Drinski korpus Vojske Republike Srpske

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Drinski korpus
Postojanje1992—1996.
Mesto formiranja:
Vlasenica
Formacijakorpus
Jačina18.000[1]
po formaciji: 21.464[2]
prosečno: 18.000[1]
DeoVojske Republike Srpske
Angažovanje
Komandanti
KomandantMilenko Živanović
Komandant 2Radislav Krstić

Drinski korpus Vojske Republike Srpske je bio jedan od sedam korpusa Vojske Republike Srpske. Prvi komandant korpusa do jula 1995. godine je bio general-major Milenko Živanović, a drugi komandant je bio general-potpukovnik Radislav Krstić. Drinski korpus Vojske Republike Srpske je osnovan odlukom Glavnog štaba (Generalštaba) VRS 1992. godine. Drinski korpus je u zavisnosti od promjena u brojnosti vojnih snaga, imao u proseku 18.000 boraca.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Vrhovna komanda VRS je, 20. oktobra 1992, odlučila da formira Drinski korpus VRS, koji je zaživio 1. novembra 1992. Formiran je na dijelu zone odgovornosti Istočnobosanskog, Sarajevsko-romanijskog i Hercegovačkog korpusa, na prostoru Birča, srednjeg Podrinja, Romanijskog platoa i Nišićke visoravni. Dio već formiranih jedinica iz tih korpusa ušao je u sastav Drinskog korpusa, a ostale jedinice su nanovo formirane. Iz Hercegovačkog korpusa u sastav DK ušle su brigade: 2. podrinjska iz Višegrada, 3. podrinjska iz Čajniča, 4. podrinjska iz Rudog i 5. podrinjska iz Goražda; iz Sarajevsko-romanijskog korpusa: 1. podrinjska iz Rogatice i 2. romanijska iz Sokoca; iz Istočnobosanskog korpusa: 1. zvornička iz Zvornika i 1. birčanska iz Šekovića. Nanovo je formirana komanda DK sa sjedištem u Vlasenici (naredbom je bilo predviđeno u Han Pijesku) i prištapske jedinice: 5. bataljon vojne policije, 5. bataljon veze, 5. inženjerijski bataljon i 5. mješoviti artiljerijski puk. U kasnijoj fazi formirane su lake pješadijske brigade: 1. bratunačka, sa sjedištem u Bratuncu (14. novembra 1992), 1. milićko-vlasenička, sa sjedištem u Milićima (16. januara 1993), kasnije podijeljena na 1. milićku laku pješadijsku brigadu sa sjedištem u Milićima i 1. vlaseničku sa sjedištem u Vlasenici, te Samostalni pješadijski bataljon Skelani (14. decembra 1992), sa sjedištem u Skelanima. Polovinom 1993, 3. i 4. podrinjska laka pješadijska brigada ponovo su ušle u sastav Hercegovačkog korpusa. Takva organizacijsko-formacijska struktura DK ostala je do kraja rata, a brojno stanje se nije značajnije mijenjalo. U julu 1995. DK je imao oko 17.800 pripadnika. Po brojnom stanju, sastavu, vatrenoj moći i veličini zone odgovornosti bio je jedan od manjih korpusa u VRS, sa osam brigada, većinom lakih.[3]

Granica između Hercegovačkog i Drinskog korpusa bila je planina Gosina - rijeka Prača - rijeka Drina - rijeka Lim (do granice sa Srbijom); prema Sarajevsko-romanijskom korpusu: sjeveroistočne padine planine Ozren i Romanija, zapadna ivica Glasinačkog polja; sa Istočnobosanskim korpusom: Teočak - Brđani - Staro Selo na rijeci Drini. Ostale granice određene su linijama dodira sa snagama tzv. Armije RBiH: 2. korpusa (na zapadu prema Olovu, Kladnju i Tuzli, 1. korpusa (na jugu prema Goraždu) i 28. divizije (na istoku prema Srebrenici i Žepi). Ova granica, uz promjene linija dodira nakon ofanzivnih dejstava, ostala je nepromijenjena do preformiranja VRS, u proljeće 1996.[3]

Najznačajnije defanzivne aktivnosti DK bile su odbrana teritorija naseljenih uglavnom srpskim stanovništvom, zaštita stanovništva od stradanja i obezbjeđivanje teritorijalnog integriteta Republike Srpske. Jedinicama DK pomoć i podršku pružali su: 1. i 2. krajiški, Istočnobosanski i Hercegovački korpus, 65. zaštitni motorizovani puk, 1. gardijska motorizovana brigada i jedinice MUP-a RS. Oružane snage tzv. Armije RBiH iz Srebrenice i Žepe, pod komandom Nasera Orića, napadale su srpska sela u području Birča, posebno Bratunca i Srebrenice, ubijale civile, a imovinu pljačkale i palile. Do početka operacije za oslobađanje prostora Birča, u zimu 1993, od dejstava muslimanskih snaga stradalo je 922 Srba (12,2% žena, 11,1 % starijih od 65 i 1,3% mlađih od 16 godina), a 3.302 do jula 1995. Istu sudbinu doživjeli su kasnije mještani sela u opštini Han Pijesak. Drinski korpus je izvodio i ofanzivna odbrambena dejstva operativno-taktičkih i taktičkih razmjera. Najznačajnije su: operacija za oslobađanje šireg područja Birča ("Podrinje-93"), borbena dejstva na suzbijanju muslimanske ofanzive iz Goražda ("Mač-1") i odgovori na učestale napade iz "zaštićenih zona" Srebrenica i Žepa (borbena dejstva pod nazivom "Krivaja" i "Stupčanica").[3] Operacija za oslobađanje šireg područja Birča ("Podrinje-93"), u periodu februar-april 1993, bila je kontraakcija na napade muslimanskih snaga u širem području Srebrenice, Bratunca i Zvornika, nekoliko napada na Glavni štab VRS, na Mesiće i planinu Sjemeć. Operacija je izvedena i radi deblokade višegradskih tunela, zaštite hidrocentrala i zaustavljanja progona srpskog stanovništva sa teritorije Birča i srednjeg Podrinja. Planirao ju je i izveo Drinski korpus, uz pomoć jedinica 1. i 2. krajiškog korpusa, Istočnobosanskog korpusa i Glavnog štaba VRS. Tom prilikom oslobođeno je područje od Zvornika do Potočara kod Srebrenice. Operacija je završena potpisivanjem sporazuma između komandanata VRS i Armije RBiH o prekidu vatre u zoni Srebrenice i njenoj demilitarizaciji. Savjet bezbjednosti UN-a ju je, zajedno sa Žepom, proglasio zaštićenom zonom.[4]

Borbena dejstva za suzbijanje muslimanske ofanzive iz Goražda ("Mač-1 ") izvođena su u proljeće 1994, kao odgovor DK na ofanzivna dejstva iz "zaštićene zone" Goražde u pravcu Foče, Čajniča, Rudog i Višegrada na jugoistoku i Trnova na zapadu zone, u kojima su poharana srpska sela na planini Sjemeć i na lijevoj obali Drine. Potiskujući protivnika, VRS se u aprilu približila "zaštićenoj zoni" i prvi put u toku rata bila napadnuta od strane NATO avijacije. Jedan NATO avion je oboren u području Goražda. Borbe oko Goražda, nakon diplomatskih aktivnosti, završene su primirjem. VRS se povukla van kruga od 3 km od centra grada, a teško naoružanje povučeno je na 20 km oko Goražda. Borbene aktivnosti DK, kao odgovor na učestale napade iz "zaštićenih zona" Srebrenica i Žepa, izvođene su u julu 1995. To su bila dejstva ograničenog karaktera, sa ciljem da se granica sa zonama suzi na gradsko područje Srebrenice i šire područje Žepe, kako je sporazumom predviđeno, te da se spriječi teritorijalna komunikacija oružanih snaga Srebrenice i Žepe i njihovi stalni napadi na sela i položaje DK izvan "zaštićenih zona". U toku izvođenja borbenih dejstava stvorene su taktičke pretpostavke za potpuno oslobađanje Srebrenice i Žepe, što su jedinice DK iskoristile. U tome su učestvovale ograničene snage DK i dijelovi 65. zaštitnog puka GŠ VRS i jedinica MUP-a RS. Iako je bio jedan od manjih korpusa, DK je slao svoje jedinice i kao pomoć u zone drugih korpusa (Sarajevsko-romanijski korpus - od polovine 1994. do kraja rata i 1. i 2. krajiški korpus - u vrijeme opšte ofanzive Armije RBiH i agresije Oružanih snaga Republike Hrvatske na zapadne dijelove Republike Srpske, 1995. godine).[4]

Prvi komandant DK bio je pukovnik Milenko Živanović, penzionisan jula 1995. u činu general-potpukovnika, potom pukovnik (kasnije general-potpukovnik) Radislav Krstić do polovine 1996, kada je preformiranjem ugašen DK. Načelnici štaba DK bili su pukovnik (kasnije general-major) Milutin Skočajić do 28. oktobra 1994, pukovnik Radislav Krstić do 14. jula 1995. i pukovnik Svetozar Andrić (kasnije general- potpukovnik) do gašenja DK. Pomoćnici komandanta DK bili su: za moral, vjerske i pravne poslove pukovnici Stojan Maksić, Slobodan Cerović i Milenko Lazić; za pozadinu pukovnici Dragutin Ćosić, Branko Radonjanin i Lazar Aćamović.[4]

Poslije Dejtonskog mirovnog sporazuma, u procesu realizacije mjera povjerenja među ratujućim stranama, u prvoj polovini 1996, došlo je do smanjenja brojnog stanja VRS i njene reorganizacije. Na operativnom nivou uspostavljeni su 1, 3. i 7. korpus. Preformirane jedinice DK ušle su u sastav 3. i 7. korpusa. Početkom 1997. (31. januara) ukazom predsjednika RS formiran je 5. korpus VRS, koji je sastavljen od dijelova ranijih jedinica Sarajevsko-romanijskog, Drinskog i Hercegovačkog korpusa.[4]

U toku rata 1. podrinjska laka pješadijska brigada odlikovana je Ordenom Nemanjića, a 1. zvornička pješadijska brigada Medaljom Petra Mrkonjića. Poslije rata, Medaljom Petra Mrkonjića odlikovani su 5. mješoviti artiljerijski puk i Samostalni pješadijski bataljon "Skelani".[4]

Organizacija DK VRS[uredi | uredi izvor]

Drinski korpus Vojske Republike Srpske je u svom stalnom sastavu imao desetak brigada. Brigade su bile raspoređene u 13 geografskih oblasti u zoni odgovornosti Drinskog korpusa.

Brigade DK VRS[uredi | uredi izvor]

Prva birčanska laka pješadijska brigada[uredi | uredi izvor]

Dan Prve birčanske lake pješadijske brigade se obilježava 19. maja u Spomen-sobi u Šekovićima, kada se odaje počast za 352 poginula srpska borca.[5]

Pregled popunjenosti Drinskog korpusa za juli 1995.[6]
Oznaka Jedinica Sedište Zapovednik Oficiri Podof. Vojnici Ukupno
Komanda Vlasenica Radislav Krstić 34 11 121 166
5. bvp Vlasenica Ratko Vujović 6 10 47 63
5. bv Vlasenica Milenko Jevđević 2 22 32 56
5. inžb Vlasenica Milenko Avramović 9 14 111 134
5. map Vlasenica Dragoljub Borovina 13 27 186 226
1. plpbr Rogatica Rajko Kušić 39 124 1.196 1.359
5. plpbr Višegrad Radomir Furtula 50 135 1.481 1.666
1. bpbr Šekovići Svetozar Andrić 76 207 2.577 2.860
1. zpbr Zvornik Vinko Pandurević 68 265 4.679 5.012
2. romtbr Sokolac Trivić Mirko 88 134 1.904 2.126
1. brlpbr Bratunac Vidoje Blagojević 35 76 2.108 2.219
1. mlpbr Milići Milomir Nastić 37 89 1.412 1.538
1. vlpbr Vlasenica Mile Kosorić 22 81 890 993
spb ”Skelani” Skelani Bodan Radetić 4 19 403 426
5. SnČ Vlasenica Milorad Begović 14 7 62 83
Ukupno 497 1.221 17.209 18.927

Druge jedinice DK[uredi | uredi izvor]

Jedinice DK VRS[uredi | uredi izvor]

  • Specijalna (srpska dobrovoljačka) brigada „Garda Panteri“ (od 2. maja 1992. do 4. septembra 1992. se zvala Nacionalna garda Srpske autonomne oblasti (SAO) Semberija i Majevica)
  • Specijalna jedinica „Mando“
  • Vukovi sa Drine
  • Četa Malešić
  • Četa Karakaj
  • Četa Šetići
  • Diverzantsko izviđački vod Zolje
  • Izviđačka četa Nesalomivi
  • 3.bataljon Pilica-Lokanj
  • Izviđačko diverzantski vod Jasenica
  • Grčka dobrovoljačka garda

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Bulatović 2010.
  2. ^ Pandurević 2012, str. 223.
  3. ^ a b v Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 418. ISBN 978-99976-42-37-0. 
  4. ^ a b v g d Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 419. ISBN 978-99976-42-37-0. 
  5. ^ a b „Šekovići-Sjećanje na 352 poginula borca”. RTRS. 19. 5. 2011. 
  6. ^ Dokaz br. 1D00642 na suđenju IT-05-88:Popovic et al u Haškom tribunalu: „Komanda Drinskog korpusa, mesečno brojno stanje, Str.pov.br 05/1-255”. icr.icty.org. 28. 7. 1995. Arhivirano iz originala 22. 04. 2019. g. Pristupljeno 22. 4. 2019. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Pandurević, Vinko (2012). Srbi u Bosni i Hercegovini: od deklaracije do konstitucije: političko, odbrambeno i vojno organizovanje srpskog naroda u Bosni i Hercegovini 1991-1995. Beograd: IGAM. ISBN 978-86-83927-69-2. 
  • Bulatović, Ljiljana (2010). Raport Komandantu. Beograd: Udruženje pisaca Poeta. ISBN 978-86-86863-32-4. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Дрински_корпус_Војске_Републике_Српске&oldid=26872535”