1. prnjavorska laka pješadijska brigada

**Prva prnjavorska laka pješadijska brigada**
Prva prnjavorska laka pješadijska brigada
	Amblem 1. Prnjavorske lake pješadijske brigade
Postojanje	26. maj 1992 — 1996. Mesto formiranja:; Prnjavor
Formacija	brigada
Jačina	4.063
Deo	Vojske Republike Srpske
Nadimak	Vladina Brigada
Angažovanje	Koridor 92; Vozuća
Odlikovanja
Komandanti
Komandant	pukovnik Vlado Živković

Prva prnjavorska laka pješadijska brigada je bila jedna od jačih jedinica Vojske Republike Srpske, u sastavu Prvog krajiškog korpusa.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Stvarana u ratnom vihoru, stasala u najžešćim borbenim okršajima, formirana je 26. maja 1992. po naredbi generala Momira Talića.^[1]^[3] Brigadom je komandovao pukovnik Vlado Živković.^[1] Kroz brigadu je prošlo 4.063 boraca, od kojih je 216 poginulo, a 27 se vode kao nestali.^[1] Učestvovala je u borbama na 43 ratišta.^[1] Najveće gubitke je pretrpila na ozrenskom ratištu.^[4] Brigada je izdavala i svoj list „Borac“.^[5]

Ratni put[uredi | uredi izvor]

1992.[uredi | uredi izvor]

Počeo je rat na ratištima Zapadne Slavonije, a samo nešto malo kasnije i na granicama Prnjavorske opštine, na Derventskom ratištu. Tadašnji odred Teritorijalne odbrane, nakon sklopljenog primirja na Slavonskom ratištu, ušao je u sastav brigade kao 1. bataljon, a u sastav novoformiranog 2. bataljona ušla je Potočanska četa koja je već imala iskustva na Bijelom brdu. Brigada je u sastavu Vojske Republike Srpske i pod neposrednom komandom Prvog krajiškog korpusa. Gotovo u hodu, brigada je krenula na izvršavanje novih borbenih zadataka. Prvo na Ceru (Mišinci), a po završetku operacije, po naredbi više komande u Modriču, gdje učestvuje u proboju Koridora. Zadatak je ponovo uspješno obavljen. Nastavljene su borbe prema rijeci Bosni, slijedi oslobađanje Odžaka i Pruda. Brigada je ovdje prvi put kompletna izbila na rijeku Savu.

Stanje na Brodskom ratištu veoma je složeno. Po naredbi komande 1. Krajiškog korpusa brigada odlazi na, po ratnim dejstvima poznati, Obodni kanal. Neprijatelj je dejstvovao svim raspoloživim sredstvima. Ipak, protivnapadom oslobođeno je Zborište. Brigada je stigla u Sijekovac, a i sam gradić Brod je oslobođen.

Prnjavorska brigada sudeluje u operaciji Vrbas, gdje u završnim borbama oslobađa grad Jajce oktobra 1992.

U novembru Prnjavorčani odlaze na Teslićko ratište, a zbog izuzetnog stanja na Ozrenu 70 boraca ove brigade upućeno je na Vozuću, gdje se zaustavlja prodor neprijatelja.

1993.[uredi | uredi izvor]

Brigada 1993. godinu dočekuje na Dobojskom ratištu, već u februaru je upućena na Brčansko ratište (Omerbegovača, Vranovača), a kasnije i na Ulice; ovdje je ostala punih 8 mjeseci. Po naređenju komande korpusa, brigada 3. oktobra 1993. odlazi na Benkovačko ratište u Republiku Srpsku Krajinu, gdje provodi tri ratna mjeseca. Brigada kasnije kreće opet na Dobojsko ratište (Stanovi), gdje probija neprijateljsku liniju i zarobljava više neprijateljskih vojnika, naoružanja i ratne tehnike.

1994.[uredi | uredi izvor]

Već početkom 1994. brigada ponovo odlazi na Teslićko ratište (Crna Rijeka). Operativna grupa Doboj naređuje da jedan bataljon krene pravcem Crna Rijeka – Hatkina Njiva – Novi Šeher – Perkovići – Radunice – Tromeđa i zauzme položaje na liniji Devetinsko Brdo – Globarice – Bradić Gornji. Po naređenju OG Doboj brigada je iz Crne Rijeke izvršila marš i zaposjela liniju odbrane na desnoj obali rijeke Bosne, gdje je ponovo organizovala jaku odbranu i sprečavala prodor neprijatelja prema Doboju. Brigada ovdje ostaje 3 mjeseca.

Na Ozrensko - Vozućkom ratištu neprijatelj ponovo napada na srpske linije odbrane. U rejon Svinjašnice 17. juna 1994. godine odlaze Vukovi sa Vučijaka koji su u sastavu drugog bataljona, a kasnije i cijela brigada je upućena na liniju Podsjelovo – Ozren. Tokom 1994. godine neprijatelj napada sve žešće i jače, ali prnjavorska brigada ne posustaje i uspješno sa drugim jedinicama vojske Republike Srpske slama svaku ofanzivu i napade 2. i 3. korpusa ARBiH kao i odreda El mudžahedin.

1995.[uredi | uredi izvor]

Ova ratna godina je za Prnjavorsku brigadu bila veoma tragična na Ozrensko – Vozućkom frontu. Dana 27. maja u kodnoj akciji Proljeće i 21. jula u akciji Proljeće 1, brigada je doživjela strahovite gubitke u rejonu Podsjelova. Bile su to jako teške i krvave borbe; preko 100 srpskih boraca iz Prnjavora je poginulo, a mnogi se i danas vode kao nestali; počinjena su stravična ubistva nad zarobljenim borcima od strane zloglasnog odreda El mudžahedin.

U avgustu mjesecu Prnjavorska brigada odlazi na Novogradsko ratište u rejon Tunjica, gdje sa ostalim jedinicama Vojske Republike Srpske i Policije brani Novi Grad. 18. i 19. septembra učestvuje u zaustavljanju operacije Hrvatske vojske Una 95, te u kontraofanzivi nanosi velike gubitke Hrvatskoj vojsci. Po završetku ovog zadatka i odbacivanja neprijatelja dalje od granica Republike Srpske, brigada se vraća na Teslićko ratište u rejon sela Vitkovci, gdje će i ostati do završetka ratnih sukoba u BiH.