Zvezdana kapija
Zvezdana kapija (engl. Stargate) je naučnofantastična franšiza započeta 1994. filmom Zvezdana kapija, koji je postao veliki filmski hit zaradivši skoro 200 miliona dolara. Franšiza sada obuhvata igrane serije: Zvezdana kapija SG-1, Zvezdana kapija: Atlantida i Zvezdana kapija: Univerzum. Franšiza Zvezdana kapija se proširila i u ostale medije, animirana serija Zvezdana kapija: Beskonačnost, video-igre, romane, stripove i dr.
Premisa[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija predstavlja vanzemljaski uređaj, prstenastog oblika, koji stvara crvotočinu omogućavajući teleportaciju od jednog do drugog uređaja u kosmosu. Pod kontrolom vlade Sjedinjenih Država, zvezdana kapija koja je pronađena na Zemlji čuvana je u tajnosti. Ovo je omogućilo istovetan razvoj događaja u stvarnom i opisanom svetu na Zemlji, jer su informacije o naprednoj tehnologiji ostale tajna široj javnosti. Mnoge civilizacije sa kojima su se timovi (Zvezdane kapije) susretali u svojim misijama češće su bile u predindustrijskom periodu, nego na višem stupnju tehnološkog napretka, i uglavnom humanoidne.
U priči, ovo je objašnjeno uplitanjem vanzemaljaca u dalekoj prošlosti Zemlje. Pokazalo se da su mnogi mitovi nastali pod uticajem vanzemaljaca koji su posetili Zemlju i koji su smatrani bogovima jer su koristeći superiorniju tehnologiju davali utisak nadmoćnih bića. Dok neke tuđinske civilizacije nisu imale nikakve namere, već su pretežno bili prolaznici, rasa poznata kao "Goa`uldi“ koristila je zvezdane kapije za premeštanje svojih robova iz drevnog Egipta na druge planete pogodne za život i tako je bila direktno odgovorna za egipćansku religiju i kulturu. Posle jedne pobune robova, oni su napustili Zemlju, i kapija je bila zakopana i zaboravljena sve do modernih vremena kada su je arheolozi pronašli. Ponovna aktivacija kapije značila je pristup novim izvorima znanja ali i opasnostima, jer su Goa`uldi svoju pažnju još jednom usmerili ka Zemlji.
Medijska izdanja[uredi | uredi izvor]
| Film | Datum | Zarada | Režiser | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Sjedinjene Države | Svet | Ukupno | |||
| Zvezdana kapija[1] | 5. maj 1994. | $71.565.669 | $125.000.000 | $196.565.669 | Roland Emerih |
| Zvezdana kapija: Kovčeg istine[2] | 11. mart 2008. | $13.166.110 | $20.354.000 | $33.520.110 | Robert Kuper |
| Zvezdana kapija: Kontinuum[3] | 29. jul 2008. | $8.055.900 | — | — | Martin Vud |
| Zvezdana kapija: Izumiranje | — | — | — | — | Endi Mikita |
| Zvezdana kapija: Revolucija[4] | — | — | — | — | Martin Vud[4] |
| Serija | Stvaraoci | Datum originalnog prikazivanja | Epizoda | Sezona | |
| Debi | Kraj | ||||
| Zvezdana kapija SG-1[5] | Rajt, Glasner | 27. jul 1997. | 13. mart 2007. | 214 | 10 |
| Zvezdana kapija: Beskonačnost[6] | Luald, Malijani | 14. septembar 2002. | 24. mart 2003 | 26 | 1 |
| Zvezdana kapija: Atlantida[7] | Rajt, Kuper | 16. jul 2004. | 9. januar 2009. | 100 | 5 |
| Zvezdana kapija: Univerzum[8] | Bred Rajt, Kuper | 2. oktobar 2009. | — | — | — |
Filmovi[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija[uredi | uredi izvor]
Godine 1994. snimljen je naučnofantastični/akcioni film Zvezdana kapija, režisera Rolanda Emeriha. Film predstavlja početak franšize. Prvobitno zamišljen kao prvi od triologije filmova, kreatori Roland Emerih i Din Devlin se okreću stvaranju filma Dan nezavisnosti, pa tek 2006. Devlin obnavlja interesovanje za nastavak Zvezdane kapije. U vrlo kratkom vremenu, kako je MGM imao prava na franšizu, serija Zvezdana kapija SG-1 je postigla uspeh bez doprinosa Emerika i Devlina.
Zaplet[uredi | uredi izvor]
Film postavlja temelje za sve potonje delove franšize objašnjavajući pojam, funkciju i istoriju zvezdane kapije. Početne scene prikazuju kapiju u Gizi 1928. Kasnije, u sadašnjosti (1994), glavni lik, Danijel Džekson (Džejms Spejder) predstavljen je kao neuspešni egiptolog koji brani neobičnu teoriju o nastanku piramida, aludirajući na njihovo vanzemaljsko poreklo. Njegove teorije zainteresuju čelnike američke avijacije, koji od njega traže da im pomogne u dešifrovanju hijeroglifa sa kamenja nađenog u Gizi, sada smeštenog u vojnoj bazi.
Džekson uspeva da uspešno prevede ime „Zvezdana kapija“ sa kamenja i otkriva da su simboli prikazani u unutrašnjosti prstena odgovaraju položaju zvezda, odnosno sazvežđima. Ovi simboli nalaze se u grupama od sedam natpisa, zbog čega Džekson pretpostavlja da su prvih šest oznaka sazvežđa tačke u prostoru kojima se može izvesti jedna nova lokacija, a sedma oznaka predstavlja tačku polaska, trenutnu lokaciju, i tako opisuje međuzvezdano putovanje. U ovom trenutku on je pokazao da zvezdana kapija, kada je pod naponom, može zaključati sedam simbola na svoje mesto. Do Danijelovog otkrića, samo je šest simbola uspešno zaključano. Džekson je identifikovao sedmi simbol i markirajući tačku porekla otvorio kapiju.
Stvorio se vodeni vrtlog unutar prstena. Poslata je sonda, koja je praćena na ekranu. Snimak poslat natrag otkriva atmosferu pogodnu za život unutar hrama na, kako se čini, drugoj planeti. Pukovniku Džeku O`Nilu je naređeno da povede tim kroz kapiju da bi utvrdili da li postoji vojna pretnja sa druge strane. Ako pretnja postoji, onda da uništi kapiju nuklearnim bombama da niko ne bi mogao da putuje kroz kapiju ka Zemlji. Kako kapija radi samo u jednom smeru, Danijel Džekson postaje deo O`Nilovog tima, da bi dešifrovao oznake i tako omogućio timu da se vrati kući.
Sa druge strane O`Nilov tim otkriva civilizaciju robova pod službom tuđinca koji liči na egipatskog boga Ra. On i njegovi bogovi-podanici uzimaju ljudski oblik, zapovedajući robovima sa matičnog broda, koji koristi piramidu kao odbojnik za sletanje, i nekoliko manjih brodova. Tim se sprijateljuje sa ljudima, a Džekson ne znajući biva oženjen sa lokalnom ženom. Međutim, tim zarobljavaju Raovi podanici, koji uzimaju i nuklearno oružje, koje Ra planira da pošalje natrag na Zemlju, povećavajući njegovu razornu moć sto puta. Nakon mnogo borbe, O`Nilov tim uspeva da izazove pobunu stanovništva, koje savlađuje Raove podanike a njega primorava da pobegne u matični brod. Nemoćan da razoruža bojeve glave, O`Nil ih teleportuje na matični brod, koji eksplodira u orbiti. Pošto je Ra mrtav, civilizacija može živeti u miru; O`Nilov tim se vraća kući bez Džeksona koji ostaje sa ženom u koju se zaljubio.
DVD fimovi[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija: Kovčeg istine (engl. Stargate: The Ark of Truth) je film na DVD-u scenariste i režisera Roberta Kupera. Film je završetak Ori serijala Zvezdane kapije, ali se radnja odvija pre četvrte sezone Zvezdane kapije: Atlantida. Dvd je pušten u prodaju 11. marta 2008.
Zvezdana kapija: Kontinuum (engl. Stargate: Continuum) je drugi DVD film, scenariste Breda Rajta i režisera Martina Vuda. Budžet filma je bio oko 7 miliona dolara.[9] Film je pušten u prodaju na DVD i Blu-rej disku 29. jula 2008.
Televizijske serije[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija SG-1[uredi | uredi izvor]
1997. Džonatan Glasner i Bred Rajt razvili su Zvezdanu kapiju 1, televizijsku seriju sa namerom da nastavi započetu priču iz filma Zvezdana kapija. Iako su izabrani novi glumci, nekoliko uloga iz filma je ponovljeno, uključujući glavne likove Danijela Džeksona (Daniel Jackson) i Džeka O'Nila (Jack O'Neill). Komandni centar Zvezdane kapije je pomeren iz fiktivnog vojnog objekta u planini Krik, u vojni kompleks planine Šajen. Ostale varijacije i razlike između filma i serije uglavnom se tiču lokacije planete Abidos, vanzemaljca Ra i putovanja kroz Zvezdane kapije.[10][11]
Prikazivanje serije započelo je na Šoutajmu (Showtime) 27. jula 1997. a premeštena na kanal Sci-Fi posle pete sezone.[12] Glavni glumci su bili Ričard Din Anderson (kao Džek O'Nil) i Majkl Šanks (kao Danijel Džekson), zajedno sa Amandom Taping, Kristoferom Džadžom i Donom Sinklerom Dejvisom koji su glumili nove likove, Samantu Karter, Teal'ka i Džordža Hamonda. Glumačka ekipa se nije značajnije menjala, ali je Majkl Šenks napustio seriju na kraju pete sezone, a zamenio ga je Korin Nemek (kao Džonas Kvin). Šanks se vratio na početku sedme sezone, da bi je ponovo napustio. Na kraju sedme sezone Don Dejvis je napustio seriju, a Ričard Anderson ga je zamenio. U devetoj sezoni odlazi Anderson, a angažovana su dva nova stalna glumca, Bo Bridžiz i Ben Brauder. Nakon debitantske epizode u osmoj sezoni i nakon pojavljivanja u 8. epizodi devete sezone, Klodija Blek se pojavljuje u stalnoj glumačkoj ekipi desete sezone.[13]
Producentska kuća MGM je prosečno trošila 1,4 miliona dolara po svakoj epizodi serije, i smatra je jednom od svojih najvažnijih franšiza.[14] Emitovanje serije je prestalo 2007, ali su dva filma, Zvezdana kapija: Kovčeg istine i Zvezdana kapija: Kontinuum, snimljena kako bi bili objašnjenji događaji sa kraja serijala.
Zvezdana kapija: Beskonačnost[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija: Beskonačnost je američka animirana naučnofantastična televizijska serija autora Erika Lualda i Majkla Malijanija, kao nastavak već postojeće serije Zvedana kapija. Priča u beskonačnosti je smeštena 30 godina u budućnost od događaja u originalnoj seriji i prati Gasa Bonera i njegov tim.
Zvezdana kapija: Beskonačnost je premijerno emitovana u septembru 2002. na Foksu, a sa emitovanjem je prekinuto u junu 2003. Serija je prekinuta pre nego što je rešen ijedan zaplet priče. Serija je bila niskobudžetna, što je stalno navođeno u medijima.[15][16] DIC Entertainment je 7. oktobra 2003. pustio u prodaju DVD sa četiri epizode u regionu 1 (SAD i Kanada). MGM Home Entertainment je 13. avgusta 2007. u regionu 2 (Evropa) pustio u prodaju kolekciju od pet DVD diskova kompletne sezone. Shout! Factory, kompanija poznata po izdavanju kultnih animiranih serija, je stekla prava na seriju i izdala celu seriju na DVD-u 13. maja 2009. u regionu 1.
Pisci i producenti ostalih serija i filmova iz franšize nisu bili uključeni u pravljenje Beskonačnosti, kao ni MGM, ni proizvodni timovi ni fanovi Zvezdanih kapija ne smatraju da Beskonačnost treba da bude zvaničan deo franšize. Prema Bredu Rajtu, jednom od stvaralaca serija Zvezdanih kapija, animirana serija ne bi trebalo da bude zvaničan deo franšize Zvezdanih kapija. Komentarišući to, on navodi:„Nemam problem sa time. Samo nisam uključen u to.“ [17]
Zvezdana kapija: Atlantida[uredi | uredi izvor]
Serija Zvezdana kapija:Atlantida prati avanture „Ekspedicije Atlantida“, kombinacije vojnih snaga i civilnih naučnika koji putuju u galaksiju Pegaz u potrazi za izgubljenim gradom Atlantidom, koji je ostavila rasa Drevni, najmoćnija koja je ikad postojala. Stigavši u grad, ekspedicija otkriva da galaksijom vlada strašan neprijatelj poznat kao Utvara (Wraith), protiv koga treba da se brane, uprkos tome što su Utvare mnogo brojnije.
Zvezdana kapija: Atlantida nastavlja priču iz serije Zvezdana kapija. Novi film je originalno bio namenjen da poveže radnje iz dve serije nakon šeste sezone Zvezdane kapije 1. Kasnije je Zvezdana kapija 1 obnovljen za sedmu sezonu i film je tada planira da se produži ta sezona. Konačno, kada je SG-1 produžena na osmu sezonu, planirani film je postala finalna epizoda sedme sezone od dva dela nazvana „Izgubljeni grad“ i postavka Zvezdanih kapija: Atlantida je pomerena u Pegaz galaksiju.[18] Ovo je omogućilo da dve serije postoje jedna pored druge u istom fiktivnom svemiru, a kasnije su se dve serije povezale. Atlantida je razvijana od strane istih ljudi i u istim studijima kao i SG-1.
Atlantida je premijerno prikazana na Sci-Fi kanalu 16. jula 2004, sa Džoom Flaniganom i Tori Higinson u glavnim ulogama. Još nastupaju Rejnbou San Frenks, Dejvid Hjulet i Rejčel Latrel. Likovi Hjuleta i Higinsove su se već pojavljivali u Zvezdanoj kapiji 1 (iako je Higinsonova nasledila ulogu od Džesike Stin). U drugoj sezoni Atlantide, Pol Makgilion i Džejson Momoa su postali stalni glumic u seriji. U četvrtoj sezoni stiže Amanda Taping, koja reprizira ulogu Samante Karter iz Zvezdane staze 1, kao i Džuel Stejt u sporednoj ulozi. U petoj sezoni Amanda Taping napušta seriju, a zamenjuje je Robert Pikardo, koji je reprizirao ulogu Ričarda Vulzija iz Zvezdane kapije 1. U leto 2008. objavljeno je da SciFi prekida sa snimanjem Atlantide. Poslednja epizoda je prikazana 9. januara 2009.
Zvezdana kapija: Univerzum[uredi | uredi izvor]
Zvezdana kapija: Univerzum je treća po redu serija iz franšize, a premijerno je prikazana 2. oktobra 2009. Radnja serije se dešava na svemirskom brodu koji je nekad bio deo nerešenog eksperimenta Drevnih pre više miliona godina.
Pre konflikta sa Utvarama (Wraith) i čak i pre nego što su Atlantidu pomerili u galaksiju Pegaz serija će otkriti da su Drevni poslali najmanje dva broda: automatizovani brod da postavlja Zvezdane kapije kroz više galaksija u našem svemiru, i drugi da ga prati i istražuje. Standardna vrata sa adresom od sedam simbola omogućavaju putovanje u istoj galaksiji. Upotreba osmog simbola omogućava putovanje u drugu galaksiju. A deveti simbol će odvesti tim do ovog drugog broda, zvanog Sudbina (Destiny).[19]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Stargate (1994)”. The Numbers. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Stargate - The Ark of Truth”. The Numbers. Nash Information Services. Pristupljeno 5. 5. 2008.
- ^ „Stargate - Continuum”. The Numbers. Nash Information Services. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ a b „Third SG-1 movie is Stargate: Revolution”. Gateworld. Pristupljeno 13. 11. 2009.
- ^ Hal Erikson. „Stargate SG-1 [TV Series]”. Allmovie. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ Hal Erikson. „Stargate SG-1 [Animated TV Series]”. Allmovie. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ Hal Erikson. „Stargate Atlantis [TV Series]”. Allmovie. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ Kamila Albertson. „Stargate Universe [TV Series]”. Allmovie. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Tapping discusses SG-1 movies”. GateWorld. 9. 8. 2007. Pristupljeno 9. 8. 2007.
- ^ Joyner, Will (26. 7. 1997). „Through a Gate to the Far Side of the Universe: A TV Series”. The New York Times. Pristupljeno 15. 10. 2007.
- ^ „Stargate SG-1 — TV Shows”. BBC. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Najava Syfy kanala”. SciFi Wire. Arhivirano iz originala 15. 6. 2008. g. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Interview — Vala se pridružuje redovnoj SG-1 ekipi”. SciFi World. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Zvezdana kapija 200: 10 godina uspeha Zvezdanih kapija”. MultiChannel. Arhivirano iz originala 02. 11. 2006. g. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ „Stargate Infinity Box Set, totalscifionline.com”. Arhivirano iz originala 21. 8. 2009. g. Pristupljeno 23. 1. 2010.
- ^ Stargate Infinity: The Complete Series, scifimoviepage.com
- ^ Sumner, Darren (2001). „Brad Wright (Interview)”. GateWorld. Arhivirano iz originala 19. 3. 2009. g. Pristupljeno 7. 6. 2009.
- ^ Gosling, Sharon (2005). „Watergate”. Stargate Atlantis: The Official Companion Season 1. London: Titan Books. str. 10-14. ISBN 978-1-84576-116-5.
- ^ Sumner, Darren. „Stargate Universe Has A Go!”. Arhivirano iz originala 8. 5. 2009. g. Pristupljeno 5. 5. 2009.
