Piter O’Tul

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
(preusmereno sa Питер О'Тул)
Piter O’Tul
Piter O’Tul u Filmu Lorens od Arabije
Lični podaci
Puno imePiter Šejmus O’Tul
Datum rođenja(1932-08-02)2. avgust 1932.
Mesto rođenjaKonemara, Golvej, Irska
Datum smrti14. decembar 2013.(2013-12-14) (81 god.)
Mesto smrtiLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
Porodica
SupružnikSiân Phillips (1959—1979)
Deca3
Rad
Aktivni period1954—2012
Bitna ulogaLorens od Arabije
Veza do IMDb-a

Piter Šejmus O’Tul (engl. Peter Seamus O’Toole; Konemara, 2. avgust 1932 — London, 14. decembar 2013) bio je irski glumac.

Odgajen u Lidsu u Engleskoj u jorkširskoj irskoj porodici. Studirao je na Kraljevskoj akademiji dramskih umetnosti u Londonu i počeo je da nastupa u pozorištu stekavši reputaciju u predstavama po delima Vilijama Šekspira. Debitovao je na filmu 1959. godine.[1]

Svetsku slavu je stekao ulogom Lorensa od Arabije u istoimenom filmu Dejvida Lina iz 1962. godine. Osam puta je bio nominovan za nagradu Američke filmske akademije za uloge u filmovima Lorens od Arabije, Beket (1964), Zima jednog lava (1968), Zbogom gospodine Čips (1969), Vladajuća klasa (1972), Kaskader (1980), Moja omiljena godina (1982) i Venera (2006); drži rekord sa najviše nominacija bez osvojene nagrade. Osvojio je četiri nagrade Zlatni globus, po jednu nagradu Emi i BAFTA, a dobitnik je počasnog Oskara za životno delo 2003. godine.[2] O’Tul se pojavio na listama najvećih glumaca po izboru publikacija u Engleskoj i Irskoj. Godine 2020, on se našao se na 4. mestu na spisku najvećih irskih filmskih glumaca lista Irski tajms.[3]

Rane godine[uredi | uredi izvor]

Piter Šejmus O’Tul je rođen 2. avgusta 1932. godine, kao sin Konstans Džejn Eliot (rođene Ferguson), škotske medicinske sestre,[4] i Patrika Džozefa „Spatsa” O’Tula, irskog elekrolizera, fudbalera i kladioničara.[5][6][7][8] Neki izvori navode kao njegovo rodno mesto irsku regiju Konemara,[9] dok drugi navode Univerzitetsku bolnicu Sent Džejms u engleskom gradu Lids.[10][11] O’Tul je tvrdio da nije siguran koje je njegovo mesto ili datum rođenja, napominjući u svojoj autobiografiji da je 2. avgust prihvatio kao svoj datum rođenja, ali da je imao izvod iz matične knjige rođenih iz obe zemlje, pri čemu je irski izvod navodio datum juna 1932. On je imao stariju sestru po imenu Patricija.[12] Zapisi iz matičnog ureda Lidsa potvrđuju da je tamo rođen Peter Dž (Džejms) O’Tul 1932. godine.[13] On je odrastao je u predgrađu Hanslet na jugu Lidsa. Kada je imao godinu dana, njegova porodica započela je petogodišnju turneju po velikim gradovima s trkalištima u severnoj Engleskoj. On i njegova sestra vaspitani su u katoličkoj veri svog oca.[14][15] O’Tul je evakuisan iz Lidsa početkom Drugog svetskog rata,[16] i pohađao je katoličku školu sedam ili osam godina, a zatim srednju školu Svetog Džozefa, neposredno pored Lidsa.[17] Kasnije je izjavio, „Ja sam se nekada plašio od monahinja: celo njihovo poricanje ženstvenosti - crne haljine i brijanje kose - bilo je tako užasno, tako zastrašujuće. [...] Naravno, to je sve bilo zaustavljeno. One sada pijuckaju džin i tonik u pabovima u Dablinu, i par njih je bljesnulo svojim lepim člancima preda mnom pre neki dan."[18]

Po završetku škole, O’Tul se zaposlio kao novinar pripravnik i fotograf u Jorkšir ivning postu,[19] sve dok nije pozvan u nacionalnu službu kao signalista u Kraljevskoj mornarici.[20] Kao što je objavljeno u radio intervjuu 2006. godine na NPR, jedan oficir ga je pitao da li ima nešto što je oduvek želeo da uradi. Odgovorio mu je da je oduvek želeo da bude pesnik ili glumac.[21] On je pohađao Kraljevsku akademiju dramske umetnosti (RADA) od 1952. do 1954. godine sa stipendijom. Do toga je došlo nakon što ga je odbila dramska škola Opatijskog pozorišta u Dablinu gde je režiser bio Ernest Blajt, jer nije mogao da govori irski jezik.[22] Na Kraljevskoj akademiji je bio u istoj klasi kao i Albert Fini, Alan Bejts i Brajan Bedford.[23] O’Tul je ovo opisao kao „najneverovatniju klasu koju je akademija ikad imala, mada nas u to vreme nisu puno zarezivali. Svi smo smatrani luckastim.”[24]

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Uloge Pitera O’Tula
Godina
Srpski naziv
Izvorni naziv
Uloga
Napomena
1960. Kidnapped Robin MacGregor
1960. The Day They Robbed the Bank of England Captain Fitch
1960. The Savage Innocents First Trooper
1962. Lorens od Arabije Lawrence of Arabia Tomas Edvard Lorens
1964. Beket Becket Henri II
1965. Lord Džim Lord Jim Lord Jim
1965. Šta ima novo, mačkice? What's New Pussycat? Michael James
1965. The Sandpiper
1966. Kako ukrasti milion dolara How to Steal a Million Simon Dermott
1966. The Bible: In the Beginning... The Three Angels
1967. Noć generala The Night of the Generals General Tanz
1967. Kazino Rojal Casino Royale Piper
1968. Zima jednog lava The Lion in Winter Henri II
1968. Great Catherine Capt. Charles Edstaston
1969. Zbogom, gospodine Čips Goodbye, Mr. Chips Arthur Chipping
1970. Country Dance Sir Charles Ferguson
1971. Marfijev rat Murphy's War Murphy
1972. Under Milk Wood Captain Tom Cat
1972. The Ruling Class Jack Gurney, 14th Earl of Gurney
1972. Man of La Mancha Don Quixote de La Mancha/Miguel de Cervantes/Alonso Quijana
1975. Rosebud Larry Martin
1975. Ja, Petko Man Friday Robinson Crusoe
1976. Foxtrot Liviu
1976. Rogue Male Sir Robert Thorndyke
1978. Power Play Colonel Zeller
1979. Zora Zulua Zulu Dawn Lord Chelmsford
1979. Kaligula Caligula Tiberije
1980. Kaskader The Stunt Man Eli Cross
1982. My Favorite Year Alan Swann
1983. Sherlock Holmes and the Valley of Fear Sherlock Holmes
1983. Sherlock Holmes and a Study in Scarlet Sherlock Holmes
1983. Sherlock Holmes and the Sign of Four Sherlock Holmes
1984. Supergirl Zaltar
1985. Creator Harry
1986. Club Paradise Governor Anthony Cloyden Hayes
1987. Poslednji kineski car The Last Emperor Reginald Johnston
1988. High Spirits Peter Plunkett
1989. As Long as It's Love Prof. Yan McShoul
1990. The Rainbow Thief Prince Meleagre
1990. Wings of Fame Cesar Valentin
1990. The Nutcracker Prince Pantaloon
1991. King Ralph Sir Cedric Charles Willingham
1992. Rebecca's Daughters Lord Sarn
1992. Isabelle Eberhardt Maj. Lyautey
1993. The Seventh Coin Emil Saber
1997. FairyTale: A True Story Artur Konan Dojl
1998. Phantoms Dr. Timothy Flyte
1999. The Manor Mr. Ravenscroft
1999. Molokai: The Story of Father Damien William Williamson
2002. Global Heresy Lord Charles Foxley
2002. The Final Curtain J.J. Curtis
2003. Bright Young Things Colonel Blount
2004. Troja Troy Priam
2005. Lassie The Duke
2006. Venus Maurice
2006. One Night with the King Samuel, the Prophet
2007. Mućkalica Ratatouille Anton Ego
2007. Zvezdana prašina Stardust Lord of Stormhold
2007. Thomas Kinkade's Home for Christmas Glen Wessler

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Four 'Hellraisers,' Living It Up In The Public Eye”. NPR. Pristupljeno 22. 3. 2020. 
  2. ^ „The Official Academy Awards Database: Peter O'Toole”. The Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Arhivirano iz originala 6. 12. 2015. g. Pristupljeno 4. 11. 2015. 
  3. ^ “The 50 greatest Irish film actors of all time“. The Irish Times. Retrieved 14 June 2020
  4. ^ O'Toole, Peter. Loitering with Intent: Child (Large print edition), Macmillan London Ltd., London, 1992. ISBN 1-85695-051-4; pg. 10, "My mother, Constance Jane, had led a troubled and a harsh life. Orphaned early, she had been reared in Scotland and shunted between relatives;..."
  5. ^ „Peter O'Toole Dead: Actor Dies At Age 81”. Huffington Post. 15. 12. 2013. Pristupljeno 19. 12. 2013. 
  6. ^ „Peter O'Toole profile at”. Filmreference.com. 2008. Pristupljeno 4. 4. 2008. 
  7. ^ Frank Murphy (31. 1. 2007). „Peter O'Toole, A winner in waiting”. The Irish World. Arhivirano iz originala 9. 5. 2015. g. Pristupljeno 4. 4. 2008. 
  8. ^ „Loitering with Intent Summary – Magill Book Reviews”. Enotes.com. Pristupljeno 12. 6. 2012. [mrtva veza]
  9. ^ „Peter O'Toole biography”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 1. 8. 2016. 
  10. ^ „Peter O'Toole: A profile of the world-famous actor from Hunslet”. BBC. Pristupljeno 17. 12. 2013. 
  11. ^ „Peter O'Toole: 'I will stir the smooth sands of monotony'”. Irish Examiner. 16. 12. 2013. Pristupljeno 17. 12. 2013. 
  12. ^ O'Toole, Peter (1992). Loitering With IntentNeophodna slobodna registracija. London: Macmillan London Ltd. str. 6, 10. ISBN 978-1-56282-823-3. 
  13. ^ „O'Toole's claims of Irish roots are blarney”. Irish Independent. 28. 1. 2007. 
  14. ^ Tweedie, Neil (24. 1. 2007). „Too late for an Oscar? No, no, no...”. The Daily Telegraph. London. Pristupljeno 11. 9. 2010. 
  15. ^ Adams, Cindy (21. 3. 2008). „Veteran says today's actors aren't trained”. New York Post. Arhivirano iz originala 30. 04. 2011. g. Pristupljeno 7. 10. 2010. 
  16. ^ „Peter O'Toole: Lad from Leeds who became one of screen greats”. Yorkshire Evening Post. 15. 12. 2013. Arhivirano iz originala 26. 9. 2017. g. Pristupljeno 17. 12. 2013. 
  17. ^ „Obituary: Peter O'Toole, actor”. The Scotsman. Pristupljeno 22. 3. 2020. 
  18. ^ Alan Waldman. „Tribute to Peter O'Toole”. films42.com. Pristupljeno 4. 4. 2008. 
  19. ^ Lambourne, Helen (16. 12. 2013). „'You'll never make a reporter' editor told O'Toole”. Hold the Fronte Page. Pristupljeno 4. 8. 2018. 
  20. ^ Suebsaeng, Asawin (15. 12. 2013). „How the Royal Navy Helped the Late Peter O'Toole Become an Acting Legend”. Mother Jones. Foundation for National Progress. Pristupljeno 4. 8. 2018. 
  21. ^ Lee, Adrian (15. 12. 2013). „Remembering Peter O'Toole”. The Atlantic. Pristupljeno 4. 8. 2018. 
  22. ^ Is Ireland Dying?: Culture and the Church in Modern Ireland, Michael Sheehy, Taplinger Publishing Company, 1969, page 141
  23. ^ Cochrane, Claire (27. 10. 2011). Twentieth-Century British Theatre: Industry, Art and Empire. Cambridge University Press. str. 212. ISBN 9781139502139. 
  24. ^ Guy Flatley (24. 7. 2007). „The Rule of O'Toole”. MovieCrazed. Pristupljeno 4. 4. 2008. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Piter O’Tul na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Питер_О’Тул&oldid=26541442”