Istorija San Marina
San Marino je treća po redu najmanja država na svetu, i jedna od najstarijih. Prema predanju, San Marino je osnovan 301. godine kada je jedan zidar Marin Dalmatinski (hrišćanin) iz Dalmacije, pobegao sa dalmatinskog ostrva Raba kako bi se spasio Dioklecijana, antihrišćanskog rimskog imperatora. Marin se sakrio na vrhu planine Titano (najviša u San Marinu) i osnovao malu zajednicu hrišćana. Vlasnica zemlje, simpatična[traži se izvor] gospođa Rimini, zaveštala je to parče zemlje hrišćanskoj zajednici. Svakako ova oblast bila je naseljena i u praistoriji, mada pisani dokumenti o tome datiraju najkasnije iz srednjeg veka. U znak sećanja na Marina zemlja je dobila ime „San Marino“.
U langobardsko doba, San Marino je bio posed vojvoda od Spoleta, a slobodna komuna datira iz 10. veka.
Prvobitna struktura vlasti bila je sastavljena iz skupštine poznate kao Arengo, koja se sastojala iz vođa svake od porodica. Godine 1243. ustanovljeni su položaji kapetana-regenta (ital. Capitani Reggenti) koji predstavljaju kolektivnog šefa države. Najraniji statut države su iz 1263. godine. Sveta stolica je potvrdila drevnu nezavisnost San Marina 1291. godine.
Površinu San Marina je do 1463. godine činio samo Monte Titano. Te godine, posle uspešne savezničke borbe protiv Sigismunda Pandolfa Malateste, gospodara Riminija, papa Pije II dao je San Marinu gradove Fjorentino, Monteđardino i Seravalje. Kasnije te iste godine, grad Faetano je dobrovoljno pristupio republici. Otada se površina San Marina nije menjala.
San Marino je usvojio pisani ustav 8. oktobra 1600. godine.
San Marino je bio pod stranom vojnom okupacijom tri puta u istoriji i to uvek nakratko. Čezare Bordžija je 1503. okupirao republiku do svoje smrti nekoliko meseci kasnije. Kardinal Alberoni je 1739. okupirao zemlju, ali građanska neposlušnost i tajne poruke poslate papi Klementu XII rezultovale su u priznavanju prava San Marina i povraćaju nezavisnosti.
Republiku je priznao Napoleon 1797. godine i Bečki kongres 1815. godine. San Marino održava diplomatske i konzularne veze sa određenim brojem evropskih i američkih zemalja, ima sopstveni novac, poštanske marke i odlikovanja. Zakonodavnu vlast vrši Veliko veće od 60 članova a izvršnu Državni kongres podeljen u ministarstva. Kapetani-regenti imaju ceremonijalnu ulogu i biraju se dvaput godišnje, u aprilu i oktobru.
Poslednja okupacija zemlje desila se 1944. godine. San Marino je bio neutralan u Drugom svetskom ratu. Međutim, nemačke snage su se povlačile kroz zemlju, a pratile su ih savezničke. Savezničke snage ostale su samo nekoliko nedelja u zemlji.
San Marino je jedini preostali italijanski grad-republika. Kao Andora, Lihtenštajn i Monako pojavljuje se kao anahronizam, podsećanje na vreme podeljenosti Evrope na male političke jedinice. Opstanak San Marina, potpuno okruženog Italijom, posebno je iznenađujući.
San Marino je postao član Saveta Evrope 1988. godine i bio je prisutan u organizaciji tokom prve polovine devedesetih.
Član UN San Marino je postao 1992. godine.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- deo teksta preuzet sa katoličke enciklopedije u javnom vlasništvu [1]
