovih zajedničkih predaka bilo Vujasinović, a ne Dražeta. Međutim, uvidom u matične knjige, utvrđeno je da se njihovi zajednički preci pominju pod prezimenom Dražeta.

Zapadna Bosna i Crna Gora

Prema knjizi Antroponimija Bukovice (Živko Bjelanović, Split, 1988), stanovništvo istočnog dela dalmatinske Bukovice, u kojem se nalaze Ivoševci, doselilo se na to područje iz zapadne Bosne krajem 17. veka. Ovo takođe može da potvrđuje da Dražete vode poreklo iz zapadne Bosne. Prema knjizi Prezimena Srba u Bosni, najveći broj prezimena kod Srba i Hrvata nastao je u 16. i 17. veku, a to je vreme kada su preci Dražeta iz Ivoševaca mogli živeti na području zapadne Bosne, te bi to otprilike mogao biti vremenski i prostorni okvir u kome je nastalo prezime Dražeta.

U Antroponimiji Bukovice se navodi da je stanovništvo zapadne Bosne, Like i Dalmacije, doseljeno u te krajeve tokom 16. i 17. veka, direktan potomak naroda kojem kao izvor migracija možemo označiti Crnu Goru i Hercegovinu, posebno kraj između Pive, Tare, Lima i gornje Neretve. Upravo se na području Crne Gore, u selu Desići, 1521. godine pominje osoba sa imenom Dražeta Radivoj (Dražeta Radonja), ali ne možemo tačno znati da li je toj osobi Dražeta bilo ime ili prezime.

Postoje i nepotvrđene priče iz usmenih izvora po kojima ima i Dražeta muslimanske vere u okolini Prijedora, u zapadnoj Bosni, kao i Dražeta u Boki kotorskoj u Crnoj Gori, koji su pravoslavne vere, što bi moglo da govori u prilog formiranju prezimena Dražeta na ovim područjima. Međutim, ni jedna od ovih priča nije potvrđena. Postoji i mogućnost da je na ovim područjima prezime Dražeta postojalo ranije, a da ga danas više nema.

Hodilje i Jajce

Što se tiče porekla Dražeta katoličke vere u Hodilju i Jajcu, ne može se tačno reći da li su ove dve grupe u međusobnom srodstvu ili u srodstvu sa pravoslavnim Dražetama. Prema dr Nikoli Zvonimiru Bjelovučiću (Poluostrvo Rat (Pelješac), Naselja i poreklo stanovništva, knjiga 11, Beograd, 1922), Dražete su se u Hodilje doselile pre 100 godina (oko 1822) iz nepoznatog mesta. Postoji više priča iz usmenih izvora o tome odakle su se mogli doseliti. U ovim pričama, kao mesto porekla ovih Dražeta, pominju se Hercegovina, severna Dalmacija, Vojvodina, hrvatsko Zagorje, itd. Među ovim usmenim izvorima, postoje i priče da su Dražete iz Hodilja ranije bili ili pravoslavne ili muslimanske vere, a takođe i priče da su se Dražete u Hodilju ranije prezivali Delo ili Ruda. Ni jedna od ovih priča ne može se sa sigurnošću potvrditi. Za Dražete u Jajcu se ne zna kada su i odakle došli u to mesto. Prema jednoj priči iz usmenih izvora, oni potiču iz južne Dalmacije (Hodilje), a prema drugoj priči iz Vojvodine. Iako ni za jednu od ovih tvrdnji nema potvrda, moguće je da je verovatnija priča da potiču iz južne Dalmacije, budući da su Dražete u južnoj Dalmaciji katoličke vere, isto kao i Dražete u Jajcu, dok su Dražete u Vojvodini pravoslavne vere.

Ime Dražeta i slična imena i prezimena

Postojanje ličnog imena Dražeta potvrđeno je u istorijskim izvorima od 11. veka, dok je postojanje od njega izvedenog imena ili prezimena Dražetin potvrđeno u istorijskom izvoru iz 14. veka. Lično ime Dražeta se danas retko koristi, ali nije potpuno iščezlo iz upotrebe; prema telefonskom imeniku Hrvatske za 2004. godinu u Kninu je živela osoba sa imenom Dražeta Davidović, dok se osoba sa imenom Dražeta Dražetić pominje kao autor stručnog rada u hrvatskom časopisu Mljekarstvo (broj 03. iz 2003. godine).

U matičnim knjigama u selu Mošorin prezime Dražeta je beleženo u četiri različite varijante: Dražeta, Dražetin, Dražetić i Dražetič, iako nema sumnje da je originalni oblik prezimena glasio Dražeta. Danas su se kod Dražeta poreklom iz Mošorina za prezime zadržali oblici Dražeta i Dražetin, dok su oblici Dražetić i Dražetič iščezli. Oblik Dražetin se takođe povremeno javljao i kod Dražeta u Starim Banovcima.

Prezime Dražetić nalazimo u selima Turbe i Imljani u Bosni, kao i u više mesta u Hrvatskoj, najviše na području Petrinje, Slavonske Požege, Siska, Velike Gorice i Zagreba, a ovo prezime je prvi put registrovano u Šibeniku 1386. godine. 1416. godine se pominje knez Grgur Dražetić, sused Dubrovčanima, kome su u području kojim je vladao bili Omišani. Prezime Dražetić se takođe pominje u Velikoj Pisanici u Slavoniji 1783. godine.

Prezime Dražetić je nastalo od imenske osnove Dražeta, ali ne možemo reći da li je Dražeta u ovom slučaju bilo ime ili prezime. Ukoliko je prezime Dražetić nastalo od prezimena Dražeta (što se zaista i desilo kod familije Dražeta u Mošorinu), postavilo bi se pitanje mogućeg srodstva Dražetića i Dražeta, pre svega onih iz Hodilja i Jajca, budući da su Dražetići pretežno katoličke vere, isto kao i Dražete u ovim mestima. Zabeleženi su i Dražetići pravoslavne vere u selu Golubinjak kod Daruvara u Slavoniji.

Prezime Dražetič, koje postoji u Sloveniji, najverovatnije je varijanta prezimena Dražetić, budući da slovenačka abeceda ne poznaje slovo „ć“.

U Sarajevu je 1882. godine zabeleženo prezime Dražetović. Radi se o osobi ili osobama pravoslavne vere, koje su za krsnu slavu imale Svetog Savu. Ovo prezime nije izvedeno od imenske osnove Dražeta, već od imenske osnove Draže, od koje je izvedeno i samo ime Dražeta.

U Srpskom rječniku Vuka Stefanovića Karadžića (u Beču, 1852), zabeležen je izraz „dražetina“, kao augmentativ od prideva „draga“.

Istorijski izvori o imenu i prezimenu Dražeta

Natpis iz 12. veka sa područja Hercegovine: „Poleta, Drusan, Dražeta činu raku nad materiju (materom) u dani slavnoga kneza Hramka“

Bilinopoljska izjava iz 13. veka, o odricanju od jeresi, koju su potpisali bogomilski poglavari - Dragič, Ljubin, Dražeta, Pribiš, Ljuben, Radoš i Vladoš. U izjavi, koja je pisana na latinskom jeziku, imena ovih poglavara su upisana kao Dagite, Lubin, Brageta, Pribis, Luben, Rados, Bladosius

Batalovo evanđelje iz 14. veka, gde se u spisku bogomilskih poglavara pominje ime Dražeta

Porodično stablo familije Dražeta iz Mošorina

Porodično stablo familije Dražeta iz Starih Banovaca

Porodično stablo familije Dražeta iz Ivoševaca

Porodično stablo familije Dražeta iz Hodilja

Porodično stablo familije Dražeta iz Jajca

Sveti Stefan, krsna slava Dražeta pravoslavne vere

Ovde se navode neki od najstarijih pomena imena i prezimena Dražeta u istorijskim izvorima.

Vizantijski izvor

Najstariji podatak o ličnom imenu Dražeta nalazimo u vizantijskom izvoru, gde je zabeležen seljanin Dražeta (Δραζετα; Dražeta, selяnin) 1076/77. godine, kao stanovnik naselja Ardameri u grčkoj Makedoniji (tada u sastavu Vizantije). Prema bugarskom autoru Marinu Petkovu, ovo naselje je tada naseljavalo bugarsko stanovništvo.

Natpis iz Čičeva

Drugi po starosti podatak o ličnom imenu Dražeta nalazimo na kamenom odlomku u crkvi Svetog Petra u Čičevu kod Trebinja, u današnjem selu Crnču. Natpis datira iz 12. veka (između 1177. i 1200. godine). Po svemu sudeći, radi se o tri brata koji sahranjuju majku. Natpis glasi:

• „Poleta, Drusan (Družan), Dražeta činu raku nad materiju (materom) u dani slavnoga kneza Hramka“

Dokument iz arhiva hvarskog kaptola

U dokumentu iz arhiva hvarskog kaptola, koji datira sa kraja 12. veka, a čiji je sadržaj opisan kao „Popis zemalja samostana sv. Silvestra na otoku Biševu“, pominje se „Draseta filius Heliae possessor terrae“, odnosno „Dražeta, sin Ilije, posednik zemlje“.

Bogomilski poglavar (djed)

Početkom 13. veka jedan od poglavara bosanskih bogomila zvao se Dražeta. O njemu govore dva istorijska izvora: Bilinopoljska izjava i Popis bogomilskih vladara.

Bilinopoljska izjava je dokument u kojem su poglavari bosanske bogomilske crkve, pred izaslanikom rimskog pape, izjavili da se odriču svoje jeresi. Izjava je potpisana 8. aprila 1203. godine na Bilinom polju kod Zenice, a jedan od bogomilskih poglavara koji su je potpisali zvao se Dražeta. Ostali poglavari zvali su se: Dragič, Ljubin, Pribiš, Ljuben, Radoš i Vladoš. Dragič je tada bio poglavar („djed“), dok su Ljubin i Dražeta bili njegovi pomoćnici („gosti“), koji su posle postali njegovi naslednici. Posle potpisivanja izjave, Ljubin i Dražeta su otišli ugarskom kralju Emeriku i pred njim 30. aprila položili zakletvu da će se držati odluka iz izjave. Ova izjava bila je samo formalnog karaktera, jer su se bogomilski poglavari, uprkos potpisanoj izjavi, i dalje držali svoje vere.

Drugi izvor koji govori o Dražeti bogomilu je Popis bogomilskih vladara, koji se nalazi u jevanđelju bosanskog tepačije Batala iz 1393. godine. U popisu se nalazi spisak bogomilskih poglavara od sredine 11. veka, pa sve do 1393. godine. Ovaj popis pokazuje da je, posle „djeda“ Dragiča, „djed“ bio Ljubin, a posle njega Dražeta. Dakle, Dražeta je bio vrhovni poglavar („djed“) bosanske bogomilske crkve. Pretpostavlja se da je Dražeta upravljao Crkvom bosanskom između 1215. i 1220. godine.

Zapis sa stećka - 1258. godina

Na zapisu sa stećka iz mesta Gornje Hrasno kod Stolca, koji datira iz 1258. godine, pominje se klesar sa imenom Dražeta. Zapis je sledeći:

• „A se leži Ljubljen u Vrhbosni rožden u Vrhbosni zakopan na svojini na plemenitoj.“
• „Ja bjeh onaj tkoji cijel život na raskrsnicam stajah, razmišljah, oklijevah.“
• „Bjeh onaj tkoji se pitah kak to da nebo ne stari a iz njeg se stalno raždaju nova i nova godišnja doba.“
• „I u sobi gde bjeh bješe prozor, a iza prozora beskraj. Al ja uporno gledah u pod.“
• „I mišljah mojom smerti sve će to konačno stati. Al nije i moja smert sve starša i sve tješnja je.“
• „Kam mi usječe Dražeta a zapis upisa Husan ne da pokažu da bjeh već da me višlje neima. Ljeta Gospodnjeg 1258.“

Zapis sa stećka - „Dražetin mramor“

Drugi stećak na kome se pominje ime Dražeta, poznat je kao „Dražetin mramor“ i nalazi se na zaravni Crkvine nadomak višegradskog sela Velika Gostilja. Na stećku se nalazi crtež konjanika sa kopljem i mačem, kao i sledeći natpis:

• „A se leži Dražeta, Staslava mlađi sin. Smert me stijže mlada. Ne zgiboh ot matča i kopja, nit grom me zgodi, vetć zgiboh od nevjerne ljubavi Radače tšo je srdcem ljubjah više no sebe i ludo zgubjah glavju. Putnitče, ne prevali biljeg, mojže kamen i na tvoje srdce pasti. Ovaj kam usiječe Ljubin ot Gajeva..."

Dečanske hrisovulje

Lično ime Dražeta, kao i ime ili prezime Dražetin pominju se u Dečanskim hrisovuljama, srednjovekovnim srpskim ispravama nastalim u vreme podizanja manastira Dečana u prvoj polovini četrnaestog veka. U hrisovuljama se nalazi popis stanovnika Dečanskog vlastelinstva, a među stanovnicima vlastelinstva popisane su i osobe koje su imale navedena imena. Dečanske hrisovulje su nastale oko 1330/1331. godine.

Lično ime Dražeta nalazi se u drugoj Dečanskoj hrisovulji, a popisano je u selu Dobra Reka, koje se nalazilo na području današnje opštine Andrijevica u Crnoj Gori. Zapis glasi:

• „Dragoje Hlapović a brat mu Dražeta“

U trećoj Dečanskoj hrisovulji nalazi se ime ili prezime Dražetin, koje je popisano u selu Vlasi Sremljane, koje se nalazilo na području današnje opštine Đakovica u Metohiji. Zapis glasi:

• „Bogoje i Dražetin“

Prema Srpskom prezimeniku (Dr Velimir Mihajlović, Novi Sad, 2002), Dražetin je ovde predstavljalo „očinstvo“, odnosno prezime, dok ga Milica Grković (Imena u Dečanskim hrisovuljama, Novi Sad, 1983) smatra imenom.

Končanski praktik

U „Končanskom praktiku“ iz 1366. godine, pominje se „Dražetin trebež“, kao jedan od 12 trebeža sela Konče u Makedoniji.

Pavel s Krbave

Među studentima poreklom iz Hrvatske, koji su u 14. i 15. veku studirali u Francuskoj, pominje se Pavel s Krbave, Dražetin sin. Zapis o njemu glasi: „Pavel, dyac s Krbave, Dlgouschanyn plemeniti (nobilis) Routchanyn Crisanits, Drasetin sin“.

Crnogorski defteri

U Crnogorskom haračkom defteru iz 1521. godine u selu Desići u Crnoj Gori pominje se osoba sa imenom Dražeta Radivoj. Iako je u Carskom defteru za Crnu Goru i nahije Grbalj iz 1523. godine ovo selo zabeleženo kao Lešnji Desići, a osoba kao Dražeta Radonja, može se zaključiti da se radi o istom selu i istoj osobi. Međutim, ne možemo znati da li je ovoj osobi Dražeta bilo ime ili prezime.

Ivan Dražeta

U knjizi Monumenta spectantia historiam Slavorum meridionalium (Zagreb, 1917), nalazi se dokument nastao u Zagrebu 18. juna 1549. godine, a čiji je sadržaj opisan na sledeći način: „Izaslanik banski i kaptola zagrebačkoga izvješćuju o saslušanju svjedoka u pravdi Doroteje Blagajske sa Antonom Bakšićem“.

Među osobama koje se pominju u tom dokumentu nalazi se i Ivan Dražeta (Iwan Drasetha). Ovo bi mogao biti prvi siguran pomen prezimena Dražeta u istorijskim izvorima, s obzirom da su druge osobe u dotičnom dokumentu pomenute na način da im je prvo upisano ime, a potom prezime. Međutim, nije poznato ko je bio ovaj Ivan Dražeta i da li je on direktni predak nekih od današnjih porodica sa prezimenom Dražeta.

Knez Dražeta

Prema knjizi Dušana Kašića, „Srpska naselja i crkve u sjevernoj Hrvatskoj i Slavoniji“, u vreme austrijsko-turskih pograničnih sukoba u 17. veku, pominje se knez Dražeta, čijeg su sina zarobili Turci.

Citat iz Kašićeve knjige: „Godine 1614. odveden je iz Graberja sin kneza Dražete, 1616. četvoro djece iz Križa, a 1618. takođe iz Križa, još tri mladića, Jovan i Stevan, sinovi Markovi, koji su čuvali svinje, i Raus, brat Radov.“

Graberje je naselje u Hrvatskoj u današnjoj Zagrebačkoj županiji.

Katastig Pećke patrijaršije

Ime Dražeta pominje se u mestu Berčul u Banatu 1660. godine, u Svetom katastigu monastira svetie i velikie crkve patriarhie pekske. Katastig predstavlja popis u koji je beleženo šta je ko dao Pećkoj patrijaršiji. Prilikom posete patrijarhovih punomoćnika mestu Berčul 1660. godine, načinjen je sledeći zapis:

• „Pridoše k nam kmetovi Dražeta, Toma i Radoica i prinesoše ot sela milostinju 1.000 aspri. Paki Dražeta pisa sebe pros, dade 110 aspri; Toma pisa sebe pros, dade 83 aspre; Radoica pisa sebe pros, - osta, - reče vola. Radovan Ćurčija prinese lisicu na blagoslov. Blagoje pisa škopca, osta.“

Ovde se vidi da se starešina mesta („kmet“) zvao Dražeta, a sudeći prema količini datog novca, može se zaključiti da je bio i najimućniji domaćin u mestu.

Dražeta Pokrštenik

Prema knjizi Dušana Kašića, „Srpska naselja i crkve u sjevernoj Hrvatskoj i Slavoniji“, u mestu Rasna (Hrasna) u Slavoniji, pominje se 1702. godine osoba sa imenom Dražeta Pokrštenik.

Citat iz Kašićeve knjige: „Rasna (Hrasna), kao i ostala sela čečavačke parohije, bila je pod Turcima naseljena muslimanima - poturicama, a poslije oslobođenja pravoslavnim Srbima (Rasciani graeci ritus). To su 1702. bili: Ćiro Mirković, Đuro Mirković, Mirčeta Stančeta, Ivan Savković, Radosav Valadžija, Mileta Jovanović, Nikola Terzija, Janko Bosanac (stanar) i Dražeta Pokrštenik sa svojim porodicama.“

Popis stanovništva iz 1764.

U Popisu stanovništva u Pančevačkom okrugu iz 1764. godine, u naselju Pločica u Banatu, pominje se osoba sa imenom Petar Draschita. Ovo bi, takođe, mogao biti izvitoperen način na koji je upisano prezime Dražeta.

Poznate osobe sa ovim prezimenom / imenom

• Dražeta, djed (vrhovni sveštenik) Bosanske bogomilske crkve u 13. veku.
• Grgur Dražetić, knez koji je vladao delom Dalmacije u 15. veku.
• Dr. Mladen Dražetin (1951-2015), doktor društvenih nauka, intelektualac, ekonomista, univerzitetski profesor, pozorišni stvaralac, glumac, pesnik, književnik i filozof.
• Milivoj Dražetin (1952-1970), pesnik.
• Darko Dražeta, gradonačelnik opštine Ston u Hrvatskoj.
• Lazar Dražeta, biolog, profesor.
• Lukas Emilio Dražeta (Lucas Emilio Drazeta), košarkaš u Argentini.
• Pile Dražetić Pipi, pevač narodne muzike.

Nazivi mesta istovetni ili slični prezimenu Dražeta

• Dražeta / Dražete (Draseta, Drasete, Trasete, Trossete, Drašeta), bivše naselje, a današnji topografski lokalitet na području sela Ivoševci u severnoj Dalmaciji.
• Dražetice (ili Dražetic), mesto u Češkoj Republici. Zanimljiva stvar u vezi ovog mesta je činjenica da se jedno od mesta u njegovom susedstvu zove Novi Knin, što može da upućuje na moguću vezu ovih mesta sa severnom Dalmacijom, budući da se imena sa sličnom formom nalaze i u severnoj Dalmaciji (grad Knin i prezime i nekadašnje naselje Dražeta).
• Dražetići, zaselak sela Turbe u Bosni.
• Dražetin trebež, jedan od 12 trebeža sela Konče u Makedoniji (14. vek).

Literatura

• D. J. Popović i S. Matić, O Banatu i stanovništvu Banata u 17. veku, iz Glasnika istorijskog društva u Novom Sadu, sveska 9 i 10, Sremski Karlovci, Srpska manastirska štamparija. . 1931. str. 343.  .
• Dr Velimir Mihajlović, Srpski prezimenik, Novi Sad, 2002.
• Milica Grković, Rečnik imena Banjskog, Dečanskog i Prizrenskog vlastelinstva u 14. veku, Beograd, 1986.
• Milica Grković, Imena u dečanskim hrisovuljama, Novi Sad, 1983.
• Gordana Vuković, Ljiljana Nedeljkov, Rečnik prezimena Šajkaške (18. i 19. vek), Novi Sad, 1983.
• Branislav Đurđev, Lamija Hadžiosmanović, Dva deftera Crne Gore iz vremena Skender-bega Crnojevića, druga sveska, Sarajevo, 1973.
• Milica Grković, Rečnik ličnih imena kod Srba, Beograd, 1977.
• Vuk Stefanović Karadžić, Srpski rječnik, u Beču, 1818.
• prof. dr Milan Bosanac, Prosvjetin imenoslov, Zagreb, 1984.
• Rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, u Zagrebu, 1884—1886.
• Stojan Novaković, Srpski pomenici 15-18. veka, u Beogradu, 1875.
• Milorad Babić, Petar Vukelić, Sretenije Zorkić, Hronika Starih Banovaca, Sremska Mitrovica, 1989.
• dr Dušan J. Popović, Srbi u Vojvodini, knjiga druga, Novi Sad, 1990.
• Dušan J. Popović, Srbi u Sremu do 1736/7, Beograd, 1950.
• Sreta Pecinjački, Stari Banovci do kraja 18. veka, Matica srpska, Zbornik za društvene nauke 36, Novi Sad, 1963.
• Leksik prezimena Socijalističke Republike Hrvatske, Zagreb, 1976.
• Đorđe Janjatović, Prezimena Srba u Bosni, Sombor, 1993.
• Nikola Zvonimir Bjelovučić, Poluostrvo Rat (Pelješac), Naselja i poreklo stanovništva, knjiga 11, Beograd, 1922.
• Živko Bjelanović, Antroponimija Bukovice, Split, 1988.
• Pavle Ivić i Milica Grković, Dečanske hrisovulje, Novi Sad, 1976.
• Velibor Lazarević, Srpski imenoslov, Zemun - Novi Beograd, 2001.
• Radojica Jovićević, O imenima, Beograd, 1995.
• Vuk Stefanović Karadžić, Srpski rječnik, u Beču, 1852.
• Đuro Daničić, Rječnik iz književnih starina srpskih, dio prvi, u Biogradu, 1863.
• knez Medo Pucić, Spomenici srbski od 1395. do 1423, u Beogradu, 1858.
• Marko Vego, Zbornik srednjovjekovnih natpisa Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1964.
• Brankica Čigoja, Najstariji srpski ćirilski natpisi, Beograd, 1998.
• Milorad Pavić, Stari srpski zapisi i natpisi, Beograd, 1986.
• Vaso Čubrilović, Popis bogomilskih vladara, Politika, 21.02.1965.
• Ljub. Stojanović, Stari srpski zapisi i natpisi, knjiga 1, Beograd, 1902.
• Vjekoslav Klaić, Poviest Bosne, Sarajevo, 1990.
• Ćorović, Vladimir (1940). Historija Bosne. Beograd: Srpska kraljevska akademija. 
• Franjo Rački, Borba Južnih Slovena za državnu neodvisnost - bogomili i patareni, Beograd, 1931.
• Augustino Theiner, Vetera monumenta Slavorum meridionalium, Romae, 1863.
• Svetislav Davidović, Srpska pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini (od 960. do 1930. god.), Novi Sad, 1998.
• Nenad Azizin Tanović, Stećci ili oblici bosanskih duša, Sarajevo, 1994.
• Dimitrije Bogdanović, Kosovo u poveljama srpskih vladara, Banja Luka - Beograd, 2000.
• Miroslav Niškanović, Srpska prezimena, Beograd, 2004.
• Relja Novaković, Još o poreklu Srba, Beograd, 1992.