Primarna kora
Primarna kora ili mehanička tkiva je primarno tkivo stabla i korena kopnenih biljaka, koje se razvija između epidermisa i centralnog cilindra. Najbrojnije ćelije u primarnoj kori su parenhimske, ali su prisutne i diferencirane prozenhimske ćelije (npr. ćelije kolenhima i sklerenhima). Homologno tkivo u listovima naziva se hlorenhim.Dok je kod nekih biljaka "Primarna kora" redukovana, posedujući jako zadebljali sloj lignifikovanih zidova i bez intercelulara, koji se naziva Hipodermis. Poslednji sloj primarne kore se naziva endoderm.
Razlikuju se dve osnovne vrste ovog tkiva :
- kolenhim i
- sklerenhim.
Kolenhim je mehaničko tkivo mladih organa koji još rastu. Sastoji se od živih ćelija čiji su zidovi neravnomerno zadebljali. Ćelije su sakupljene u trake ili cilindre, koji se obično nalaze ispod epidermisa mladih stabala .
Sklerenhim je građen od mrtvih ćelija jako zadebljalih i odrvenelih ćelijskih zidova. Nalazi se u svim delovima biljke koji su prestali sa rastom.
Deli se na:
Sklereidi (kamene ćelije) su ćelije sa jako zadebljalim ćelijskim zidom, razbacane između ćelija drugih tkiva. Ima ih i u masi, kao npr. u plodu kruške.
Likina vlakna su ćelije izduženog oblika, sa zašiljenim vrhovima, te imaju oblik vretena. Likina vlakna konoplje mogu biti dugačka 10 mm, lana 40 mm, a kod nekih biljaka dostižu dužinu do 20 cm. Zidovi ovih ćelija su celulozni i zbog toga su cenjena u industriji (lan, konoplja, kopriva).
Drvena vlakna (libriform vlakna) se nalaze u drvenom delu stabla. Kraća su od likinih vlakana i njihovi zidovi su jako odrveneli.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
- Kojić, M: Botanika, Naučna knjiga, Beograd, 1989.
- Marinković, R, Tatić, B, Blaženčić, J: Morfologija biljaka, Beograd, 1979.
- Dr B. Petković, Dr Lj. Merkulov, Dr S. Duletić-Laušević, J: Anatomija i Morfologija Biljaka, Beograd 2014.