Milorad B. Protić
| Milorad Protić | |
|---|---|
 Milorad B. Protić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. septembar 1911. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 29. oktobar 2001. (90 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SRJ |
| Obrazovanje | Univerzitet u Beogradu |
Milorad B. Protić (Beograd, 6. septembar 1911 — Beograd, 29. oktobar 2001) bio je srpski astronom. On je bio direktor Astronomske opservatorije u Beogradu i otkrio je 33 asteroida.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 6. septembra 1911. godine u Beogradu. Završio je srednju Tehničku školu u Beogradu (smer mašinstvo), a potom se zaposlio u Industriji avio motora Rakovica gde je radio kao tehnički crtač sve do 1931. godine.[1] Od 1932. godine radi u Opservatoriji, prvo kao volonter, a kasnije i kao stalno zaposlen. On je bio prvi naučnik koji se 1932. godine uselio u beogradsku Opservatoriju na Zvezdari, i u njoj je ostao do kraja života.[1] Od 1935. do 1937. godine bio je upravnik računarskog centra. Kada je 1935. godine Opservatorija počela sa aktivnostima posmatranja direktor Vojislav Mišković mu je poverio organizaciju i sprovođenje redovnog posmatranja aktivnosti Sunčevih pega pomoću Cajsovog astrografa (Zeiss). Rezultati posmatranja su se redovno slali u Centralni biro za solarnu aktivnost u Cirihu, i tamo su se zajedno sa rezultatima posmatranja ostalih opservatorija štampali kvartalno u časopisu Bulletin of Solar Activity.[1]
Bio je urednik biltena pod nazivom Bulletin de l’Observatoire astronomique de Belgrade (koji je 1992. godine preimenovan u Bulletin astronomique de Belgrade, a od 1998. godine u Serbian Astronomical Journal).[1]
Godine 1936. Protić je u Opservatoriji pokrenuo Službu posmatranja malih planeta i Sunca i u naredne dve decenije je sam otkrio 33 asteroida, a prvi asteroid koji je otkrio nazvan je 1564 Srbija.[2][3] Neki od asteroida koje je otkrio su i:
- 1517 Beograd, otkriven 20. marta 1938. godine, nazvan po Beogradu
- 1550 Tito, otkriven 29. novembra 1937. godine, nazvan prema Josipu Brozu Titu
- 1554 Jugoslavija, otkriven 6. septembra 1940. godine, nazvan po Jugoslaviji
- 1675 Simonida, otkriven 20. marta 1938. godine, nazvan po kraljici Simonidi, ženi srednjovekovnog srpskog kralja Milutina
- 1724 Vladimir, otkriven 28. februara 1932. godine, nazvan po svom unuku
- 2244 Tesla, otkriven 22. oktobra 1952. godine, nazvan po pronalazaču Nikoli Tesli
- 2348 Mišković, godine, nazvan 10. januara 1939. godine, nazvan prema Vojislavu V. Miškoviću direktoru Opservatorije.[2]
Rad u opservatoriji nastavio je i tokom Drugog svetskog rata, a nastavio je sa radom i posle oslobođenja Beograda 1944. godine. Kada je dotadašnji direktor opservatorije Mišković 1946. godine podneo ostavku, Fakultetski savet Univerziteta u Beogradu je postavio Protića za zamenika direktora.[1] Na toj poziciji on je uspeo da izvrši rekonstrukciju ratom razorene Opservatorije. I pored obaveza oko rekonstrukcije Opservatorije Protić je na zahtev Međunarodne astronomske unije (MAU) počeo sa izračunavanjem efemeride za oko sto poznatih malih planeta (1947. godine - 98 male planete, 1948. — 106 i 1949. 106 malih planeta).[2] U maju 1948. godine direktor Opservatorije postaje Milutin Milanković, a Protić postaje sekretar. Na ovoj funkciji Protić ostaje do januara 1949. godine.
Milorad Protić je diplomirao Astronomiju na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1951. godine.[1]
Od 1952. godine Milorad B. Protić je član Komisije 20 za male planete, komete i satelite u okviru Međunarodne astronomske unije. U okviru ove komisije prisustvovao je 9. generalnoj skupštini MAU 1955. godine u Dablinu kao i 12. skupštini MAU 1961. godine u Hamburgu.[1]
Bio je direktor Astronomske opservatorije u Beogradu od 1956. do 1960. i od 1971. do 1975. godine.[1]
Preminuo je 29. oktobra 2001. godine u Beogradu.
U čast M. B. Protića, asteroid 1983 RT3 koji je Anri Debonj otkrio 2. septembra 2001. godine je 30. decembra 2001. godine dobio ime 22278 Protić.[1]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z Članak pod nazivom OBITUARY, MILORAD B. PROTIĆ na sajtu Srpskog astronomskog žurnala (http://saj.matf.bg.ac.rs) (jezik: engleski)
- ^ a b v Članak o Astronomskoj opservatoriji u Beogradu na sajtu www.astronomija.co.rs Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. oktobar 2013), Pristupljeno 13. 4. 2013.
- ^ "Politika", 29. okt. 1936
