Žan-Pol Belmondo

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Žan-Pol Belmondo
Žan Pol Belmondo
Lični podaci
Puno imeŽan Pol Belmondo
Datum rođenja(1933-04-09)9. april 1933.
Mesto rođenjaNeji sir Sen, Francuska
Datum smrti6. septembar 2021.(2021-09-06) (88 god.)
Mesto smrtiPariz, Francuska
Veza do IMDb-a

Žan-Pol Belmondo (franc. Jean-Paul Belmondo; Neji sir Sen, 9. april 1933 — Pariz, 6. septembar 2021[1]) bio je francuski glumac koji se proslavio ulogama u filmovima Novog talasa 1960-ih, a da bi 1970-ih postao zvezda akcionih filmova.[2] Prvobitno povezan sa Novim talasom 1960-ih, bio je vodeća francuska filmska zvezda nekoliko decenija od 1960-ih nadalje. Njegove najpoznatije zasluge uključuju Bez daha (1960), Taj čovek iz Rija (1964), Ludi Pjero (1965), Borsalino (1970) i Profesionalac (1981). Bio je najznačajniji po portretisanju policajaca u akcionim trilerima i postao je poznat po svojoj nespremnosti da se pojavljuje u filmovima na engleskom jeziku, uprkos tome što mu se Holivud dodvorivao.[3][4] Neosporni šampion u blagajnama poput Luja de Finesa i Alena Delona iz istog perioda, Belmondo je privukao skoro 160 miliona gledalaca u svojoj 50-godišnjoj karijeri. Između 1969. i 1982. igrao je četiri puta u najpopularnijim filmovima godine u Francuskoj: Mozak (1969), Strah nad gradom (1975), Životinja (1977), As asova (1982). U to vreme ga je prestigao samo Luj de Fines.[5]

Tokom svoje karijere zvali su ga francuskim pandanom glumaca kao što su Džejms Din, Marlon Brando i Hamfri Bogart.[6] Opisan kao ikona i nacionalno blago Francuske, Belmondo je viđen kao uticajni glumac francuske kinematografije i važna ličnost u oblikovanju evropske kinematografije.[7][6][8] Godine 1989, Belmondo je osvojio nagradu Cezar za najboljeg glumca za svoju ulogu u Plan puta razmaženog deteta. Tokom svoje karijere bio je nominovan za dve BAFTA nagrade. Godine 2011, a zatim 2017. dobio je nagradu za životno delo: Zlatnu palmu tokom Kanskog filmskog festivala i počasnu nagradu 42. Cezar.[9]

Rani život[uredi | uredi izvor]

Žan Pol Belmondo je rođen u Neji na Seni, predgrađu Pariza, 9. aprila 1933. godine.[6][10] Belmondov otac, Pol Belmondo, bio je frankoalžirski vajar koji je rođen u Alžiru mada italijanskog porekla, čiji su roditelji imali sicilijanske i pijemontske korene.[11][12][13][14] Njegova majka, Sara Reno-Rišard, bila je slikarka.[15] Kao dečak, bio je više zainteresovan za sport nego za školu, razvijajući posebno interesovanje za boks i fudbal.[16]

Belmondo je debitovao u amaterskom boksu 10. maja 1949. u Parizu kada je nokautirao Renea Demarea u jednoj rundi.[6] Belmondova bokserska karijera je bila neporažena, ali kratka.[16] Osvojio je tri uzastopne pobede nokautom u prvoj rundi od 1949. do 1950. godine.[17] „Zastao sam kada je lice koje sam video u ogledalu počelo da se menja“, rekao je kasnije.[16]

Odslužio je Nacionalnu službu u [French North Africa[|Francuskoj severnoj Africi]][18], ali se udario kundakom puške da bi okončao vojni rok.[19]

Belmondo je bio zainteresovan za glumu.[20] Njegove kasne tinejdžerske godine proveo je u privatnoj dramskoj školi i počeo je da izvodi komedijske skečeve u provinciji.[20] Studirao je kod Rejmona Žiroa, a zatim je sa dvadeset godina pohađao Konzervatorijum dramskih umetnosti.[6] Tu je studirao tri godine.[20]] Verovatno bi dobio nagradu za najboljeg glumca, ali je učestvovao u skeču koji je ismevao školu, što je uvredilo žiri; ovo je rezultiralo njegovim jedinim počasnim priznanjem, „što je umalo izazvalo nered među njegovim razjarenim kolegama studentima“ u avgustu 1956, prema jednom izveštaju. He would probably have won the prize for best actor, but participated in a sketch mocking the school, which offended the jury; this resulted in his only getting an honourable mention, "which nearly set off a riot among his incensed fellow students" in August 1956, according to one report.[16] The Incident je dospeo na naslovne strane.[20]

Karijera[uredi | uredi izvor]

1950-e[uredi | uredi izvor]

Belmondo u Rimu 1962.

Belmondova glumačka karijera počela je 1953. godine, sa dva nastupa u Teatru de l'Atelje u Parizu u predstavama Mede Žana Anuja i Zamore Žorža Nevoa.[21] Belmondo je počeo da obilazi provincije sa prijateljima uključujući Ani Žirardo i Gaj Bedos.[22]

Belmondo se prvi put pojavio u kratkom Molijeru (1956).[6] Njegova prva filmska uloga bila je scena sa Žan-Pjerom Kaselom u filmu Peške, na konju i na točkovima (1957),[23] koja je izrezana iz finalnog filma;[24] međutim, imao je veću ulogu u nastavku Pas, miš i Sputnjik (1958).[24]

Belmondo je imao malu ulogu u komediji Budi lepa, ali umukni (1958), pojavivši se sa Alanom Delonom,,[25] nakon čega je usledila uloga gangstera u Mladim grešnicima (1958), u režiji Marsela Karna.[26]

Belmondo je podržao Burvila i Arleti u Nedeljnom susretu (1958).[26] Žan-Lik Godar je režirao u kratki film Šarlota i njen dečko (1958), gde je Belmondov glas sinhronizovao Godar nakon što je Belmondo regrutovan u vojsku.[27] U okviru obavezne vojne službe, šest meseci je služio u Alžiru kao redov.[20]

Belmondova prva glavna uloga bila je u Nedeljnim prijateljima (1958).[28]

Imao je sporednu ulogu u Anđelu na točkovima (1959) sa Romi Šnajder, a zatim se pojavio u Mreži strasti (1959) za Kloda Šabrola.[29] Igrao je D'Artanjana u filmu Tri musketara (1959) za francusku televiziju.[30]

1960-e[uredi | uredi izvor]

Belmondo 1962. godine

Belmondo je glumio u Uzmite u obzir sve rizike (1960), gangsterskoj priči sa Linom Venturom.[31] Zatim je igrao glavnu ulogu u filmu Bez daha (À bout de souffle', 1960) Žan-Luka Godara, što ga je učinilo glavnom figurom u francuskom novom talasu.[27]

Bez daha je bio veliki uspeh u Francuskoj i inostranstvu i lansirao je Belmonda na međunarodnom planu i kao lice novog talasa – iako, kako je rekao, „ne znam šta to znači“ kada su ljudi koristili taj izraz.[16] Prema rečima Njujork Tajmsa, to je dovelo do toga da je imao „više glumačkih zadataka nego što može da obavi“.[32]

Pratio je to filmom Zarobljeni strahom (1960), zatim italijanskim filmom Pisma početnika (1960).[33] Sa Žanom Moro i rediteljem Piterom Brukom snimio je Sedam dana... Sedam noći (1961) koji je kasnije nazvao „veoma dosadnim”.[20]

Belmondo se pojavio kao žigolo u antologijskom filmu Ljubav i Francuskinja (1960).[34] Zatim je snimio dva italijanska filma, podržavajući Sofiju Loren u Dve žene (1961) kao seoskog dečaka sa naočarima („Možda će razočarati one koji su me klasifikovali“, rekao je Belmondo. „Ali tim bolje.“[16]) , zatim uz Klaudiju Kardinale u Ljubavnicima (1961).[35]

Dve žene i Bez daha su bili široko viđeni u Sjedinjenim Državama i Velikoj Britaniji.[31] Godine 1961. Njujork Tajms ga je nazvao „najimpresivnijim mladim francuskim glumcem od dolaska pokojnog Žerara Filipa“.[36]

Ponovo se ujedinio sa Godarom za Žena je žena (1961)[37] i napravio još jednu antologijsku komediju svih zvezda, Poznate ljubavne veze (1961).[35]

Kasnije je glumio u filozofskom filmu Žan-Pjera Melvila Leon Morin, Sveštenik (1961), glumeći sveštenika.[38] Bio je gangster u penziji u filmu Čovek po imenu Roka (1962),[39] a zatim je imao veliki hit sa megdandžijom Kartušom (1962), u režiji Filipa de Broka.[40] Popularan je bio i rad Majmun uzimu (1962), komedija u kojoj su on i Žan Gaben igrali alkoholičare.[41]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Preminuo Žan-Pol Belmondo
  2. ^ „Jean-Paul Belmondo | Biography, Movies, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24. 
  3. ^ Clifford, Terry (5. 6. 1966). „Actors as Seen Thru a Director's Eyes”. Chicago Tribune. str. i15. 
  4. ^ Blume, Mary (17. 4. 1968). „Belmondo Back on Film-Making Scene”. Los Angeles Times. str. d12. 
  5. ^ Philippe Durant, Delon, Belmondo : regards Croisés, Carnot, 2004, page 289.
  6. ^ a b v g d đ Lyman, Rick (6. 9. 2021). „Jean-Paul Belmondo, Magnetic Star of the French New Wave, Dies at 88”. The New York Times. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  7. ^ „Actor Jean-Paul Belmondo, the star of 'Breathless', has died aged 88”. Faroutmagazine. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  8. ^ „France mourns "immortal" Belmondo, will pay national tribute on Thursday”. Reuters. 7. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  9. ^ Bond, Shannon (6. 9. 2021). „Jean-Paul Belmondo, The Face Of French New Wave Film, Dies At 88”. NPR. NPR. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  10. ^ Frodon, Jean-Michel (6. 9. 2021). „Jean-Paul Belmondo est mort”. Le Monde (na jeziku: francuski). Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  11. ^ Bébel – Jean-Paul Belmondo Fanlisting
  12. ^ „Famous French people of immigrant origin, Eupedia : France Guide”. Eupedia.com. 14. 4. 2013. Pristupljeno 28. 8. 2017. 
  13. ^ „Belmondo : "J'aimerais bien rejouer"”. Leparisien.fr. Le Parisien. 9. 4. 2015. Pristupljeno 24. 7. 2015. 
  14. ^ Beaucarnot, Jean-Louis; Dumoulin, Frédéric (11. 6. 2015). Dictionnaire étonnant des célébrités. EDI8. ISBN 978-2754070522. Pristupljeno 24. 7. 2015. 
  15. ^ Vandoorne, Saskya; Xu, Xiaofei; Haq, Sana Noor (6. 9. 2021). „Jean-Paul Belmondo, the battered face of French New Wave cinema, dies aged 88 - CNN Style”. CNN. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  16. ^ a b v g d đ Schneider, PE (7. 5. 1961). „'A Punk With Charm': That role has made Belmondo a new rage”. The New York Times. str. SM84. 
  17. ^ „Jean-Paul Belmondo - Amateur Boxing Record”. Boxing-scoop.com. Pristupljeno 28. 8. 2017. 
  18. ^ Callahan, Dan. „Jean-Paul Belmondo: 1933-2021 | Tributes | Roger Ebert”. www.rogerebert.com/. 
  19. ^ French, Philip (4. 7. 2009). „Philip French's screen legends: Jean-Paul Belmondo”. The Guardian. 
  20. ^ a b v g d đ Barry, Joseph (21. 6. 1964). „'That Man' Belmondo on a Movie Merry-Go-Round”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  21. ^ „Jean Paul Belmondo”. Le Film Guide. Arhivirano iz originala 15. 8. 2018. g. Pristupljeno 12. 9. 2016. 
  22. ^ Guérif, François; Levy Klein, Stéphane (1976). Belmondo. PAC. str. 81. 
  23. ^ Oscherwitz, Dayna; Higgins, MaryEllen, ur. (2009). The A to Z of French Cinema. Scarecrow Press. str. 51. ISBN 978-0-8108-7038-3. OCLC 665838566. 
  24. ^ a b „Jean-Paul Belmondo, French Actor and Star of 'Breathless,' Dies at 88”. The Wrap. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  25. ^ „BELMONDO, Jean-Paul 1933–”. Contemporary AuthorsNeophodna slobodna registracija. 174. Detroit: Gale. 1999. str. 41–44. ISBN 0-7876-2666-X. OCLC 42200439. 
  26. ^ a b „Jean-Paul Belmondo, Face of the French New Wave, Dies at Age 88”. Vanity. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  27. ^ a b Pulver, Andrew (6. 9. 2021). „Jean-Paul Belmondo, star of Breathless, dies aged 88”. The Guardian. 
  28. ^ O'Connor, Roisin (6. 9. 2021). „French actor Jean-Paul Belmondo has died”. The Independent (na jeziku: engleski). Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  29. ^ „Jean-Paul Belmondo, French Actor Best Known for 'Breathless,' Dead at 88”. Pop Culture. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  30. ^ „Jean Paul Belmondo plays Artagnan in "Three Musketeers"”. Getty Images. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  31. ^ a b „'Breathless' star Jean-Paul Belmondo dies at 88”. Los Angeles Times. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  32. ^ Grenier, Cynthia (15. 5. 1960). „Movie activities along the Seine: Explosive Premieres – Idol – New Clement, Camus Features”. The New York Times. str. X7. 
  33. ^ „Jean-Paul Belmondo”. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  34. ^ Crowther, Bosley (28. 2. 1961). „Screen: 7 Ages of l'Amour: Premiere of 'Love and the Frenchwoman'”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  35. ^ a b „Jean-Paul Belmondo: How the sensual and enviably stylish star came to epitomise French New Wave cool”. The Independent. 7. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  36. ^ Thompson, Howard (25. 2. 1961). „Jean-Paul Belmondo Displays Talent for a Variety of Roles; French Actor in 'Breathless' Is Slated to Depict Priest, Gigolo, Mountaineer and Factory Worker in New Films”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  37. ^ „French film great Jean-Paul Belmondo dies at 88” (na jeziku: engleski). BBC News. 6. 9. 2021. Pristupljeno 6. 9. 2021. 
  38. ^ „Léon Morin, Priest”. The Criterion Collection. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  39. ^ „Belmondo, French film's handsome devil, dies at 88”. France24. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  40. ^ „Jean-Paul Belmondo dies; 'Breathless' made him a star despite 'ruffian's mug'”. Mercury News. 6. 9. 2021. Pristupljeno 7. 9. 2021. 
  41. ^ „Monkey in Winter”. The Crimson. Pristupljeno 7. 9. 2021. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Austin, Guy. Contemporary French cinema: an introduction (2nd ed. 2008) excerpt
  • Harison, Casey. "The French Revolution on Film: American and French Perspectives." The History Teacher 38.3 (2005): 299-324. online[mrtva veza]
  • Hayward, Susan. French national cinema (Routledge, 2004).
  • Lanzoni, Rémi Fournier. French cinema: from its beginnings to the present (A&C Black, 2004).
  • Morrey, Douglas. The legacy of the new wave in French cinema (Bloomsbury Academic, 2018).
  • Palmer, Tim and Charlie Michael (eds.) (2013). Directory of World Cinema: France, Intellect/University of Chicago Press, London & Chicago. ISBN 1-8415-0563-3.
  • Passek, Jean-Loup, ur. (1988). D'un cinéma l'autre : notes sur le cinéma français des années cinquante. Paris: Centre Georges Pompidou. ISBN 9782858504459. OCLC 19327256. 
  • Powrie, Phil. French Cinema in the 1980s: Nostalgia and the Crisis of Masculinity (Oxford University Press, 1997).

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Žan-Pol Belmondo na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Жан-Пол_Белмондо&oldid=27557245”