Saragosa

Koordinate: 41° 38′ 57″ S; 0° 53′ 20″ Z / 41.64909° S; 0.88887° Z / 41.64909; -0.88887
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ukoliko ste tražili drugu odrednicu, pogledajte članak Saragosa (višeznačna odrednica).
Saragosa
Zaragoza
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Španija
Autonomna zajednica Aragon
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 682.283
 — gustina642,06 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate41° 38′ 57″ S; 0° 53′ 20″ Z / 41.64909° S; 0.88887° Z / 41.64909; -0.88887
Aps. visina199 — 285 m
Površina1.062,64 km2
Saragosa na karti Španije
Saragosa
Saragosa
Saragosa na karti Španije
Ostali podaci
GradonačelnikPedro Santisteve
Poštanski broj50001–50022
Pozivni broj976
Veb-sajt
zaragoza.es

Saragosa (šp. Zaragoza) je glavni grad autonomne zajednice Aragon, pokrajine Saragose i bivše kraljevine Aragon. Nalazi se na reci Ebro i njenim pritokama u velikoj dolini sa raznovrsnim krajolicima, od pustinjskog do guste šume, livada i planina.

Saragosa je peti grad po veličini u Španiji. Šire gradsko područje ima 833.455 stanovnika. Grad se nalazi na 199 m nadmorske visine.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima (Saragosa)
Pokazatelj \ Mesec .Jan. .Feb. .Mar. .Apr. .Maj. .Jun. .Jul. .Avg. .Sep. .Okt. .Nov. .Dec. .God.
Srednji maksimum, °C (°F) 10,3
(50,5) 		13,3
(55,9) 		16,6
(61,9) 		18,7
(65,7) 		23,2
(73,8) 		27,7
(81,9) 		31,5
(88,7) 		31,0
(87,8) 		26,7
(80,1) 		20,7
(69,3) 		14,3
(57,7) 		10,7
(51,3) 		20,4
(68,7)
Srednji minimum, °C (°F) 2,4
(36,3) 		3,5
(38,3) 		5,2
(41,4) 		7,4
(45,3) 		11,2
(52,2) 		14,8
(58,6) 		17,6
(63,7) 		17,8
(64) 		14,7
(58,5) 		10,3
(50,5) 		5,8
(42,4) 		3,5
(38,3) 		9,5
(49,1)
Količina padavina, mm (in) 22
(8,7) 		20
(7,9) 		20
(7,9) 		35
(13,8) 		44
(17,3) 		31
(12,2) 		18
(7,1) 		17
(6,7) 		27
(10,6) 		30
(11,8) 		30
(11,8) 		23
(9,1) 		317
(124,8)
[traži se izvor]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Rana istorija[uredi | uredi izvor]

Kartaginjani su na ostacima keltiberskog naselja sagradili vojno uporište i dali mu ime Salduba. Rimljani su izvršili invaziju i grad se našao u sastavu rimske kolonije Cesaravguste, koju je osnovao Oktavijan Avgust. U 5. veku Vizigoti osvajaju Saragosu. U Saragosi je osnovan jedan od ranih hrišćanskih sabora održan380.

Mavarska era[uredi | uredi izvor]

Pogled na mavarsku Aldžaferiju

Arapi su 717. preuzeli kontrolu nad gradom i grad je kasnije ušao u satav Kordovskog emirata. rastao jer i postao je najveći arapski grad na severu Španije. Karlo Veliki je 777. pokušao da zauzme grad, ali bio je prisiljen da se povuče pred organizovanom odbranom i zbog napada Baska sa leđa.

Od 1018. do 1118. Saragosa je bila jedan od taifa kraljevina, nezavisnih muslimanskih državica, koje su anstale u 11. veku nakon raspada Kordopskog kalifata. Za vreme prve tri dekade toga perioda, od 1018. do 1038. gradom je vladao Banu Tudžibi. Od 1038. vlada Banu Hud, koji je činio komplikovane saveze sa El Sidom i njegovim kastiljanskim gospodarima a protiv Almoravida. Do 1100. Almoravidi su prešli Ebro, pa je Aragon došao u direktan kontakt sa Almoravidima. Bani Hud se opirao Almoravidima, dok nije poražen 1110.

Aragonska era i kasnija istorija[uredi | uredi izvor]

Pod vođstvom Alfonsa I od Aragona Aragonci su uz saradnju francuskog plemstva 1118. preoteli grad od Almoravida i proglasili ga prestolnicom kraljevine Aragon. Alfonso VII od Leona i Kastilje je iskoristio slabost kraljevine Aragon nakon smrti Alfonsa I pa je 1137. zauzeo Saragosu. Alfonso VII od Leona i Kastilje je iste godine predao Saragosu Ramonu Berengeru IV od Barselone, pod uslovom da Saragosa ostaje kastiljanski feud.

Za vreme rata za nezavisnost Španije protiv Napoleonove vojske Saragosa je bila dva puta pod većom opsadom. Prvi put je bila od juna do avgusta 1808, a drugi put od decembra 1808. do februara 1809.

Karmenska vrata

Privreda[uredi | uredi izvor]

Park Metropolitan u okviru Ekspa

U jednom malom mestu kraj Saragose, Dženeral Motors je 1982. otvorio fabriku Opel. Opel je postao jedan od glavnih oslonaca regionalne privrede. Značaj poljoprivrede je vremenom postajao sve manji i manji. Druge važne fabrike su: Balaj, koji proizvodi aparate za domaćinstvo i Kaf, koji proizvodi lokomotive.

U Saragosi se nalazi i španski vojni aerodrom sa bazom, koju su delili sa američkim vazduhoplovstvom do 1992. Danas služi kao trenažna baza za američke vojne avione. Tu se nalazi glavno sedište španske kopnene vojske.

Privreda Saragose je od 2006. imala koristi od budućih projekata, kao što je sledeći svetski sajam Ekspo 2008.

Pogled na Saragosu

Kultura[uredi | uredi izvor]

Bazilika i reka Ebro

Saragosa je povezana sa počecima hrišćanstva u Španiji. Prema predanju, Bogorodica se pojavila u 1. veku na stubu. Tu legendu obeležava bazilika koja se naziva „Nuestra Senjora del Pilar“. Taj događaj se u Saragosi obeležava 12. oktobra i predstavlja najveću svečanost u Saragosi. Taj dan se podudara sa Kolumbovim otkrićem Amerike. Svečanost traje 9 dana sa karnevalima, procesijama, plesom, vatrometom.

Znamenitosti[uredi | uredi izvor]

Blizu bazilike na obali Ebra nalazi se

  • gradska većnica Lonha (stara menjačnica),
  • Katedrala Seo iz 14 veka sa muzejom tapiserija
  • ruševine rimskog zidina

Jedna od poznatih mavarskih građevina je Aldžaferija, mavarski zamak ili palata. U toj građevini se održavaju Verdijeve opere, a i skupština Aragona tu održava sednice.

U muzeju lepih umetnosti nalaze se dela El Greka, Ribere i Goje.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema proceni, u gradu je 2008. živelo 666.129 stanovnika. [1]

Demografija
1981.1989.1991.2001.2002.
571.855594.394[2]594.394614.905614.905[2]

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Stanovništvo po opštinama”. Državni zavod za statistiku. Arhivirano iz originala 08. 12. 2013. g. Pristupljeno 3. 10. 2012. 
  2. ^ a b „Gradovi u Španiji”. City Population. Pristupljeno 3. 10. 2012. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сарагоса&oldid=26205958”