Kusonje (Pakrac)
Kusonje | |
|---|---|
.JPG) Uništena crkva Sv. Đorđa u Kusonjama | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Požeško-slavonska |
| Grad | Pakrac |
| Oblast | Zapadna Slavonija |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  308 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 27′ 38″ S; 17° 13′ 35″ I / 45.46055793817886° S; 17.22630389760961° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 197 m |
  Kusonje Kusonje na karti Hrvatske | |
 Kusonje Kusonje na karti Požeško-slavonske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 34550 Pakrac |
| Pozivni broj | +385 34 |
| Registarska oznaka | DA |
Kusonje su naseljeno mesto u sastavu grada Pakraca, u zapadnoj Slavoniji, Republika Hrvatska.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Kusonje se pominju oko 1600. godine u vezi sa premeštanjem stanovništva zbog opasnosti od Turaka. Godine 1597. preselilo se osam stanovnika G. Kušonja u mesto Gradec. Meštani su i kasnije molili da ih austrijska vojska povede iz turskog ropstva, zapadnije u sigurnije oblasti. Dana 12. maja 1600. godine krenulo je iz mesta 300 Srba boraca predvođenih harambašom Dragićem iz Kušonja.[1]
Mesto je 1885. godine bilo u sklopu Pakračkog izbornog sreza, sa svojih 1485 pravoslavaca.[2] Pošta je bila u gradiću Pakracu.
Postojao je vekovima u naselju srpski pravoslavni hram. U hramu je služio 1894-1900. godine pop Luka Popović.[3]
Kusonje su u 19. veku imale svoju srpsku narodnu školu. Objavljen je u školskim novinama 1883. godine oglas za prijem novog učitelja. Tražio se učitelj pravoslavne vere, za platu od 350 forinta uz besplatan stan i ogrev. Postavljen je tada za privremenog učitelja 1883. godine Nikola Orlić.[4] Opet je 1887. godine tražen učitelj, sa istim uslovima uz koje je pridodat samo još vrt. Tražen je 1890-1891. godine za narodnu školu učitelj, kojem je ponuđena plata iznosila 400 forinta u novcu, te stan ili stanarina od 100 forinta i čak 21 kubni metar drva.[5] Kosta Dragosavac je 1910-1913. godine bio mesni učitelj.
U Pakračkom srezu je delovala Srpska narodna samostalna stranka. Kada je 1906. godine na skupštini izabran Izvršni odbor stranke, u njegov sastav su izabrani iz Kusonja: Mile Kukić, Petar Rajić i Nikola Grujić.[6]
Srbi iz Kusonja su 1895. godine kupili 37 akcija "Srpske banke" u Zagrebu.
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Ustaše su 13. avgusta 1942. godine odvele meštane ovog sela u seosku crkvu. Nakon što su ih ugurali unutra, crkvu su od spolja zaključali, a potom su je zapalili. Na taj način je stradalo 473 Srba. Oni koji nisu stali u crkvu su poklani te pobacani u obližnje bunare.[7]
Rat u Hrvatskoj[uredi | uredi izvor]
Za vreme rata u Hrvatskoj 8. septembra 1991, mesec dana nakon proglašenja Srpske autonomne oblasti Zapadne Slavonije, na katolički praznik Mala Gospojina, u selo je ušao vod „Alfa” hrvatske 105. brigade Zbora narodne garde iz Bjelovara sa hrvatskom policijom (zajedno 18 vojnika i 2 policajaca).[8] Napad hrvatske vojske na pretežno srpsko selo je počeo u 7:30 sati, kada Srbi u zasjedi uništavaju hrvatsko oklopno vozilo. Posada ZNG se zaklonila u lokalnu kuću broj 55.[9] Boj se nastavio i sledeći dan, kada Srbi miniraju kuću, pri čemu je sva posada likvidirana. Hrvatska vojska je zauzela ovo mesto krajem decembra 1991.
SAO Zapadna Slavonija 19. decembra 1991. ulazi u sastav Republike Srpske Krajine, koja je postojala do hrvatske operacije Bljesak u maju 1995. Većina srpskog stanovništva je pobegla u egzodusu hrvatske vojske.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 2011. godine, Kusonje su imale 308 stanovnika, od toga 187 Srba, 101 Hrvata i 20 ostalih.[10] Proces povratka stanovništva u svoje selo postoji, ali se sporo odvija.[11] Na popisu stanovništva 1991. godine, Kusonje su imale 1101 stanovnika, od toga 891 Srba, 99 Hrvata, 72 Jugoslovena i 39 ostalih.[12]
| Godina popisa | ukupno | Srbi | Hrvati | Jugosloveni | ostali |
|---|---|---|---|---|---|
| 2011. | 308 | 187 (60.71%) | 101 (32.79%) | ― | 20 (6.49%) |
| 2001. | 200 | ― | ― | ― | ― |
| 1991. | 1101 | 891 (80.93%) | 99 (8.99%) | 72 (6.54%) | 39 (3.54%) |
| 1981. | 1047 | 685 (65.43%) | 96 (9.17%) | 247 (23.59%) | 19 (1.81%) |
| 1971. | 744 | 605 (81.32%) | 123 (16.53%) | 4 (0.54%) | 12 (1.61%) |
| 1961. | 658 | 555 (84.35%) | 86 (13.07%) | 1 (0.15%) | 16 (2.43%) |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Havranek, Danijela. „Dan kada su Kusonje prepolovljene”. portalnovosti.com. Pristupljeno 2. 1. 2019.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Stražilovo", Novi Sad 1888. godine
- ^ "Zastava", Novi Sad 1885. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1894. godine
- ^ "Školski list", Sombor 1883. godine
- ^ "Školski list", Sombor 1890. godine
- ^ "Srpsko kolo", Zagreb 1906. godine
- ^ „13. 08. 1942. KUSONjE – NE ZABORAVIMO ŽRTVE GENOCIDA”. srpskaistorija.com. Pristupljeno 2. 6. 2020.
- ^ „Kusonje - Ovo su junaci o kojima je snimljen film 'Broj 55'”. vecernji.hr. Pristupljeno 2. 1. 2019.
- ^ „UŽAS U KUĆI BROJ 55: Adresa smrti na kojoj je izmasakrirano 20 branitelja u Kusonjama”. dnevno.hr. Pristupljeno 2. 1. 2019.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 8. 6. 2014.
- ^ „Kusonje – proslava Đurđevdana u najvećem povratničkom selu zapadne Slavonije”. srbi.hr. Pristupljeno 2. 6. 2020.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
 | Ovaj članak vezan za sela u Požeško-slavonskoj županiji je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
