Svetski kup u odbojci
FIVB Svetski kup u odbojci je odbojkaško takmičenje za muškarce nastalo 1965. godine. Ne treba ga mešati sa Svetskim prvenstvom, Svetskom ligom ili FIVB Gran prijem.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Svetski kup je osnovan 1965. sa ciljem da da popuni prazninu između dva najvažnija odbojkaška takmičenja: Olimpijskih igara i Svetskog prvenstva koji se održavaju svake 4 godine. Osnivanjem ovog takmičenja samo u jednoj godini u četvorogodišnjem ciklusu nema velikog, međunarodnog odbojkaškog takmičenja.
Svetski kup se održavao u godini nakon Olimpijskih igara. Na prva dva turnira nastupale su samo muške reprezentacija, a od 1973. nastupaju i ženske reprezentacije. Prvobitno je zamišljeno da se svaki kup odigrava u drugoj državi, ali od 1977. odlučeno je da se Japanu trajno dodeli domaćinstvo.
Nakon osnivanja Svetske lige i Gran prija ranih devedesetih ovo takmičenje je izgubilo na značaju. Da ne bi morali ukinuti takmičenje zbog malog interesovanja, čelnici FIVB-a su odlučili da promene svrhu i format takmičenja: od tada se takmičenje održava godinu dana pre Olimpijskih igara i predstavlja kvalifikacioni turnir za njih.
Ovaj potez je sačuvao takmičenje od ukidanja. Mogućnost ranog obezbeđivanja vize za OI je dovoljna motivacija za sve reprezentacije. Od 1995. broj reprezentacija koje se kvalifikuju na OI sa Svetskog kupa povećan je na tri.
Sovjetski Savez i Brazil jedini imaju više od jednog trijumfa na Svetskom kupu. Sovjeti su pobedili na premijernom izdanju takmičenja 1965. Četiri godine kasnije, takođe je trijumfovala socijalistička zemlja: Istočna Nemačka.
Kup zakazan za 1973. godinu u Urugvaju je otkazan. 1977. godine takmičenje je nastavljeno u Japanu i Sovjetski Savez je osvojio taj kup, kao i naredni 1981. 1985. Sovjeti su izgubili od Amerikanaca u pet setova u finalu. 1989. Kuba je iznenadila svet pobedivši u finalu Italiju.
Sovjetski Savez je svoju poslednju tituli osvojio na kupu 1991. Italijani, koji nisu učestvovali 1991. su osvojili kup 1995.
Rusija je osvojila turnir 1999. a zatim su usledile dve uzastopne pobede Brazila 2003. i 2007.
Pravila takmičenja[uredi | uredi izvor]
- Takmičenje se održava u Japanu.
- Dvanaest reprezentacija učestvuje:10 kvalifikovanih i 2 sa specijalnom pozivnicom.
- Japan je automatski kvalifikovan kao domaćin za svaki kup.
- Pet kontinentalnih šampiona su kvalifikovani, kao i četiri najbolja drugoplasirana sa kontinentalnih prvenstava (u skladu sa FIVB rang listom).
- Dve reprezentacije dobijaju specijalnu pozivnicu FIVB.
- Od kupa 1999. godine pravo igranja imaju samo timovi koji se još uvek nisu kvalifikovali za naredne Olimpijske igre.
- Takmičenje je podeljeno u dve faze.
- Reprezentacije su podeljene u dve grupe.
- U prvoj fazi svaka reprezentacija igra po jednu utakmicu protiv svih timova iz svoje grupe.
- U drugoj fazi svaka reprezentacija igra po jednu utakmicu protiv svih timova iz druge grupe.
- Utakmice se igraju dve nedelje uz jednodnevnu pauzu ne svaka dva do tri dana.
- Prve tri reprezentacije u konačnom plasmanu, bez obzira na grupe, se plasiraju na naredne Olimpijske u+igre.
- Svaka reprezentacija ima pravo da prijavi samo 12 igrača, a u slučaju povrede nema pravo zamene.
Rezultati[uredi | uredi izvor]
Muškarci[uredi | uredi izvor]
| Svetski kup u odbojci za muškarce | ||||
|---|---|---|---|---|
| Godina | Domaćin | Pobednik | Drugoplasirani | Trećeplasirani |
| 1965 Detalji |
 Poljska |
 SSSR
|
Poljska
|
 Čehoslovačka
|
| 1969 Detalji |
 Istočna Nemačka |
Istočna Nemačka
|
 Japan
|
SSSR
|
| 1977 Detalji |
Japan |
SSSR
|
Japan
|
 Kuba
|
| 1981 Detalji |
Japan |
SSSR
|
Kuba
|
 Brazil
|
| 1985 Detalji |
Japan |
 Sjedinjene Države
|
SSSR
|
Čehoslovačka
|
| 1989 Detalji |
Japan |
Kuba
|
 Italija
|
SSSR
|
| 1991 Detalji |
Japan |
SSSR
|
Kuba
|
Sjedinjene Države
|
| 1995 Detalji |
Japan |
Italija
|
 Holandija
|
Brazil
|
| 1999 Detalji |
Japan |
 Rusija
|
Kuba
|
Italija
|
| 2003 Detalji |
Japan |
Brazil
|
Italija
|
 Srbija i Crna Gora
|
| 2007 Detalji |
Japan |
Brazil
|
Rusija
|
 Bugarska
|
| 2011 Detalji |
Japan |
Rusija
|
Poljska
|
Brazil
|
| 2015 Detalji |
||||
Medalje[uredi | uredi izvor]
| Rang | Država |  Zlato
|
 Srebro
|
 Bronza
|
Ukupno |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Rusija[a]
|
6 | 2 | 2 | 10 |
| 2 | Brazil
|
2 | 0 | 3 | 5 |
| 3 | Kuba
|
1 | 3 | 1 | 5 |
| 4 | Italija
|
1 | 2 | 1 | 4 |
| 5 | Sjedinjene Države
|
1 | 0 | 1 | 2 |
| 6 |  Nemačka[b]
|
1 | 0 | 0 | 1 |
| 7 | Poljska
|
0 | 2 | 0 | 2 |
| Japan
|
0 | 2 | 0 | 2 | |
| 9 | Holandija
|
0 | 1 | 0 | 1 |
| 10 | Češka[v]
|
0 | 0 | 2 | 2 |
| 11 | Bugarska
|
0 | 0 | 1 | 1 |
 Srbija [g]
|
0 | 0 | 1 | 1 |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ FIVB prepoznaje Rusiju kao naslednika rezultata Sovjetskog Saveza i ZND
- ^ Nakon ujedinjenja Nemačke, Zapadna Nemačka je preimenovana u Nemačku i ona se smatra naslednikom rezultata Istočne Nemačke
- ^ FIVB prepoznaje Češku kao naslednika rezultata Čehoslovačke
- ^ FIVB prepoznaje Srbiju kao naslednika rezultata SFR Jugoslavije, SR Jugoslavije i Srbije i Crne Gore