Koruška
| Koruška Kärnten | |
|---|---|
 | |
.JPG) | |
| Država |  Austrija |
| Admin. centar | Klagenfurt |
| Predsednik | Peter Kajzer |
| Površina | 9.535,97 km2 |
| Stanovništvo | 2011. |
| — broj st. | 558.085 |
| — gustina st. | 58,52 st./km2 |
| Zvanični veb-sajt | |
Koruška (nem. Kärnten, sloven. Koroška) je jedna od 9 saveznih pokrajina Republike Austrije, u njenom južnom delu. Glavni grad Koruške je Klagenfurt (sloven. Celovec).
Geografija[uredi | uredi izvor]
Koruška zauzima južni deo Austrije. Pokrajina se graniči:
- na severu - pokrajina Salcburg,
- na istoku - pokrajina Štajerska,
- na jugu - Slovenija,
- na jugozapadu - Italija,
- na zapadu - pokrajina Tirol.
.JPG)
.png)
Sa površinom od 9.535,97 km² Koruška je po veličini peta pokrajina u državi.
Reljef: Koruška je planinsko područje, u srcu Alpa. Središnji deo je u sklopu prostrane Klagenfurtske kotline, koja je mestimično ispresecana pobrežjima i brdima. Nadmorska visina je oko 350-600 metara. Ostali deo je izrazito planinski, sastavljen od niza planina u okviru Alpa. Na jugu se pružaju Karavanke, na istoku Korski Alpi, na severu Gurk Alpi, na zapadu Kraški Alpi. Na krajnjem severozapadu nalaze Tauern Alpi, sa najvišim vrhom Austrije, Grosgloknerom (3.798 m).
Klima: Zbog značajne nadmorske visine i planinskog tla Koruška ima oštriju kontinentalnu klimu, koja samo u najvišim delovima prelazi u planinsku.
Vode: Središnjim delom Koruške protiče reka Drava, koji se danas smatra sastavnim delom pokrajinskog identiteta. Ona u pokrajini prima nekoliko pritoka; leve pritoke su Lizer, Gurk, Glan i Lavant, a desna je Gejl. Doline datih reka su glavne veze središnjeg dela pokrajine sa okruženjem. Pored vodotoka, u Koruškoj postoji i niz ledničkih jezera, od koji su poznata: Vorter, Milštat, Osijah i Faker.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Koruška je drevna oblast u istoriji Evrope, poznata pod datim nazivom još u ranom srednjem veku. Ona je bila središte drevne kneževine Karantanije i nekadašnje vojvodstvo Svetog rimskog carstva. Današnja pokrajina nastala je od Vojvodstva Koruške po obrazovanju Republike Austrije posle Prvog svetskog rata. Prethodno je od dotadašnjeg vojvodstva odvojen manji, jugoistočni deo, većinski naseljen Slovencima, koji danas čini Korušku oblast u sklopu Slovenije. Oblasti na jugu i jugoistoku gde je slovenačko i nemačko stanovništvo bilo značajno izmešano na osnovu narodnog plebiscita (koji mnogi osporavaju) pripojeno je austrijskoj Koruškoj. Pored toga, sasvim mali deo pokrajine oko grada Tarvizija na jugozapadu, u slivu Jadrana, je pripojen Italiji. Dati deo je takođe imao (i ima i danas) mešovito italijansko, nemačko i slovenačko stanovništvo.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Po poslednjim podacima iz 2011. godine Koruška ima preko 550 hiljada stanovnika, pa je šesta austrijska pokrajina po broju stanovnika. Poslednjih decenija broj stanovnika stagnira.
Gustina naseljenosti je oko 60 st./km², što značajno niže od državnog proseka. Delovi uz veće gradove i u nizinama su mnogo bolje naseljeni (>100 st./km²), dok su planinski krajevi na obodu mnogo manje gustine naseljenosti (<30 st./km²).
Etnički sastav: Koruška je tradicionalno naseljena austrijskim Nemcima i Slovencima. Poslednjih decenija značajan broj doseljenika (posebno Jugoslovena i Turaka) se naselio u većim gradovima.
Za Slovence i Sloveniju Koruška ima veći značaj spram brojnosti njene manjine, pošto se tu nalazi Gosposvetsko polje na kome su preci današnjih Slovenaca, Karantanci birali svoje knezove i na kome su kasnije ustoličavane koruške vojvode. Tokom vekova preovladalo je stanovništvo nemačkog porekla, starije slovensko stanovništvo je značajnim delom potisnuto ili germanizovano što je u novije vreme dovelo do tzv. Koruškog pitanja. Dolaskom desničara Jerga Hajdera na vlast u Austriji ponovo postaje važno. Po popisu iz 2001. godine u Koruškoj je živelo 14.010 Slovenaca, mahom na krajnjem jugu i jugoistoku pokrajine.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Koruška je visoko razvijena pokrajina, posebno okolina Klagenfurta. Tu je smeštena i najgušća mreža saobraćajnica.
Poljoprivreda: Iako je poslednjih decenija sa bržom industrijalizacijom došlo do smanjenja značaja poljoprivrede ona je i dalje razvijena, posebno stočarstvo.
Industrija: Preovlađuje visoko razvijena industrija vezana za područja Klagenfurta i Filaha.
Turizam: Postoji nekoliko razvijenih turističkih grana u Koruškoj. Posebno je razvijen zimski i skijaški turizam na Alpima, ali i turizam na vodi, vezan za brojna jezera.
Upravna podela[uredi | uredi izvor]
Pokrajina se deli na 10 područnih jedinica - okruga (Bezirk) - 2 gradska okruga (tzv. statutarni gradovi) i 8 „uobičajenih“ okruga. Dalje se okruzi dele na opštine - ukupno njih 132.
| Br. | Statutarni grad /gradski okrug |
Matični naziv | Površina (u km²) |
Broj st. (2010) |
skr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Klagenfurt | Klagenfurt | 120,11 | 93.949 | K |
| 2. | Filah | Villach | 134,89 | 59.089 | VI |
| Br. | Okrug | Matični naziv | Grad - sedište | Površina (u km²) |
Broj st. (2010) |
skr. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Volfsberg (okrug) | Bezirk Wolfsberg | Volfsberg | 973,79 | 54.695 | WO |
| 2. | Klagenfurt-Land (okrug) | Bezirk Klagenfurt-Land | Klagenfurt | 765,59 | 58.365 | KL |
| 3. | Sankt Fajt (okrug) | Bezirk Sankt Veit | Sankt Fajt an der Glan | 1.493,67 | 56.798 | SV |
| 4. | Feldkirhen (okrug) | Bezirk Feldkirchen | Feldkirhen | 558,56 | 30.510 | FE |
| 5. | Felkermarkt (okrug) | Bezirk Völkermarkt | Felkermarkt | 907,49 | 42.734 | VK |
| 6. | Filah-Land (okrug) | Bezirk Villach-Land | Filah | 1.009,33 | 64.885 | VL |
| 7. | Hermagor (okrug) | Bezirk Hermagor | Hermagor | 808,02 | 19.019 | NE |
| 8. | Špital (okrug) | Bezirk Spittal | Špital an der Drau | 2.763,99 | 79.271 | SP |
Zbirka slika važnijih gradova pokrajine[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |