Zapadna obala
Zapadna obala (arap. الضفة الغربية [aḍ-Ḍiffah l-Ġarbiyyah]; hebr. הַגָּדָה הַמַּעֲרָבִית [HaGadah HaMa'aravit]) je naziv za kopnenu teritoriju u jugozapadnoj Aziji koji trenutno nije dejure priznat kao deo nijedne suverene zemlje. Prema mišljenju UN i većine država u svetu, Zapadna obala je pod nominalnom kontrolom Izraela, iako ga sami Izraelci, pa i mnoge druge grupe u svetu nazivaju „spornim područjem“.
Ime joj dolazi od desne, odnosno zapadne obale reke Jordan koju su zaposele jordanske snage za vreme Prvog arapsko-izraelskog rata godine 1948. godine. Nad tim područjem je Jordan imao međunarodno priznati suverenitet od godine 1948. do 1967, da bi ga se formalno odrekao godine 1988. Izrael ju je okupirao godine 1967. za vreme Šestodnevnog rata, ali, za razliku od Istočnog Jerusalima, nije formalno anektirana.
Pre svih tih događaja Zapadna obala nije postojala kao posebni entitet, odnosno predstavljala je integralni deo Britanskog mandata u Palestini, stvorenog nakon nestanka Osmanskog carstva.
Zapadna obala se nalazi zapadno i jugozapadno od reke Jordan pa graniči sa Izraelom na zapadnu, severu i jugu, odnosno Jordanom na istoku.
Trenutno se 40% područja (i većina stanovništva) nalazi pod ograničenom civilnom nadležnošću Palestinske Samouprave, dok Izrael održava vojnu kontrolu (uključujući jevrejska naselja, ruralne teritorije i granice). Većinu stanovništva Zapadne obale čine Palestinci (84%) dok ostatak uglavnom čine jevrejski doseljenici.
U hebrejskom jeziku se za Zapadnu obalu koristi naziv Jehuda i Šomron, pa je ponekad, pogotovo među izvorima sklonim Izraelu, koristi izraz Judeja i Samarija. U nekim starijim izvorima se koristi izraz Cisjordan.
Uz pitanje Zapadne obale je vezan status Istočnog Jerusalima, iako ga Izrael, s obzirom na aneksiju, ne smatra delom Zapadne obale. Tu aneksiju UN nisu priznale, niti i jedna država u svetu. Ipak, s obzirom na njegovu važnost, tretira se odvojeno, uključujući i Sporazume iz Osla.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
