Kokosov rat
| Kokosov rat | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
Kokosov rat bio je kratak sukob između vojnika Papue Nove Gvineje i pobunjenika na ostrvu Espiritu Santo neposredno pre i nakon osamostaljenja Republike Vanuatu 30. jula 1980. godine.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Prije nezavisnosti Vanuatua, ostrva su bila poznata kao Novi Hebridi. Novi Hebridi bili su uređeni kondominijum Francuske i Ujedinjenog Kraljevstva. Godine 1980. Francuska i Velika Britanija složili su se da se Vanuatuu odobri nezavisnost 30. jula 1980. godine.
Početakom jun 1980, Džimi Stivens, vođa pokreta Nagrijamel, poveo je ustanak protiv kolonijalnih službenika i planova za nezavisnost.[1][2][3] Ustanak je trajao oko 12 nedelja. Pobunjenici su blokirali aerodrom Santo-Pekoa, uništena su dva mosta, te je proglašena nezavisnost ostrva Espirita Santa kao „Države Vemerana“. Stivens je podržan od strane zemljoposednika francuskog govornog područja i zaklade Feniks, a Američka poslovna zaklada podržala je osnivanje slobodnog poreznog utočišta.
Sukob[uredi | uredi izvor]
Dana 8. jun 1980. vlada Novih Hebrida zatražila je od Velike Britanije i Francuske slanje vojnika za slamanje pobune na ostrvu Espiritu Santo, ali se nijedna država nije odazvala na poziv. Kako se Dan nezavisnosti približavao, novoizabrani premijer Volter Lini,[4][5] poslao je poziv u Papua Novu Gvineju da pošalje svoje vojnike i interveniše.[6] Kako su vojnici Papue Nove Gvineje počeli da dolaze na Espiritu Santo, strani su mediji događaje nazvali „Kokosov rat“.
Međutim, „rat“ je bio kratak i nekonvencionalan, stanovnici Espiritu Santa generalno su pozdravili dolazak vojnika Papue Nove Gvineje kao prijatelje Melanežane. Stivensovi su sledbenici bili naoružani samo lukovima, strelama, kamenjem. Bilo je nekoliko žrtava, a rat je došao do naglog kraja. Kada su na Stivensova kola vojnici otvorili vatru ubili su Stivensovog sina. Ubrzo nakon toga, Džimi Stivens se predao, navodeći da on nikada nije imao nameru da naudi bilo kome.[7]
Na suđenju Stivensu otkrivena je povezanost između zaklade Feniks i Nagrijamel pokreta. Takođe je otkriveno da je francuska vlada tajno podržavala Stivensa u njegovim nastojanjima. Stivens je osuđen [1] na 14 godina zatvora, a ostao je u zatvoru do 1991. godine.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „South Pacific Rebel Seized”. The New York Times via REUTERS. 14. 9. 1982. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ „Pacific Islands in Election Battle”. The New York Times. 1. 12. 1983. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ William Borders (12. 6. 1980). „British Answering New Hebrides Call; Company of Marines Being Sent 'to Provide Stability' French Antiriot Police Arrive Threat to Independence One Killed on 2d Island 55 French Riot Police Land”. The New York Times. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ Nossiter, Bernard D. (9. 12. 1981). „Vanuatu, New Pacific Nation, Moving Toward Seat at U.N.”. The New York Times. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ MICHAEL T. KAUFMAN (23. 2. 1999). „Walter Lini, 57, Clergyman Who Led Nation of Vanuatu”. The New York Times. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ Graeme Dobell (26. 6. 2003). „Alexander Downer announces moves toward a new foreign policy -- Transcript”. PM. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ „New Hebrides Rebel Urges Peace; Willing to Fight British and French One British Officer Injured”. The New York Times. 9. 6. 1980. Pristupljeno 29. 4. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Vanuatu: Istorija: Nezavisnost Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. april 2011)