Monrovija
| Monrovija Monrovia | |
|---|---|
.jpg) Pogled na Monroviju | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Liberija |
| Okrug |  Montserado |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2008. | 1.010.970 |
| — gustina | 5.320,89 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 6° 18′ 58″ S; 10° 48′ 11″ Z / 6.3161039° S; 10.803042° Z |
| Površina | 190 km2 |
  Monrovija Monrovija na karti Liberije | |
| Veb-sajt | |
| www | |
Monrovija (engl. Monrovia) je grad u zapadnoj Africi, glavni i najveći grad Liberije. [1][2] Po popisu s kraja 2004. godine grad ima 939.524 stanovnika.[3]
Monrovija se nalazi na poluostrvu između Atlantskog okeana i reke Mesurado, blizu ušća reke Sent Pol u Atlantik.
U gradu se nalazi Univerzitet Liberije i jedan od najvećih stadiona u Africi (kapacitet 40.000 mesta). Aerodrom je udaljen 60 km od grada. Monrovija se navodi kao matična luka za 10-15% od sve svetske trgovačke mornarice.
Glavna privredna aktivnost u gradu je vezana za luku. Preko luke Monrovija izvoze se lateks i gvozdena ruda. U gradu se proizvode cement i građevinski materijal, hrana, i hemijski proizvodi.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Monrovija leži duž poluostrva Kejp Mesurado, između Atlantskog okeana i reke Mesurado, čije ušće čini veliku prirodnu luku. Reka Sejnt Pol leži direktno severno od grada i čini severnu granicu ostrva Bušrod, do koje se dolazi prelaskom „Novog mosta“ iz centra Monrovije. Monrovija se nalazi u okrugu Moncerado i najveći je grad Liberije i njen administrativni, komercijalni i finansijski centar.[4]
Klima[uredi | uredi izvor]
Prema Kepenovoj klasifikaciji klime, Monrovija ima tropsku monsunsku klimu (Am).[5] To je najvlažnija prestonica na svetu, sa prosečnom godišnjom količinom padavina od 4.624 mm (182,0 in).[6] Ovaj grad ima vlažnu i sušnu sezonu, ali ima padavina čak i tokom sušne sezone. Temperature su prilično konstantne tokom cele godine, u proseku oko 26,4 °C (79,5 °F).
| Klima Rebertsovog međunarodnog aerodroma, više od 50 km istočno od Monrovije, Liberija | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 35,0 (95) |
38,0 (100,4) |
37,0 (98,6) |
38,0 (100,4) |
35,0 (95) |
33,0 (91,4) |
36,0 (96,8) |
35,0 (95) |
32,0 (89,6) |
33,0 (91,4) |
36,0 (96,8) |
34,0 (93,2) |
38 (100,4) |
| Maksimum, °C (°F) | 31,8 (89,2) |
32,0 (89,6) |
31,8 (89,2) |
31,5 (88,7) |
30,5 (86,9) |
28,3 (82,9) |
27,2 (81) |
26,8 (80,2) |
27,7 (81,9) |
29,4 (84,9) |
30,3 (86,5) |
30,0 (86) |
29,8 (85,6) |
| Prosek, °C (°F) | 26,2 (79,2) |
27,1 (80,8) |
27,6 (81,7) |
27,8 (82) |
27,4 (81,3) |
26,0 (78,8) |
25,1 (77,2) |
24,9 (76,8) |
25,4 (77,7) |
26,1 (79) |
26,7 (80,1) |
26,4 (79,5) |
26,4 (79,5) |
| Minimum, °C (°F) | 22,0 (71,6) |
23,4 (74,1) |
23,7 (74,7) |
23,8 (74,8) |
23,9 (75) |
23,4 (74,1) |
23,0 (73,4) |
22,9 (73,2) |
23,3 (73,9) |
23,2 (73,8) |
23,5 (74,3) |
22,5 (72,5) |
23,2 (73,8) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 15,0 (59) |
18,0 (64,4) |
18,0 (64,4) |
21,0 (69,8) |
20,0 (68) |
20,0 (68) |
20,0 (68) |
20,0 (68) |
17,0 (62,6) |
20,0 (68) |
20,0 (68) |
16,0 (60,8) |
15 (59) |
| Količina kiše, mm (in) | 51 (2,01) |
71 (2,8) |
120 (4,72) |
154 (6,06) |
442 (17,4) |
958 (37,72) |
797 (31,38) |
354 (13,94) |
720 (28,35) |
598 (23,54) |
237 (9,33) |
122 (4,8) |
4,624 (182,05) |
| Dani sa kišom | 4 | 3 | 8 | 12 | 22 | 24 | 21 | 17 | 24 | 22 | 16 | 9 | 182 |
| Relativna vlažnost, % | 78 | 76 | 77 | 80 | 79 | 82 | 83 | 84 | 86 | 84 | 80 | 79 | 80,7 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 158 | 167 | 198 | 195 | 155 | 105 | 84 | 81 | 96 | 121 | 147 | 155 | 1.662 |
| Izvor #1: Deutscher Wetterdienst (average temperature and extremes only)[7] | |||||||||||||
| Izvor #2: Danish Meteorological Institute[8] | |||||||||||||
Istorija[uredi | uredi izvor]
Područje grada je bilo naseljeno u doba kada su se 1560-ih ovde pojavili portugalski moreplovci. Prvi doseljenici iz SAD su ovde stigli 1821. pod pokroviteljstvom „Američkog društva za kolonizaciju“. Cilj društva je bio da se američki robovi vrate u Afriku. Prvi pokušaj doseljavanja nije bio uspešan i mnogi doseljenici su umrli. Druga ekspedicija, 1822, bila je uspešnija.[9] Tada je osnovano utvrđenje Hristopolis, koje je 1824. preimenovano u Monrovija, u čast američkog predsednika i prvog predsednika „Američkog društva za kolonizaciju“ Džejmsa Monroa.
Krajem 19. veka, Monrovija je bilo naselje koliba sa 13.000 stanovnika. To je bio jedini i glavni grad liberijske republike.
Od 1990-ih, Građanski rat u Liberiji je uništio infrastrukturu Monrovije i ostavio za sobom hiljade beskućnika, naročito dece i omladine.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
![[ikona]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png){kind=small} | Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Godina |
|---|
| Stanovništvo |
Privreda[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Definition of Monrovia”. The Free Dictionary. Pristupljeno 2014-01-05. /mənˈroʊviə, mɒnˈroʊviə/
- ^ „Define Monrovia”. Dictionary.com. Pristupljeno 2014-01-05. /mənˈroʊviə/
- ^ „Global Statistics”. GeoHive. 2009-07-01. Pristupljeno 2010-07-04.
- ^ „Liberia Housing Profile” (PDF). United Nations Human Settlements Programme. 2014. str. 14—15, 23. Arhivirano iz originala (PDF) 2017-10-17. g. Pristupljeno 2017-10-16.
- ^ „Climate: Monrovia - Climate graph, Temperature graph, Climate table”. Climate-Data.org. Pristupljeno 2014-01-05.
- ^ The rain in Monrovia
- ^ „Klimatafel von Robertsfield (Int. Flugh.) / Liberia” (PDF). Federal Ministry of Transport and Digital Infrastructure. Pristupljeno 15. 6. 2016.
- ^ „STATIONSNUMMER 65660” (PDF). Danish Meteorological Institute. Ministry of Energy, Utilities and Climate. Arhivirano iz originala (PDF) 16. 1. 2013. g. Pristupljeno 15. 6. 2016.
- ^ „Map of Liberia, West Africa”. World Digital Library. 1830. Pristupljeno 2. 6. 2013.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Johann Büttikofer (2013) [1890]. „Monrovia”. Ur.: Henk Dop; Phillip Robinson. Travel Sketches from Liberia: Johann Büttikofer's 19th Century Rainforest Explorations in West Africa. Brill. str. 35—54. ISBN 978-90-04-23630-1. (written in 1870s-1880s). 1890 German edition
- Merran Fraenkel (1964). Tribe and Class in Monrovia. London. OCLC 3061240.
- Paul Tiyambe Zeleza; Dickson Eyoh, ur. (2003). „Monrovia, Liberia”. Encyclopedia of Twentieth-Century African History. Routledge. ISBN 0415234794.
- Kevin Shillington, ur. (2005). „Monrovia”. Encyclopedia of African History. Fitzroy Dearborn. ISBN 978-1-57958-245-6.
- Danny Hoffman (2007). „City as Barracks: Freetown, Monrovia, and the Organization of Violence in Postcolonial African Cities”. Cultural Anthropology. 22 (3): 400—428. JSTOR 4497779. doi:10.1525/can.2007.22.3.400.
- Urcun Aude; et al. (2010). „Gouvernance 'non souveraine' et régulation des services de l'eau à Monrovia (Liberia)”. Revue Tiers Monde (na jeziku: francuski). 203 (203): 159. doi:10.3917/rtm.203.0159 — preko Cairn.info.
- Kwame Anthony Appiah; Henry Louis Gates, ur. (2010). „Monrovia”. Encyclopedia of Africa. Oxford University Press. ISBN 9780195337709.
- „Liberia”. Political Chronology of Africa. Political Chronologies of the World. Europa Publications. 2001. str. 228—234. ISBN 0203409957.
- „History of Liberia: A Time Line”. Washington DC: U.S. Library of Congress. Pristupljeno 27. 8. 2017.
- D. Elwood Dunn; et al. (2001). Historical Dictionary of Liberia (2nd izd.). Scarecrow Press. ISBN 978-1-4616-5931-0.
- „Inauguration Day at Monrovia”, African Repository, Washington DC: American Colonization Society, 48, 1872, hdl:2027/mdp.39015027750564?urlappend=%3Bseq=283, „From the (Liberia) Lone Star”
- „Liberia”. Statesman's Year-Book. London: Macmillan and Co. 1921. hdl:2027/njp.32101072368440?urlappend=%3Bseq=1119 — preko HathiTrust.
- „Liberia: Directory”. Africa South of the Sahara 2004. Regional Surveys of the World. Europa Publications. 2004. ISBN 1857431839.
- Haiti Sun, Port-au-Prince, 16. 9. 1962, str. 6 — preko University of Florida
- „Monrovia”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 26. 8. 2017.
- Girma Kidane (1982), Liberia: the National Museum (PDF), Technical Report, Unesco
- „Population of capital cities and cities of 100,000 and more inhabitants”. Demographic Yearbook 1965. New York: Statistical Office of the United Nations. 1966. str. 140—161.
- United Nations Department of Economic and Social Affairs, Statistical Office. „Population of capital cities and cities of 100,000 and more inhabitants”. Demographic Yearbook 1980. New York. str. 225—252.
- „Population of capital cities and cities of 100,000 or more inhabitants”. Demographic Yearbook 2000. United Nations Statistics Division.
- Troops massacre 600: Monrovia, Liberia, United Press International, 30. 7. 1990
- „Liberia Profile: Timeline”. BBC News. Pristupljeno 26. 8. 2017.
- „Population of capital cities and cities of 100,000 or more inhabitants”. Demographic Yearbook 2015. United Nations Statistics Division. 2016.
- „Demolitions ravage Liberia neighbourhoods”, Aljazeera.com, 27. 8. 2012
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Fotografije Monrovije
- City Map
- Map of Greater Monrovia showing population densities
Tekstovi na Vikizvorniku:
- „Monrovia”. New International Encyclopedia. 1905.
- „Monrovia, Liberia”. Encyclopedia Americana. 1920.
- „Monrovia”. Collier's New Encyclopedia. 1921.
- „(Monrovia)”. AfricaBib.org. (Bibliography)
- „(Monrovia)”. Internet Library Sub-Saharan Africa. Germany: Frankfurt University Library. (Bibliography)
- „(Monrovia)”. Connecting-Africa. Leiden, Netherlands: African Studies Centre. (Bibliography)
- Items related to Monrovia, various dates (via Europeana) (Images, etc.)
- Items related to Monrovia, various dates (via Digital Public Library of America) (Images, etc.)
- „Monrovia, Liberia”. BlackPast.org. United States.
- U.S. Library of Congress, Prints & Photographs division. Images related to Monrovia
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
