Sveti Jovan (Medovski)
Sveti Jovan Shëngjin | |
|---|---|
 Sveti Jovan - luka | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Albanija |
| Stanovništvo | |
| — (2001) | 3.764 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 41° 48′ 55″ S; 19° 35′ 24″ I / 41.8151599° S; 19.5899888° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
  Sveti Jovan Sveti Jovan na karti Albanije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | +355 (0) 281 |
| Registarska oznaka | LE |
Sveti Jovan ili Sveti Jovan Medovski (alb. Shëngjin ili Shëngjini, ital. San Giovanni di Medua, ponekad samo Medovo) je primorski lučki grad i središte istoimene opštine u Lješkoj oblasti, u severnoj Albaniji. U gradu se nalazi značajna istoimena luka na obali Jadranskog mora.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Naselje na području današnjeg Svetog Jovana se prvi put spominje u antici kao luka koju su koristili stanovnici obližnjeg Lisa (Lissus; današnji Lješ). Prema predanju, upravo je tu luku iskoristio rimski vojskovođa Julije Cezar kada se 48. p. n. e. za vreme građanskog rata iskrcao na Balkan, pri čemu su njegove trupe uspešno umakle nadmoćnoj pompejanskoj mornarici. Sam grad se pod imenom Sveti Jovan Medovski prvi put pominje 1333. godine. Posle otomanskog osvajanja Albanije, važnost luke je opala, jer je najveći deo trgovine usmeren ka obližnjem Ulcinju.
U Prvom balkanskom ratu, crnogorska i srpska vojska su privremeno zauzele grad, očekujući njegovo pripajanje Srbiji ili Crnoj Gori posle rata.[1] Srpska vojska je ušla u grad 19. novembra 1912. godine. Predsednik opštine i sreski načelnik postao je Mihajlo Jeftić vodnik mitraljeskog odeljenja, Petog puka drugog poziva. Uskoro je sreski načelnik postao diplomata Ivan Ivanić, a njegova požrtvovana supruga Delfa Ivanić otvorila je bolnicu za srpske ranjenike.[2] 12. marta 1913. godine u luci se desio tragičan incident kada je konvoj brodova sa srpskim trupama koje su morem transportovane iz Soluna da pojačaju opsadu Skadra presrela turska krstarica Hamidija. Tom prilikom je potopljeno nekoliko brodova, a najmanje stotinu srpskih vojnika se udavilo.[3]
Dana 20. marta 1913. godine Konferencija ambasadora Velikih sila u Londonu je odlučila da Sveti Jovan definitivno ostaje Albaniji.[4]
Na Badnji dan 1915, tj. 6. januara 1916. potopljen je brod sa dobrovoljcima iz Amerike, stradalo ih je oko 300 - na Cetinju im je 1939. podignut spomenik.[5]
U vreme komunističke Albanije se u Svetom Jovanu Medovskom nalazila glavna vojna baza, a na plažama su sagrađeni brojni bunkeri koji danas služe kao turistička atrakcija.
Godine 2009. Vlada Albanije je najavila da će dozvoliti Kosovu da koristi ovu jadransku luku u komercijalne svrhe.[6]
Gradonačelnik je Salvador Kačaj, a vladajuća stranka Nacionalna Alijansa „Arbnore“.
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Mitar Đurišić: Uloga Kralja Nikole u Prvom balkanskom ratu, Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ^ "Vreme", Beograd 19. novembar 1932.
- ^ Dimitrije Tucović, Borbe oko Jadranskog mora, Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ^ Ivo Andrić: Draft on Albania Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. oktobar 2011), Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ^ "Politika", 12. maj 1939
- ^ Albanija će dozvoliti Kosovu da koristi jadransku luku, Pristupljeno 24. 4. 2013.
