Naser Orić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Naser Orić
Orić (2008)
Datum rođenja(1967-03-03)3. mart 1967.
Mesto rođenjaPotočari (SR BiH)
 SFR Jugoslavija
Deca4[1]

Naser Orić (Potočari, 3. mart 1967) bivši je komandant jedinica ARBiH na teritoriji Srebrenice tokom rata u BiH.[2] Za njegovo delovanje u ratu prvostepeno je osuđen za ratne zločine nad Srbima i ostalim nebošnjacima, ali je u apelacionom postupku oslobođen svih optužbi.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je u Potočarima u opštini Srebrenica (SR BiH, SFR Jugoslavija).[3] Njegov deda je bio ustaša.[4][5]

Završio je srednju školu za metalostrugara.[5]

U martu 2021. godine dijagnostikovana mu je teška upala pluća izazvana virusom korona. Dana 13. marta iste godine priključen je na kiseonik jer mu se stanje pogoršalo.[6]

Vojnik, policajac, rat[uredi | uredi izvor]

Tokom služenja obaveznog vojnog roka u periodu 1985—1986. godine bio je pripadnik specijalnih jedinica Jugoslovenske narodne armije (JNA) za atomsku i hemijsku odbranu.[3] Napustio je JNA sa činom desetara.[traži se izvor]

Tokom 1988. godine je završio šestomesečni kurs u Zemunu i radio u policijskoj stanici Savski venac u Beogradu kao pripravnik. Kao član policijske jedinice za specijalne akcije, imao je obuku još dve godine. Naser Orić je 1990. godine prebačen na Kosovo i Metohiju kao član jedinica za specijalne akcije MUP-a Republike Srbije. Po povratku u Beograd je bio telohranitelj Slobodana Miloševića, a tokom demonstracija 9. marta je učestvovao u hapšenju Vuka Draškovića. Noću je radio na ulazu u poznatu beogradsku diskoteku „Metro” u Knez Mihajlovoj ulici. Naser Orić je 5. avgusta 1991. godine zasnovao radni odnos u policijskoj stanici na Ilidži, na periferiji Sarajeva. Krajem 1991. godine prekomandovan je u policijsku stanicu u Srebrenici i 8. aprila 1992. godine je unapređen u šefa policijske stanice u Potočarima.[traži se izvor]

Kao policajac, tokom već izbilog Rata u Bosni i Hercegovini, Orić je 20. maja 1992. godine postavljen na funkciju komandanta štaba Teritorijalne odbrane u Srebrenici a od 1. jula 1992. godine i za člana ratnog predsedništva Srebrenice.[2] Početkom novembra 1992. godine je postavljen na položaj komandanta Objedinjenih oružanih snaga podregiona Srebrenica i time su u njegovu nadležnost pored teritorije opštine Srebrenica dodeljene i teritorije opština Bratunac, Vlasenica i Zvornik.[7] Ove oružane snage su 1. januara 1994. godine preimenovane u „Štab 8. operativne grupe Srebrenica”.[2]

Predvodio je mnogobrojne napade na više od 50 srpskih sela 1992—1993, u opštinama Bratunac i Srebrenica.[traži se izvor]

Orić i ostali članovi štaba 8. operacione grupe su, u julu 1995. godine, pre nego što je Vojska Republike Srpske zauzela Srebrenicu, evakuisani helikopterom na područje pod kontrolom Armije RBiH.[traži se izvor]

Sefer Halilović, načelnik glavnog štaba Armije RBiH je 15. aprila 1993. godine dodelio Naseru Oriću posebno odlikovanje (engl. certificate of merit), a u periodu pre 1. marta 1994. godine najveće vojno odlikovanje Armije RBiH, Zlatni ljiljan.[8]

Orić je posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma i prestanka rata u BiH otvorio fitnes klub u Tuzli.[9]

Suđenje[uredi | uredi izvor]

Osumnjičen je 28. marta 2003. za ratne zločine nad Srbima; dve optužnice za individualnu odgovornost, četiri za komandnu odgovornost. Uhapšen je 10. aprila 2003. godine od strane SFOR-a.[10] Na sudu se pojavio 15. aprila 2003. godine i izjasnio se da nije kriv ni po jednoj tački optužnice.[traži se izvor]

Optužen je da je ubio sedmoro Srba za vreme 1992. i/ili 1993. godine u Srebrenici. Jedinice pod njegovom komandom su optužene za napade na 50 srpskih sela i proterivanje njihovih stanovnika. Suđenje je počelo 6. oktobra 2004. godine i optužba je završila slučaj 1. juna 2005. godine. Nedelju dana kasnije tribunal je povukao dve optužnice protiv njega. Odbrana je počela 4. jula 2005. godine i završila 10. aprila 2006. godine. Orić je 30. juna 2006. godine osuđen na dve godine zatvora i pušten na slobodu, pošto je u pritvoru već bio proveo preko tri godine. Proglašen je krivim što nije preduzeo odgovarajuće korake da spreči ubistva i okrutno postupanje svojih potčinjenih prema srpskim zatvorenicima u policijskoj stanici u Srebrenici 1992—93. Međutim, on nije proglašen krivim za njihovo nekažnjavanje kao ni za krivično delobezobzirnog razaranja gradova i sela[pojasniti], jer je Tribunal utvrdio da on nije imao efektivnu kontrolu nad svojim potčinjenim, naoružanim grupama ili civilima koji su ih pratili. Osim toga, za razaranja nekih[kojih? ] od srpskih sela rečeno je da nije jasno da su ih počinile muslimanske snage, s obzirom na to da su snage Srba iz BiH operisale sa artiljerijom u tom području. Prethodno je po pravilu 98bis[pojasniti] Orić oslobođen po dve tačke optužnice koje su se odnosile na pljačku javne ili privatne imovine Srba. Kao olakšavajuće okolnosti uzete su „izvesna saradnja sa Tribunalom” i „izvesno kajanje”, kao i opšte stanje na terenu u Srebrenici; kao jedina otežavajuća okolnost navedena je ranjivost žrtava. Zvaničnici iz Srbije su presudu okarakterisali kao skandalozno nisku.[traži se izvor] Odbrana je zahtevala oslobađanje, a optužba kaznu od 18 godina zatvora. Naser Orić je 3. jula 2008. godine, posle žalbe, pravosnažno oslobođen od svih navoda koji su ga u optužnici teretili za zločine počinjene na području Srebrenice i okolnih sela u periodu decembar 1992. — mart 1993. godine,[10][11] što je izazvalo burne reakcije većine srpske javnosti jer je ovom presudom oslobođen i krivice za zločine nad Srbima; sudija Volfgang Šomburg rekao je da je dokazano da su teški zločini nad Srbima u Srebrenici počinjeni bez pogovora, ali da nije bilo dokaza na osnovu kojih bi Orić bio osuđen.[10] Sudsko veće je izjavilo da, iako je dokazano da su počinjeni brojni zločini[koji? ] nad srpskim stanovništvom,[traži se izvor] nije dokazano da postoji Orićeva krivica za njih.[traži se izvor]

Nakon što je uhapšen u oktobru 2008. godine, Orića je 24. juna 2009. godine Opštinski sud u Sarajevu osudio na dve godine zatvora zbog nezakonitog držanja oružja i eksplozivnih naprava.[12]

Tužilaštvo Republike Srbije vodi istragu o zločinima nad 2.000 Srba u periodu aprila 1992. — juna 1995. godine koje su učinile muslimanske snage pod komandom Nasera Orića.[13]

Pred Većem Odela I za ratne zločine Suda BiH presudom od 9. oktobra 2017. godine nakon glavnog pretresa (pravosnažna presuda je pred drugostepenim Većem saopštena 30. novembra 2018. godine) Orić je oslobođen (prema optužbi po članu 144 Krivičnog zakona SFRJ) krivice za ratne zločine nad ratnim zarobljenicima u Srebrenici i Bratuncu (tri zarobljenika ’srpske nacionalnosti’ 1992. godine u selima Zalazje, Lolići i Kunjerac), kao i Sabahudin Muhić.[14][15][16][17]

Pred Haškim sudom, Orić je oslobođen od svih navoda koji su ga u optužnici teretili za zločine počinjene na području Srebrenice i okolnih sela u periodu decembra 1992. — marta 1993. godine; odluku je 3. jula 2008. godine donelo Apelaciono veće Tribunala.[10][11] Prema prvostepenoj presudi od 30. juna 2006. godine je kriv (po komandnoj odgovornosti) i osuđen na dve godine zatvora zato što „nije preduzeo mere da spreči ubistva i okrutan tretman prema grupi Srba iz BiH” koji su bili pritvoreni u zgradi policijske stanice u Srebrenici 27. decembra 1992. — 20. marta 1993. godine.[11] Optužnica u Hagu je protiv Orića bila podignuta 28. marta 2003. godine, a u Sheveningen je iz Sarajeva prebačen 11. aprila 2003. godine jer se dobrovoljno predao[11] (uhapsili su ga pripadnici SFOR-a);[10] suđenje je počelo 6. oktobra 2004. a završeno 10. aprila 2006. godine, uz 80 svedoka i 1.639 materijalnih dokaza;[11] tužilaštvo je tražilo kaznu od 18 godina zatvora, a odbrana oslobađajuću presudu.[10]

U depešama objavljenim 2021. godine tvrdi se da je Orić odgovoran za šverc, organizovanje prostitucije, krađu i ubistva u Srebrenici.[18]

Prema tvrdnjama Vladimira Vukčevića koji se pozivao na iskaz jednog ratnog druga i poznanika Orića, on je lično ubio jednog sudiju tako što mu je zabio nož u oko a potom ga zaklao.[19]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Naser Orić dobio četvrto dijete (jezik: bošnjački)
  2. ^ a b v Presuda Haškog tribunala Naseru Oriću, izrečena 30. juna 2006, član broj 2, Pristupljeno 15. 4. 2013.
  3. ^ a b Presuda Haškog tribunala Naseru Oriću, izrečena 30. juna 2006, član broj 1, Pristupljeno 15. 4. 2013.
  4. ^ Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990–1995. Washington, D.C.: Office of Russian and European Analysis. 2002. str. 342. ISBN 978-0-16-066472-4. OCLC 50396958. 
  5. ^ a b Mann, Michael (2005). The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing. Cambridge: Cambridge University Press. str. 417. Pristupljeno 14. 2. 2014. 
  6. ^ „Naser Orić pozitivan na korona virus, smešten u UKC Tuzla i priključen na kiseonik”. danas.rs. 13. 3. 2021. Pristupljeno 13. 3. 2021. 
  7. ^ Treća proširena optužnica pred Haškim tribunalom protiv Nasera Orića, tačka 7, Pristupljeno 15. 4. 2013.
  8. ^ Presuda Haškog tribunala Naseru Oriću, izrečena 30. juna 2006, član broj 4, Pristupljeno 15. 4. 2013.
  9. ^ „Naser Orić: Srebrenički komandant kojeg istovremeno i vole i preziru”. Balkan Insight (na jeziku: srpski). 2017-10-05. Pristupljeno 2021-07-09. 
  10. ^ a b v g d đ Hag: Naser Orić oslobođen krivice (jezik: bošnjački)
  11. ^ a b v g d ICTY/MKSJ: Oslobađajuća presuda za Nasera Orića Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2019) (jezik: bošnjački)
  12. ^ Tanjug. Naser Orić osuđen na dve godine zatvora Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. jun 2009). Blic (2009)
  13. ^ Radio televizija Republike Srpske: Srbija će tražiti da sasluša Mladića u vezi sa Orićem, 5. 6. 2011. (jezik: srpski)
  14. ^ Naser Orić oslobođen optužbi za ratni zločin
  15. ^ Naser Orić oslobođen krivice za zločine nad Srbima
  16. ^ Završen proces protiv Nasera Orića (jezik: bošnjački)
  17. ^ Naser Orić i Sabahudin Muhić oslobođeni krivice za ratne zločine u Srebrenici i Bratuncu (jezik: bošnjački)
  18. ^ „Orić prodavao hranu iz magacina a u Srebrenici gladovali”. politika.rs. Pristupljeno 11. 4. 2021. 
  19. ^ „Vukčević: Vučić upropastio dokaz protiv Orića, a Dolovac čini krivična dela”. N1 (na jeziku: srpski). 2021-07-08. Pristupljeno 2021-07-09. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Naser Orić na Vikimedijinoj ostavi.
Vikinovosti imaju novost(i) za članak Naser Orić.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Насер_Орић&oldid=26443925”