Pelagije
Pelagije (354 - 420/440) je bio asketski monah i teološki pisac iz 5. veka koji je učio da čovek ima moć da čini dobro i da radi na sopstvenom spasenju. Smatra se osnivačem pelagijanstva.
Život[uredi | uredi izvor]
Pelagije je rođen oko 354. godine. Njegovo mesto rođenja je nepoznato, ali se smatra da potiče sa Britanskih ostrva.[1] U Italiju je došao početkom 5. veka i propovedao je najpre u Rimu. U Italiji je vodio strog monaški život i bio je prijatelj sa sv. Pavlinom, episkopom nolanskim. Iznenađen raspusnim moralom, Pelagije je istupio sa delima, u kojima tvrdi da neodoljivi greh ne postoji. Učenje Pelagija privuklo je mnoge, izmeću ostalih i patricija Celestija.
Godine 411. Pelagije i Celestije prelaze u severnu Afriku i Palestinu. U Severnoj Africi Pelagije vodi teološke rasprave sa svetim Avgustinom, po pitanju predodređenja i slobode volje. Ubrzo nakon toga je Pelagijevo učenje osuđeno kao jeres, a on sam je na Kartaginskom saboru 417. godine izopšten iz crkve. Za izvesno vreme uspeo da pridobije naklonost rimskog pape Zosime, ali ukazom cara Honorija 418. godine njegovo učenje ponovno proglašeno kao jeres i potvrđeno njegovo isključenje iz crkve. Ostavši na Istoku, Pelagije je uskoro umro. Njegovo učenje imalo je sledbenike kod nekoliko italijanskih episkopa, posebno Julijana Eklanskog, koji je istupao kao revnosni tumač i zaštitnik Pelagijevog učenja.
Glavna Pelagijeva dela su: Tumačenje aPelagije Pavla i Poslanica Dimitrijadi.
Učenje[uredi | uredi izvor]
Pelagije je smatrao da čovek sopstvenim naporima može steći moralno savršenstvo. Poricao je da prvobitni greh Adama i Eve zatamljuje potonje generacije. Prvorodni greh je Pelagije priznao samo kao loš primer. Pelagije je učio da je čovek po prirodi dobar, da ima slobodnu volju, te vlastitim snagama može postići spasenje i blaženstvo. Svaki čovek može biti bezgrešan, ako hoće, jer Bog ne zahteva nemoguće.
Njegovo učenje o slobodnoj volji, nazvano pelagijanizam, je osuđeno na Saboru u Kartagini 417. godine, na zahtev svetog Avgustina. Zbog ove osude Pelagije i njegove pristalice pelagijanci bili su proterani iz Zapadnog rimskog carstva i našli su utočište na Istoku. Pelagionizam je zajedno sa nestorijanstvom osuđen i na Trećem Vaseljenskom saboru u Efesu 431. Ublaženo Pelagijevo učenje nazvano polupelagijanizam (semipelagijanizam) održalo se u Galiji do VI. veka i uticalo je na modifikaciju crkvenog učenja o predestinaciji. Učenje o predestinaciji, tj. o spasenju koje ne zavisi od ljudske slobodne volje nego od božje milosti, razvio je sveti Avgustin u raspravi sa Pelagijem, kao konsekvencu svoga učenja o istočnom grehu. Kasnije je u katoličkoj crkvi ovo učenje odbačeno, odnosno potisnuo ga je rimski semi-pelagijanizam[2].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Paula K. Byers; 1998, Encyclopedia of World Biography, Page 189 - Pelagius. ISBN 978-0-7876-2553-5.
- ^ Filozofijski rečnik, Matica Hrvatska, Zagreb 1984.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
