Liktor

Simbol liktora

Liktor je imao zadatak da čuva i ide uz najviše magistrate Rimske republike, koji su imali imperijum. Liktori su bili jedna vrsta garde, a doprinosili su i dostojanstvu funkcije. Nosili su fasces. Konzula je pratilo 12 liktora, pretora 6, a kurulne edile 2 liktora.

Poreklo

Prema Liviju liktori su uvedeni u doba Romula, koji je imenovao 12 liktora. Livije pominje dve moguće verzije zašto je Romul odabrao 12 liktora. Prema prvoj verziji to je odgovaralo broju ptica prilikom auspicija. Prema drugoj verziji to su Rimljani preuzeli od Etruraca, čijega kralja je biralo 12 gradova, pa je svakom gradu odgovarao jedan liktor.

Broj liktora za magistrate

Stadijum imperijuma simbolizovao je broj liktora, koji je pratio izvesnoga magistrata:

• diktator je imao 24 liktora van granica Rima, a 12 liktora unutar granica Rima. Nakon diktature Lucija Kornelija Sule uvek ima 24 liktora.
• car je u početku imao 12 liktora, a nakon Domecijana 24 liktora
• konzul ima 12 liktora
• prokonzul -11 liktora
• komandant konjice 6 liktora
• pretor 6 liktora, a 2 unutar granica Rima
• propretor 5 liktora
• kurulni edili 2 liktora

Vestalke bi pratio liktor kada bi morala da prisustvuje javnoj svečanosti. Ponekad su i privatni građani mogli da iamju liktore u specijalnim slučajevima poput sahrana.

Zadaci

Glavni zadatak liktora je da prati kao telohranitelj odnosno kao garda sve magistrate sa imperijumom. Nosili su svežanj pruća ( fascio ) u koji je bila zabijena sekira dok je bio van granica (pomerija ) Rima. Značenje simbola je bilo da je jedan prut, odnosno jedan pojedinac slab. Međutim više prutova povezano u svežanj postaje nesalomivo. U slučaju diktature sekire su se nosile i unutar granica Rima. Liktori su sledili magistrata svuda kuda bi se on kretao, uključujući forum, kuću, hramove i kupališta. Liktori bi se organizovali i bili su poređani u liniju ispred magistrata. Glavni liktor bi se nalazio sa desne strane čekajući naređenja magistrata. U slučaju gužve liktori bi odguravajući građane krčili put magistratu. Stajali bi po strani kad god bi se magistrat obratio narodu. Liktori bi po nalogu magistrata hapsili i kažnjavali rimske građane.

Kvalifikacije

U početku liktori su bili birani među plebejcima. Pošto su nosili toge unutar Rima bili su rimski građani. Liktor je trebalo da bude snažno fizički građen i sposoban za fizički rad. Bili su izuzeti iz vojne službe. Početkom rimskoga carstva primali su platu od 600 sestercija. Obično bi ih birao magistrat, kome je trebalo da služe, ali mogli su i da budu birani kockom. Liktori su bili povezani sa kurijatskom skupštinom. Verovatno su u početku bili birani iz svake kurije po jedan, pošto je u početku bilo 30 kurija i 30 liktora. U početku su bila dva konzula i jedan pretor. Svaki konzul je imao po 12 liktora, a pretor je imao 6 liktora.

Kurijatski liktor

Kurijatski liktor predstavlja specijalnu vrstu liktora, koji nije nosio snop pruća, a glavni zadatak im je bio religiozni. Bilo ih je oko 30., a bili su pod zapovedništvom pontifeksa maksimusa. Bili su prisutni na žrtvovanjima, gde bi nosili ili gonili životinje na žrtvovanje. Vestalke, flamini i drugi visoki sveštenici imali su pravo da ih prate i štite kurijatski liktori. Za vreme carstva ženski deo kraljevske porodice obično bi pratila dva kurijatska liktora. Kurijatski liktori su imali dužnost i da sazivaju kurijatsku skupštinu i da održavaju red tokom zasedanja.

Izvori

• Tit Livije
• Dionizije iz Halikarnasa