Kloten
| Kloten Kloten | |
|---|---|
 | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švajcarska |
| Kanton | Kanton Cirih |
| Osnovan | 1.115 |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 19.869 |
| — gustina | 1.029,48 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 47° 15′ 56″ S; 8° 21′ 00″ I / 47.2655° S; 8.35° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 435 m |
| Površina | 19,3 km2 |
  Kloten Kloten na karti Švajcarske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Rene Huber |
| Poštanski broj | 8302 |
| Veb-sajt | |
| kloten.ch/ | |
Kloten (nem. Kloten, franc. Kloten, ital. Kloten) je grad u Švajcarskoj, koji po kantonalnoj raspodjeli pripada kantonu Cirih. Poznato je kao sjedište jednog od najvećih švajcarskih aerodroma, aerodroma Cirih koji je ranije bio poznat pod nazivom „Cirih-Kloten”.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Na području aerodroma nađeni su tragovi naselja iz kamenog doba. U ostatke iz rimskog doba, kada je Klonten bio raskrsnica puteva, ubraja se naselje iz 1. ili 2. vijeka čiji tragovi su nađeni na mjestu današnje crkve u samom centru grada. Po prvi put, grad se u pisanim zapisima pominje u 12. vijeku, pod nazivom „Klotun”.[1] Kao dio srednjovjekovnog zamka Kiburga, Kloten je 1264. pao pod upravu Habzburga. Do 1510. godine grad je bio carinarnica, a do 1728. u njemu je bio smješten centar nadležnosti za Kiburg. U vremenu Helvetske republike Kloten je bio u sastavu okruga Basesdorfa, a u periodu 1803-1831 kao dio Bilaha. Prva skupština naroda u Koltenu održana je 1839. godine. Nakon raspada građanske županije 1922, Klotenu su pridruženi zaseoci Banikon i Egental koji su ranije bili u sastavu Obrembaha. Godine 1961. Kloten je dobio status grada od 10.000 stanovnika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Nalazi se na 10 km sjeverno od Ciriha, u dolini Glata. To je i najbliže naseljeno mjesto aerodromu Cirih. Aerodromski terminal i veći dio samog aerodroma nalaze se u granicama Klotena. Grad ima površinu od 19,3 km², od čega je 34,1% zemljišta obradivo i koristi se u poljoprivredne svrhe. Šume zauzimaju oko 26,7% površine, dok je 38,2% iskorišteno za izgradnju naselja i puteva. Tek nešto više od 1% površine ovog grada je neproduktivano. Politička opština Kloten obuhvata okruge Centrum, Gisberg, Hostras, Oberfild, Rutlen, Spic, Bramen, Balsberg, Holberg, Hohrainli, Kaserne, Kaseren i Freinberg, kao i naselja Egetsvil, Gerlisberg, Banikon, Obholz, Eigental, Rank, Albuhl i veći dio aerodroma u Cirihu. Susejdne opštine Kloten su Vinkel, Lufingen, Oberembrah, Nurensdorf, Basersdorf, Dietlikon, Valizelen i Opfikon u okrugu Bilah i Rumlang u okrugu Dielsdorf.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Kloten se s razlogom pominjao kao raskrsnica i carinica kroz isotriju. Nalazi se na raskršću puteva od Ciriha preko Bilaha do Rorbasa. Otvaranjem željezničke linije Vintertur - Vetingen, Kloten je postao zaustavna stanica. U periodu 1946-1948. u Klotenu je napravljen aerodrom koji je u kasnijim godinama više puta rekonstruisan. Taj aerodrom danas je najeći u Švajcarskoj, kako po površini tako i po broju putnika. 2018. godine kroz aerodrom je prošlo 31 milion putnika.[2]. Kloten spada u jedan od energetski efikasnih gradova. U skladu sa tom politikom veliki značaj dat je biciklizmu. Tako je grad, kao dio kantona Cirih 2019. godine dobio svoje prve stanice za iznajmljivanje bicikala. [3]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Kloten ima 19.679 stanovnika [4]. Od 2007. godine, 26,8% stanovništva čine strani državljani. U posljednjih 10 godina stanovništvo je raslo po stopi od 6,4%. Većina stanovništva (gledajući podatke od 2000.godine) govori njemački (78,8%), na drugom mjestu je italijanski(4,2%), dok je treći po stepenu korišćenja jezik s prostora bivše Jugoslavije, srpskohrvatski(3,1%).
Kada se gleda broj stanovnika po starosti, 19,2% stanovništva čine djeca i tinejdžeri (uzrast do 19 godina). Najviše je odraslih (20–64 godine) 68,3% dok onih starijih od 64 godine u procentima ima 12,5%. Kloten je grad sa visokim stepenom obrazovanosti građana. Oko 70,3% stanovništva u dobi od 25 do 64 godine je završilo srednje obrazovanje ili dodatno visoko obrazovanje. Stopa nezaposlenosti u ovom švajcarskom gradu od skoro 20.000 stanovnika iznosi 3,12%. Od 2005. godine, u primarnom ekonomskom sektoru bila je zaposlena 91 osoba u, oko 28 preduzeća koja su uključena u ovaj sektor; u sekundarnom sektoru organizovano je 109 preduzeća koja zapošljavaju 4.545 ljudi; dok su u tercijarnom sektoru 23.154 osobe našle su zaposlenje u 888 preduzeća. [5]
Klima[uredi | uredi izvor]
| Klima Kloten (1981-2010) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Maksimum, °C (°F) | 3,2 (37,8) |
5,2 (41,4) |
10,3 (50,5) |
14,6 (58,3) |
19,3 (66,7) |
22,5 (72,5) |
25,0 (77) |
24,2 (75,6) |
19,8 (67,6) |
14,4 (57,9) |
7,6 (45,7) |
4,1 (39,4) |
14,2 (57,6) |
| Prosek, °C (°F) | 0,2 (32,4) |
1,1 (34) |
5,2 (41,4) |
8,9 (48) |
13,5 (56,3) |
16,7 (62,1) |
18,9 (66) |
18,2 (64,8) |
14,2 (57,6) |
9,8 (49,6) |
4,2 (39,6) |
1,4 (34,5) |
9,4 (48,9) |
| Minimum, °C (°F) | −3,1 (26,4) |
−3,1 (26,4) |
0,1 (32,2) |
3,0 (37,4) |
7,4 (45,3) |
10,6 (51,1) |
12,8 (55) |
12,4 (54,3) |
8,9 (48) |
5,5 (41,9) |
0,7 (33,3) |
−1,6 (29,1) |
4,5 (40,1) |
| Količina padavina, mm (in) | 65 (2,56) |
60 (2,36) |
74 (2,91) |
74 (2,91) |
109 (4,29) |
110 (4,33) |
115 (4,53) |
108 (4,25) |
90 (3,54) |
87 (3,43) |
76 (2,99) |
81 (3,19) |
1,048 (41,26) |
| Količina snega, cm (in) | 14,4 (5,67) |
14,6 (5,75) |
7,5 (2,95) |
0,5 (0,2) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0,3 (0,12) |
5,4 (2,13) |
13,5 (5,31) |
56,2 (22,13) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 9,9 | 8,6 | 10,7 | 10,4 | 11,7 | 11,7 | 11,3 | 11,0 | 9,5 | 9,8 | 10,1 | 10,5 | 125,2 |
| Dani sa snegom (≥ 1.0 cm) | 4,2 | 3,8 | 2,1 | 0,4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1,2 | 3,5 | 15,2 |
| Relativna vlažnost, % | 86,0 | 81,5 | 75,5 | 72,8 | 72,4 | 72,9 | 72,2 | 75,2 | 78,9 | 84,9 | 85,4 | 86,1 | 78,7 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 48 | 77 | 125 | 159 | 186 | 204 | 230 | 208 | 151 | 93 | 50 | 35 | 1.566 |
| Izvor: MeteoSwiss [6] | |||||||||||||
Grad energetske efikasnosti[uredi | uredi izvor]
Kloten je 2009. godine dobio nagradu „Energetski grad” za održivu i efikasnu energetsku politiku. [7]Energetski grad Kloten karakteriše, prije svega, visok nivo mobilnosti, koji je ekološki prihvatljiv zahvaljujući širokom spektru javnog prevoza.
Sport[uredi | uredi izvor]
Kloten je grad hokeja i zimskih sportova. Na teritoriji grada je i Švajcarska Arena („Swiss Arena”) kao domaći teren hokejaškog kluba koji nosi ime grada. Klub je osnovan 1934. godine, a pet puta je bio šampion države i jednom Nacionalnog kupa. Pored klizališta, u sportskom kompleksu se nalaze i zatvoreni i otvoreni bazen, ali i teniski tereni na kojima se igrao Cirih open. [8]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/000050/2007-08-21/
- ^ Aerodrom Cirih - Izvještaj za decembar 2018
- ^ https://www.nzz.ch/zuerich/kanton-zuerich-velo-verleih-publibike-expandiert-ins-glatttal-ld.1506671
- ^ Statistički zavod - Demografska ravnoteža
- ^ Zavod za statistiku Švajcarske
- ^ „Climate Norm Value Tables”. Climate diagrams and normals from Swiss measuring stations. Federal Office of Meteorology and Climatology (MeteoSwiss). Arhivirano iz originala 14. 5. 2013. g. Pristupljeno 23. 1. 2013. The weather station elevation is 426 meters above sea level.
- ^ Kloten, zvanična prezentacija - arhiva vijesti
- ^ Sportski centar - Arena
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
