Međunarodni računovodstveni standard 2

MRS 2 - Zalihe

Cilj ovog standarda je da propiše postupak računovodstvenog obuhvatanja zaliha u kontekstu sistema istorijskog troška. Osnovno pitanje u računovodstvenom obuhvatanju zaliha je iznos troška koji se priznaje kao sredstvo i tako iskazuje sve do priznavanja odgovarajućih prihoda.

Zalihe su sredstva koja se drže za prodaju u uobičajenom toku poslovanja, koja su u procesu proizvodnje za buduću prodaju ili je to materijal ili pomoćno sredstvo koji se troše u procesu proizvodnje ili prilikom pružanja usluga. Zalihe obuhvataju robu koja je nabavljena i drži se radi preprodaje (roba kod trgovca), može biti zemljište za prodaju ili gotovi proizvodi namenjeni prodaji, nedovršeni proizvodi, kao i osnovni i pomoćni materijal koji se koristi u procesu proizvodnje.

Zalihe se mere po nabavnoj vrednosti ili po ceni koštanja, odnosno po neto prodajnoj vrednosti, ako je niža. Nabavnu vrednost ili cenu koštanja zaliha čine svi troškovi nabavke, troškovi konverzije i drugi nastali troškovi neophodni za dovođenje zaliha na njihovo sadašnje mesto i stanje. Troškovi konverzije obuhvataju direktno utrošenu radnu snagu po jedinici proizvoda, obuhvataju i dodeljivanja fiksnih i promenljivih troškova koji nastaju prilikom konverzije materijala u gotove proizvode.

Fiksni režijski troškovi ne zavise od obima proizvodnje, a to su: amortizacija, održavanje fabričkih zgrada i opreme kao i troškovi rukovođenja preduzećem. Promenljivi režijski troškovi zavise od promene obima proizvodnje. Drugi troškovi se uključuju u nabavnu vrednost i cenu koštanja zaliha samo u meri u kojoj su nastali prilikom dovođenja zaliha na njihovo sadašnje stanje. U cenu koštanja zaliha mogu se uključiti i neproizvodni režijski troškovi ili troškovi projektovanja proizvoda za posebne kupce.

Troškovi koji se isključuju iz cene koštanja zaliha, a priznaju se kao rashodi u periodu u kojem su nastali su: neuobičajeno veliko rasipanje materijala, radne snage, zatim troškovi skladištenja, osim faznog skladištenja u proizvodnji, režijski troškovi administracije koji ne utiču na dovođenje zaliha na sadašnje stanje i mesto i troškovi prodaje.

Zalihe se obračunavaju po FIFO metodi (prva ulazna cena, jednaka prvoj izlaznoj) tako da stavke koje ostanu na zalihi na kraju perioda su po poslednjim nabavljenim cenama. Po LIFO metodi (poslednja ulazna cena, jednaka je prvoj izlaznoj) pretpostavka je da zadnje nabavljene zalihe se prve prodaju tako da na kraju perioda ostanu one zalihe koje su prve nabavljene ili proizvedene. Prema metodi ponderisanog proseka, cena koštanja svake stavke određuje se na osnovu ponderisanog proseka cene koštanja sličnih stavki na početku perioda i cene koštanja sličnih stavki koje su nabavljene ili proizvedene tokom tog perioda. Prosek se može izračunavati periodično ili prilikom prijema svake naredne pošiljke.