Mozir

Koordinate: 52° 03′ S; 29° 15′ I / 52.05° S; 29.25° I / 52.05; 29.25
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Mozir
Мазы́р; Мо́зырь
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Belorusija
Oblast Gomeljska oblast
RejonMazirski rejon
Osnovan1155.
Status gradaod 1795.
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2009.112.500
 — gustina3.062,06 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate52° 03′ S; 29° 15′ I / 52.05° S; 29.25° I / 52.05; 29.25
Vremenska zonaUTC+3
Aps. visina170 m
Površina36,74 km2
Mozir na karti Belorusije
Mozir
Mozir
Mozir na karti Belorusije
Ostali podaci
GradonačelnikJevgenij B. Adamjenko
Poštanski broj247760
Pozivni broj+375 236
Registarska oznaka3
Veb-sajt
www.mymozyr.info

Mozir (blr. Мазы́р; rus. Мо́зырь) grad je u Belorusiji, centar istoimenog rejona u Gomeljskoj oblasti. Nalazi se na reci Pripjat, 210 km istočno od Pinska, 220 km jugoistočno od Minska i oko 100 km severozapadno od Černobilja. Zajedno sa prigradskim naseljem Kalinkoviči koje se nalazi na levoj obali Pripjata ima oko 150.000 stanovnika.

Mozir je poznat kao grad naftne, prehrambene i mašinske industrije. U gradu se nalazi najveća beloruska rafinerija nafte i upravo kod Mozira se veliki ruski naftovod "Družba" (kojim se ostatku Evrope isporučuje ruska nafta) račva u dva kraka (jedan ide ka Poljskoj, drugi ka Ukrajini). Najveća beloruska rečna luka je takođe smeštena u Moziru.

Gradsko jezgro je smešteno na lesnoj zaravni na desnoj obali Pripjata koja je izdignutija u odnosu na levu (i do 80 m). Visinska razlika između dve obale je nastala kao posledica glacijacije, a Pripjat u ovom delu teče na starom ledničkom koritu.

Istorija grada[uredi | uredi izvor]

Mozir je jedan od najstarijih gradova istorijske Rutenije (Rusa). U pisanim izvorima prvi put se spominje u dokumentu iz 1155. godine u kome je kijevski knjaz Jurij Dolgoruki naselje na tom mestu predao pod upravu černigovskom knjazu Svjatoslavu Oljgoviču. U XIV veku dobio je status grada (po Magdeburškom pravu, a originalni dokument se danas čuva u Istorijskom arhivu Belorusije). Početkom XVIII veka u gradu je otvorena jezuitska škola pod pokroviteljstvom Vilnjuskog univerziteta. Škola je nekoliko decenija kasnije sekularizovana i preimenovana u gimnaziju.

Krajem XVIII veka ulazi u sastav carske Rusije i otada počinje njegov ubrzani razvoj (prevashodno zahvaljujući velikom broju doseljenih Jevreja koji su uglavnom bili trgovci). Grad je ušao u sastav Belorusije 1921. godine. Od 1938. do 1954. bio je administrativni centar Poleske oblasti, nakon čega je postao deo Gomeljske oblasti Belorusije.

Grad je razoren u toku Drugog svetskog rata od strane fašista. Jevreji, koji su do rata činili gotovo 40% celokupne populacije su gotovo nestali iz grada.[1]

Ime grada je najverovatnije izvedeno od ugro-finskog termina "mosar" koji označava močvaran i blatan kraj obrastao džbunjem (baš kakvo je i mesto na kom je grad Mozir nastao).[2]

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema proceni, u gradu je 2012. živelo 110.540 stanovnika.

Kretanje broja stanovnika
1979. 1989. 1999. 2009. 2012.
73.463[3] 100.254[3] 100.254[3] 108.792[3] 110.540[3]

Industrija[uredi | uredi izvor]

Mozir važi za jedan od industrijski najrazvijenijih gradova Belorusije zahvaljujući svojoj rafineriji nafte (najvećoj u zemlji), hemijskim i petrohemijskim pogonima, te pogonima, drvoprerađivačke, mašinske i prehrambene industrije. rafinerija nafte, koja proizvodi gotovo sve vrste naftnih proizvoda, je u zajedničkom belorusko - ruskom vlasništvu.

Zahvaljujući velikim zalihama kamene soli u okolini (preko 22 miliona tona), u gradu radi i velika solana „Mozыrьsolь" koja izvozi svoje proizvode širom bivšeg Sovjetskog Saveza. U gradu postoje i pogoni mašinske, tekstilne, drvoprerađivačke i prehrambene industrije (pivara).

Luka "Phov" je najveća luka u zemlji. Od 1980. grad ima i vlastiti aerodrom koji se trenutno renovira za potrebe domaćeg avio saobraćaja.

Obrazovanje i sport[uredi | uredi izvor]

Na Mozirskom pedagoškom fakultetu postoje katedre za jezik i književnost, matematiku, fiziku, geografiju, biologiju i hemiju.[4] Grad ima olimpijski bazen, 3 stadiona na otvorenom, manju skijašku stazu te školu za olimpijske sportove. Lokalni fudbalski klub FK Slavija Mozir se trenutno takmiči u prvoj fudbalskoj ligi Belorusije.

Gradovi pobratimi[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Spomenik V. I. Lenjinu
    Spomenik V. I. Lenjinu
  • Sabor Svetog Arhangela Mihaila
    Sabor Svetog Arhangela Mihaila
  • Pozorište I. Meleža
    Pozorište I. Meleža
  • Detalj iz etno sela Zamkavaja Gora
    Detalj iz etno sela Zamkavaja Gora

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Distribution of the Juwish population of the USSR 1939 / edit Mordechai Alshuler. — Jerusalem, 1993. — P. 40.
  2. ^ Pospelov E. M. Geografičeskie nazvaniя mira: Toponimičeskiй slovarь / Red. R. A. Ageeva. — 2-e izd. — M.: Russkie slovari, 2002. — S. 272. — 512 s. — 5000 эkz.
  3. ^ a b v g d „BELARUS: Cities & Settlements”. City Population. Pristupljeno 17. 2. 2013. 
  4. ^ Mozirski univerzitet, Pristupljeno 13. 4. 2013.
  5. ^ Dogovor o bratimljenju Jegorjevska i Mozira Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. novembar 2011), Pristupljeno 13. 4. 2013.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Mozir na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мозир&oldid=24050147”