Preveravanje

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
(preusmereno sa Конвертит)

Karavađo: Preobražaj Svetog Pavla (1600)

Preveravanje, versko preobraćivanje ili verska konverzija (engl. religious conversion) označava prelazak pojedinaca ili grupa iz jedne u drugu veru, odnosno religiju (na primer – iz hrišćanstva u islam ili obrnuto, iz islama u hrišćanstvo). Tokom istorije, verska preobraćivanja su vršena uz upotrebu različitih sredstava, od miroljubivog propovedanja, do prinudnog ili prisilnog preveravanja.

U razdoblju između 6. i 9. veka na prostorima jugoistočne Evrope sprovedeno je preveravanje Južnih Slovena putem njihovog prevođenja iz stare slovenske vere u hrišćansku veru.[1] U razdoblju između 14. i 20. veka u delovima jugoistočne Evrope po vlašću Osmanskog carstva sprovođeno je preveravanje hrišćana putem preobraćivanja u islam.

Jedan od najpoznatijih slučajeva pojedinačnog preveravanja u istoriji srpskog naroda dogodio se 1902. godine, kada je bivša srpska kraljica Natalija Obrenović dobrovoljno prešla iz pravoslavne u rimokatoličku veru.[2] Tokom Drugog svetskog rata, na području Nezavisne Države Hrvatske je od 1941. do 1945. godine sprovedeno masovno preveravanje pravoslavnih Srba putem prinudnog i nasilnog preobraćivanja u rimokatoličku veru.[3]

Abrahamske religije[uredi | uredi izvor]

Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]

Unutar hrišćanstva konverzija se na različite načine odnosi na tri različita fenomena: osoba koja postaje hrišćanin a ranije nije bila hrišćanin; hrišćanin koji prelazi iz jedne hrišćanske denominacije u drugu; poseban duhovni razvoj, koji se ponekad naziva „drugo preobraćenje“, ili „preobraćenje krštenih“.[4]

Preobraćenje na hrišćanstvo je versko preobraćenje ranije nehrišćanske osobe u neki oblik hrišćanstva. Neke hrišćanske sekte zahtevaju potpunu konverziju za nove članove, bez obzira na istoriju drugih hrišćanskih sekti, ili iz određenih drugih sekti. Tačni zahtevi variraju između različitih crkava i denominacija. Krštenje se tradicionalno posmatra kao sakrament prijema u hrišćanstvo.[5] Hrišćansko krštenje ima neke paralele sa jevrejskim uranjanjem u mikvu.

U Novom zavetu, Isus je zapovedio svojim učenicima u Velikom nalogu da „idu i učine sledbenicima sve narode“ [Matthew 28:19] [Mark 16:15]. Evangelizacija — deljenje jevanđeljske poruke ili „Dobre vesti“ delima i rečima, je očekivanje hrišćana.[6]

Poređenje između protestanata[uredi | uredi izvor]

Ova tabela rezimira tri protestantska verovanja.

Tema Kalvinizam Luteranizam Arminijanizam
Preobraćanje monergistično,[7] kroz unutrašnji poziv Svetog Duha, neodoljivo. Monergističan,[8] kroz sredstva blagodati, otporno. Sinergijski, otporno zbog zajedničke milosti slobodne volje.[9]

Pokret svetaca poslednjih dana[uredi | uredi izvor]

Ceremonija krštenja svetaca poslednjih dana, oko 1850-ih

Veliki deo teologije krštenja svetaca poslednjih dana ustanovljen je tokom ranog Pokreta svetaca poslednjih dana koji je osnovao Džozef Smit, Mlađi. Prema ovoj teologiji, krštenje mora biti potapanjem, radi oproštenja grehova (što znači da su kroz krštenje prošli gresi oprošteni), a dešava se nakon što je neko pokazao veru i pokajanje. Mormonsko krštenje nema nameru da oprosti bilo kakve grehe osim ličnih, pošto pristalice ne veruju u prvobitni greh.[10] Krštenja svetaca poslednjih dana takođe se dešavaju tek nakon „doba odgovornosti“ koje se definiše kao starost od osam godina.[11] Teologija stoga odbacuje krštenje novorođenčadi.[12]

Pored toga, teologija svetaca poslednjih dana zahteva da se krštenje može obaviti samo sa onim koga je Bog pozvao i zaredio sa sveštenstvom.[13] Pošto crkve pokreta svetaca poslednjih dana rade pod laičkim sveštenstvom, decu odgajanu u mormonskoj porodici obično krsti otac ili blizak muški prijatelj ili član porodice koji je stekao službu sveštenika, koja se dodeljuje dostojnim muškim članovima u najmanje 16 godina u LDS crkvi.[14]

Krštenje se smatra simboličnim za Isusovu smrt, sahranu i vaskrsenje,[15] a takođe je simbolično za krštenog pojedinca koji odbacuje prirodnog ili grešnog čoveka i postaje duhovno ponovo rođen kao Isusov učenik.

Članstvo u crkvi svetaca poslednjih dana daje se samo krštenjem bez obzira na to da li je osoba odgajana u crkvi ili ne. Crkve svetaca poslednjih dana ne priznaju krštenja drugih vera kao validna, jer veruju da se krštenja moraju obavljati pod jedinstvenim autoritetom crkve. Tako se krštavaju svi koji u neku od vera svetaca poslednjih dana dolaze kao preobraćenici, čak i ako su prethodno primili krštenje u drugoj veri.

Kada vrše krštenje, sveci poslednjih dana izgovaraju sledeću molitvu pre vršenja obreda:

Pošto sam dobio zadatak od Isusa Hrista, ja vas krstim u ime Oca i Sina i Svetoga Duha. Amin.[16]

Krštenja unutar i izvan hramova obično se obavljaju u krstionici, iako se mogu obaviti u bilo kojoj vodi u koju osoba može biti potpuno uronjena. Osoba koja vrši krštenje mora tačno da čita molitvu i da uroni svaki deo, ud, kosu i odeću osobe koja se krsti. Ako ima grešaka, ili ako neki deo osobe koja se krsti nije potpuno uronjen, krštenje se mora ponoviti. Pored krštenika, krštenju svedoče i dva člana crkve kako bi se uverili da se ono pravilno obavlja.[17]

Islam[uredi | uredi izvor]

Prelazak na islam zahteva proglašenje šahade, muslimanskog ispovedanja vere („nema Boga osim Alaha; Muhamed je Alahov poslanik“).[18] U islamskoj religiji se veruje da je svako po rođenju musliman.[19] U islamu, obrezivanje se smatra sunetskim običajem i nikada se ne pominje u Kuranu.[19][20][21] Većina klerikalnih mišljenja smatra da obrezivanje nije potrebno pri ulasku u muslimansku veru.[19][20][21] U sunitskom ogranku islama, škole Šafija i Kanbalija smatraju i muško i žensko obrezivanje zakonski obaveznim za muslimane, dok škole Maliki i Hanafi smatraju ga neobavezujućim i samo preporučenim.[19][20][21]

Judaizam[uredi | uredi izvor]

Tradicionalni normativni proces konverzije u judaizam (gijur) u trajanju od jedne, dve ili više godina završava se ritualnim uranjanjem u prirodni tok vode, npr. reka, jezero ili mikve, sve do današnjih dana (Bet-El reformska-sinagoga, Birmingem, Alabama, 2006).

Obraćenje u judaizam je versko preobraćenje nejevreja da postanu pripadnici jevrejske religije i jevrejske etnoreligijske zajednice.[22] Procedura i zahtevi za konverziju zavise od sponzorske denominacije. Konverzija u skladu sa procesom denominacije nije garancija priznavanja od strane druge denominacije.[22] Formalno preobraćenje ponekad sprovode pojedinci čije je jevrejsko poreklo dovedeno u pitanje, čak i ako su odgajani kao Jevreji, ali se zapravo ne mogu smatrati Jevrejima prema tradicionalnom jevrejskom zakonu.[23]

Još u 6. veku, Istočno rimsko carstvo i kalif Omar ibn Hatab izdavali su dekrete protiv prelaska u judaizam, nagoveštavajući da se to još uvek dešavalo.[24]

U nekim slučajevima, osoba može odustati od formalnog prelaska na judaizam i usvojiti neka ili sva verovanja i prakse judaizma. Međutim, bez formalnog preobraćenja, mnogi veoma pažljivi Jevreji će odbaciti jevrejski status preobraćenika.[25]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Živković 2004.
  2. ^ Rajić 2013, str. 231-252.
  3. ^ Novak 1948.
  4. ^ Catechism of the Catholic Church https://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p2s2c2a4.htm retrieved 24 Mar 2016
  5. ^ „Baptism, Christianity”. Britannica. 
  6. ^ "Evangelization." Evangelization. United States Conference of Catholic Bishops, n.d. Web. 05 Oct. 2016.
  7. ^ Paul ChulHong Kang, Justification: The Imputation of Christ's Righteousness from Reformation Theology to the American Great Awakening and the Korean Revivals (Peter Lang, 2006), 70, note 171. Calvin generally defends Augustine’s “monergistic view”.
  8. ^ http://www.thefreedictionary.com/Monergism and Paul ChulHong Kang, Justification: The Imputation of Christ's Righteousness from Reformation Theology to the American Great Awakening and the Korean Revivals (Peter Lang, 2006), 65.
  9. ^ Roger E. Olson, Arminian Theology: Myths and Realities (InterVarsity Press, 2009), 18. “Arminian synergism” refers to “evangelical synergism, which affirms the prevenience of grace”.
  10. ^ (2010, September 15). The Original Sin – What Do Mormons Believe?. Whatdomormonsbelieve. https://www.whatdomormonsbelieve.com/15/09/2010/the-original-sin/ Archived Link: https://archive.today/20220314005237/https://www.whatdomormonsbelieve.com/15/09/2010/the-original-sin/
  11. ^ See Doctrine and Covenants 68:25-27
  12. ^ See Moroni 8:4-23
  13. ^ See, e.g., „Guide to the Scriptures: Baptism, Baptize: Proper authority”, churchofjesuschrist.org, LDS Church 
  14. ^ See, e.g., „Gospel Topics: Priest”, churchofjesuschrist.org, LDS Church 
  15. ^ See, e.g., „Baptism”, KJV (LDS): LDS Bible Dictionary, LDS Church 
  16. ^ See 3 Nephi 11:25
  17. ^ „Performing Priesthood Ordinances”, Duties and Blessings of the Priesthood: Basic Manual for Priesthood Holders, Part B, LDS Church, 2000, str. 41—48 
  18. ^ Bennett, Clinton, ur. (2015) [2013]. „Glossary”. The Bloomsbury Companion to Islamic Studies (1st izd.). New York and London: Bloomsbury Academic. str. 330. ISBN 9781441138125. OCLC 777652885. „'Aqidah – translates as "creed". Technically, the Shahadah (first pillar) is the only obligatory statement of faith in Islam; however, over time a list of six items evolved, the essentials of faith (Iman Mufassal), namely: belief in God, in God's angels, scriptures, messengers, day of judgment, and God's power.” 
  19. ^ a b v g Kueny, Kathryn (2004). „Abraham's Test: Islamic Male Circumcision as Anti/Ante-Covenantal Practice”. Ur.: Reeves, John C. Bible and Qurʼān: Essays in Scriptural Intertextuality. Symposium Series (Society of Biblical Literature). 24. Leiden and Boston: Brill Publishers. str. 161—173. ISBN 90-04-12726-7. ISSN 1569-3627. 
  20. ^ a b v Wensinck, A. J. (2012) [1986]. „K̲h̲itān”. Ur.: Bosworth, C. E.; van Donzel, E. J.; Lewis, B.; Heinrichs, W. P.; Pellat, Ch. Encyclopaedia of Islam, Second Edition. 5. Leiden and Boston: Brill Publishers. str. 20—22. ISBN 90-04-07819-3. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_4296. 
  21. ^ a b v Aldeeb Abu-Sahlieh, Sami A. (1994). „To Mutilate in the Name of Jehovah or Allah: Legitimization of Male and Female Circumcision”. Medicine and Law. World Association for Medical Law. 13 (7–8): 575—622. PMID 7731348. ; Aldeeb Abu-Sahlieh, Sami A. (1995). „Islamic Law and the Issue of Male and Female Circumcision”. Third World Legal Studies. Valparaiso University School of Law. 13: 73—101. Arhivirano iz originala 12. 11. 2019. g. Pristupljeno 13. 2. 2020. 
  22. ^ a b „Converting to Judaism”. BBC. 12. 7. 2011. Pristupljeno 18. 11. 2016. 
  23. ^ Heilman, Uriel (6. 10. 2014). „So You Want to Convert to Judaism? It's Not That Easy”. Haaretz. Pristupljeno 18. 11. 2016. 
  24. ^ „Internet History Sourcebooks Project”. 
  25. ^ „www.convert.org”. www.convert.org. Pristupljeno 2012-07-21. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preveravanje na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Преверавање&oldid=27551999”