Oravski zamak

Oravski zamak

Pogled iz vazduha na Oravski zamak

Umetnički prikaz Oravskog zamka (1860, današnji izgled kompleksa utvrđenog zamka)

Oravski zamak (slč. Oravský hrad, mađ. Árva vára, nem. Arwaburg) je zamak u Slovačkoj, koji se nalazi istočno od Žiline na severu zemlje, pored istoimene reke. Smešten je na steni Oravske uzvisine, visine 520 metara, oko koje obilaze Orava i njena pritoka Racova i kompleks celine sačinjavaju je tri dela gornji srednji i donji zamkovi koji su građeni postepeno i koji su podignuti na manjim zaravnima na steni iznad gradića Oravski Podzamok. Sam zamak je podignut na posedu Orave, u XIII veku i koja je spadala u kraljevske posede, (prvi put se pominje u dokumentima 1267. godine), iz kojih proizilazi da je podignut 1235. godine u vreme vladavine Ondreja II, ali je prostor stene na kojoj se zamak nalazi bio naseljen od davnina.

Tokom narednih vekova utvrđeno boravište je proširivano, dograđivana i unapređivano do sredine XVIII veka, nakon čega je započela njegova stagnacija i propadanje, usled nekorišćenja. Bitno je istaći 1534. godinu, kada je Jovan Dubovecki postao upravnik Oravske oblasti i započeo obnovu i proširenje zamka. Ojačao je bedeme, podigao nove kule i platforme za topove radi odbrane od osmanlijske najezde, petospratnu palatu i niz drugih građevina u sklopu zamka. Nakon njegove smrti, ona je zapuštena i počela je da propada, ali za vladavine porodice Turzo počinje nova obnova i širenje utvrda. Među građevinama iz tog perioda se ističu renesansna grobnica Juraja Turza sa početka XVII veka i barokni oltar koji je podignut tokom 1751. i 1752. godine, nakon čega je otpočelo novo propadanje zamka.

Veliki požar koji ju je zahvatio 1800. godine, uništio je celokupne drvene delove u Gornjoj i Srednjoj tvrđavi, dok je Donja tvrđava spašena zahvaljujući crepnim pločicama. Sredinom XIX. veka je otpočela obnova zamka u kojoj je predviđeno da se smesti Oravski muzej. Prva izložba je bila postavljena 1858. godine, tako da je on danas jedan od najstarijih muzeja u Slovačkoj. Krajem veka, Oravski zamak je ponovo oronuo, tako da je Jozef Palfi započeo veliku obnove utvrde. Bedemi su ojačani, prostorije su popunjene autentičnim nameštajem, zidne freske su obnovljene, tako da je zamku vraćen njegov stari sjaj i ona je 1922. godine iskorišćena za snimanje filma Nosferatu. Nakon Drugog svetskog rata, Oravski zamak je još jednom obimno renoviran i 1953. godine je proglašen za nacionalni spomenik.

Danas je u njemu smešten muzej, u sklopu koga se između ostalog nalaze i:

• soba Vitezova sa starim zidnim freskama koje su restaurirane
• Oružarnica,
• Kapela zamka,
• Kula Arhiva,
• Zgrada prefekture,
• Nadvorije zamka.

Vidi još

• Oravska župa
• Orava
• Spisak zamkova u Slovačkoj

Literatura

• Vladimír Procháska, Priruční slovník nauční ČS Akademia vied, Praha 1966* Ing.arch.Ľudmila Húskova, Slovensko, prechádzky storočiami miest a mesteďiek, Bratislava 1994

Spoljašnje veze

• Oravski muzej u sklopu Slovačke kulturne baštine
• Zvanična prezentacija Oravskog muzeja smeštenog u zamku* Tura po Oravskom Gradu (www.muzeum.sk)
• Fotografije Oravskog zamka (www.muzeum.sk)
• Božić u Oravskom zamku