Senat Republike Srpske
 |
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Republike Srpske |
Senat Republike Srpske je savjetodavno tijelo najviših ustavnih institucija Republike Srpske.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Narodna skupština je na sjednici od 4. aprila 1997. usvojila Zakon o Senatu Republike Srpske, po kojem je njegove članove imenovao predsjednik Republike Srpske iz reda istaknutih ličnosti koje su zapaženo doprinosile nacionalnom, javnom, naučnom i kulturnom životu Republike Srpske. Senatorima mandat traje sedam godina, s mogućnošću njihovog ponovnog imenovanja. Sjednice Senata saziva i njima predsjedava predsjednik Republike Srpske.[1]
Sastav[uredi | uredi izvor]
Prema članu 89. Ustava Republike Srpske Senat ima do 55 članova koje imenuje predsjednik Republike. Za članove Senata imenuju se istaknute ličnosti iz javnog, naučnog i kulturnog života. Senator se imenuje na sedam godina, s mogućnošću da bude imenovan još jedan uzastopni mandat.
Sjednice Senata saziva i predsjedava im predsjednik Republike. Senat se konstituiše i otpočinje s radom kada predsjednik Republike imenuje najmanje polovinu od ukupnog broja senatora predviđenog Ustavom.
Organizacija i način funkcionisanja Senata uređuje se Zakonom o Senatu Republike Srpske.[2]
Nadležnosti[uredi | uredi izvor]
Senat Republike Srpske razmatra pitanja od posebnog značaja za politički, nacionalni, ekonomski i kulturni razvoj Republike Srpske i daje najvišim ustavnim institucijama mišljenje o tim pitanjima, kao što su:[3]
- ustavnopravni položaj Republike Srpske i spoljnopolitička pitanja u skladu sa suverenitetom i teritorijalnim integritetom Bosne i Hercegovine;
- donošenje izmjena Ustava Republike Srpske i nacrte sistemskih zakona;
- pitanja rada institucija Bosne i Hercegovine u vezi sa statusnim pitanjima Republike, kao i pitanja odnosa između entiteta u Bosni i Hercegovini;
- razvojna i privredna pitanja Republike Srpske;
- pitanja izbjeglica, raseljenih lica i povratnika;
- pitanja koja se odnose na prava Republike Srpske na specijalne i paralelne odnose sa susjednim državama, kao i pitanja razvoja odnosa sa iseljeništvom širom svijeta;
- i druga važna pitanja od značaja za Republiku Srpsku i njene narode i građane.
Senatori[uredi | uredi izvor]
Saziv 2017.[uredi | uredi izvor]
Saziv iz 2017. godine je konstituisan 8. januara, i ukupno je imenovan 41 senator, uključujući predsjednika Republike, koji je po funkciji predsjednika Republike, član Senata.[4] Većina senatora je izabrana po drugi, ili treći, put. Dana 28. juna 2017. predsjednik Republike Srpske je imenovao 3 nova senatora.[5] Decembra 2023. godine predsjednik Milorad Dodik imenovao je Aleksandra Vulina i Antona Kasipovića za senatore.[6][7]
Trenutno Senat broji 35 članova.[8]
Članovi Senata:
- dr Branko Bojović, SAD, hirurg
- dr Aleksandar Vulin, Beograd, političar
- dr Jelena Guskova, Rusija, doktor istorijskih nauka, akademik SANU
- Grigorije Durić, Mostar, episkop zahumsko-hercegovački i primorski
- Milorad Dodik, Banja Luka, predsjednik Republike Srpske
- Borko Đurić, Banja Luka, predsjednik privredne komore RS
- Milivoje Ivanišević, Beograd, predsednik Instituta za istraživanje srpskih stradanja u XX vijeku
- Anton Kasipović, Banja Luka, bivši ministar u Vladi Republike Srpske
- dr Nenad Kecmanović, Beograd, politikolog
- dr Bogdana Koljević, Beograd, filozof
- dr Rajko Kuzmanović, Banja Luka, bivši predsjednik Republike Srpske
- Emir Kusturica, Beograd, režiser
- dr Vladimir Lukić, Banja Luka, bivši predsjednik Vlade Republike Srpske
- Siniša Ljepojević, Beograd, novinar
- Slavko Mitrović, Banja Luka, savjetnik predsjednika Republike Srpske
- dr Stevo Mirjanić, Banja Luka, ministar u Vladi Republike Srpske
- Svetozar Mihajlović, Bijeljina, privrednik
- dr Milimir Mučibabić, Beograd, sociolog
- dr Bosa Nenadić, Beograd, pravnica
- Borislav Paravac, Doboj, bivši srpski član Predsjedništva Bosne i Hercegovine
- dr Stevo Pašalić, Zvornik, demograf
- Ranko Risojević, Banja Luka, književnik
- dr Željko Rodić, Banja Luka, doktor primarijus medicine
- Filip Savić, Srbac, izabran kao najbolji student u istoriji banjalučkog Elektrotehničkog fakulteta
- Radmila Smiljanić, Beograd, prvakinja Opere Narodnog pozorišta u Beogradu
- Stanko Stanić,[5] Banja Luka, profesor na Ekonomskom fakultetu, bivši rektor Univerziteta u Banjoj Luci
- Slavenko Terzić[5], Beograd, istoričar
- Boško Tomić, Istočno Sarajevo, bivši ministar u Vladi Republike Srpske
- dr Milan Tomić, Brčko, pravnik
- dr Ivan Tomljenović, Banja Luka, bivši potpredsjednik Republike Srpske
- Branko Tupanjac, Trebinje, privrednik
- Marinko Umičević, Banja Luka, privrednik
- Nemanja Umićević, Novi Grad, student
- Željka Cvijanović, Banja Luka, po funkciji a nakon izbora za predsjednika Republike Srpske 2018. godine
- Aleksandar Džombić, Banja Luka, bivši predsjednik Vlade Republike Srpske
- dr Ivanka Šego, Banja Luka, doktor medicine
Senator koji je tražio razrješenje tokom mandata:
- dr Milan Blagojević, Banja Luka (senator u periodu januar — maj 2017, zatražio razrješenje zbog nespojivosti funkcija.[9])
Senatori koji su preminuli tokom senatorskog mandata:
- dr Smilja Avramov, Beograd, stručnjak za međunarodno pravo
- Ljubomir Zuković, Novi Sad, književnik, bivši ministar u Vladi Republike Srpske i akademik ANURS
- dr Duško Jakšić, Banja Luka, direktor banjalučkog Ekonomskog instituta
- Arije Livne, Izrael, šef predstavništva Republike Srpske u Izraelu, savjetnik predsjednika Republike Srpske
- Manojlo Milovanović, Banja Luka, penzionisani general-pukovnik Vojske Republike Srpske
- Rajko Petrov Nogo, Beograd, književnik
- Slobodan Pavlović, Bijeljina, privrednik
- dr Slobodan Perović, Beograd, pravnik
- Živko Radišić, Banja Luka, bivši srpski član Predsjedništva Bosne i Hercegovine
- dr Fuad Turalić, Banja Luka, bivši ministar u Vladi Republike Srpske
- Čedomir Crnogorac,[5] Banja Luka, profesor na PMF-u
-Podebljanim slovima su označeni senatori koji su izabrani drugi, odnosno treći, mandat.
Saziv 2009.[uredi | uredi izvor]
Saziv iz 2009. prilikom konstituisanja 15. maja trebalo je da broji 42 senatora, ali se bivši predsjednik Republike Srpske Mirko Šarović nije našao na konačnom spisku, jer je i dalje na snazi bila odluka visokog predstavnika u BiH o zabrani obavljanja bilo koje javne funkcije. Naknadno je za 42. senatora imenovan Milorad Zakić.
Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o Senatu Republike Srpske iz 2010. godine je definisao da je predsjednik Republike član Senata čiji mandat teče izborom na funkciju predsjednika Republike i ostaje član Senata i nakon prestanka obavljanja funkcije predsjednika. Tako je sanator u ovom sazivu tokom svog mandata, i nakon prestanka mandata predsjednika Republike, bio Rajko Kuzmanović, te Milorad Dodik, tokom svog mandata.
Članovi Senata na kraju mandata:
- Aleksa Buha, akademik ANURS, bivši ministar spoljnih poslova Republike Srpske
- Milutin Vujić,
- Milutin Vučkovac, ljekar-ginekolog
- Jelena Guskova, doktor istorijskih nauka, akademik SANU
- Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, izborom na mjesto predsjednika postao senator
- Branko Đerić, bivši predsednik Vlade Republike Srpske
- Milorad Zakić, ekonomista
- Ljubomir Zuković, književnik, bivši ministar u Vladi Republike Srpske i akademik ANURS
- Milivoje Ivanišević, predsednik Instituta za istraživanje srpskih stradanja u XX vijeku
- Duško Jakšić, direktor Ekonomskog instituta, Banja Luka
- Nenad Kecmanović, politikolog
- Rajko Kuzmanović, predsjednik Republike Srpske, izmjenom zakona o Senatu posao senator, ostao senator i nakom prestanka obavljanja funkcije predsjednika Republike
- Arije Livne, diplomata, savjetnik predsednika Vlade Republike Srpske
- Savo Lončar, savjetnik predsednika Vlade Republike Srpske
- Vladimir Lukić, bivši predsednik Vlade Republike Srpske
- Zdravko Marijanac, profesor
- Manojlo Milovanović, penzionisani general-pukovnik Vojske Republike Srpske
- Stevo Mirjanić, doktor nauka
- Svetozar Mihajlović, privrednik
- Milimir Mučibabić, sociolog
- Bosa Nenadić, pravnica
- Rajko Petrov Nogo, književnik
- Slobodan Pavlović, privrednik
- Borislav Paravac, političar
- Slobodan Perović, pravnik
- Nikola Poplašen, bivši predsednik Republike Srpske
- Živko Radišić, političar
- Ranko Risojević, književnik
- Željko Rodić, doktor primarijus medicine
- Radmila Smiljanić, prvakinja Opere Narodnog pozorišta u Beogradu
- Slavenko Terzić, istoričar
- Milan Tomić, pravnik
- Ivan Tomljenović, bivši potpredsednik Republike Srpske
- Jovica Trkulja, pravnik
- Branko Tupanjac, privrednik
- Fuad Turalić, bivši ministar u Vladi Republike Srpske
- Ivanka Šego, doktor medicine
Senator koji je smijenjen tokom mandata:
- Dragan Čavić, bivši predsednik Republike Srpske (senator do januara 2011. kada ga je smijenio Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik.)
Senatori koji su preminuli tokom senatorskog mandata:
- Milorad Ekmečić, akademik ANURS i SANU, srpski istoričar
- Đemal Kolonić, profesor Elektrotehničkog fakulteta, Banja Luka
- Predrag Lazarević, književni kritičar
- Branko Milanović, književnik, akademik ANURS
- Miroslav Mikeš, advokat i pravnik
- Mitropolit dabrobosanski Nikolaj (Mrđa), mitropolit Srpske pravoslavne crkve
-Podebljanim slovima su označeni senatori koji su izabrani drugi mandat.
Saziv 1996.[uredi | uredi izvor]
Prvi saziv Senata, u sastavu od 28 senatora, je imenovan 1. septembra 1996, od strane tadašnjeg predsjednika Republike Srpske Biljane Plavšić.
- Smilja Avramov, stručnjak za međunarodno pravo
- Boško Baškot,
- Aleksa Buha, akademik ANURS, bivši ministar spoljnih poslova Republike Srpske
- Momir Vojvodić,
- Vladimir Dimitrijević,
- Gojko Đogo, književnik
- Veselin Đuretić, istoričar
- Milivoje Ivanišević, predsednik Instituta za istraživanje srpskih stradanja u XX vijeku
- Dragoš Kalajić, slikar, novinar i pisac
- Momo Kapor, književnik i akademik ANURS
- Episkop zvorničko-tuzlanski Vasilije (Kačavenda)
- Momčilo Krajišnik, bivši predsednik Narodne skupštine Republike Srpske
- Vasilije Krestić, istoričar i akademik SANU
- Predrag Lazarević, književnik
- Slavko Leovac, bivši predsednik i član ANURS
- Vojislav Lubarda, književnik
- Radovan Makić,
- Vojislav Maksimović, književnik i akademik ANURS[10]
- Gašo Mijanović, pravnik, akademik ANURS
- Mitropolit dabrobosanski Nikolaj (Mrđa),
- Milena Noković,
- Rajko Petrov Nogo, književnik
- Srđo Srdić,
- Vlado Strugar, istoričar i akademik SANU i CANU
- Ljubomir Tadić, profesor filozofije i član SANU
- Slavenko Terzić, istoričar
- Brana Crnčević, književnik
- Kosta Čavoški, profesor i akademik SANU
Naknadno je u sastav imenovano još 13 senatora:
- Dragoslav Avramović,
- Dušan Vidaković,
- Novica Vojinović,
- Vladimir Glišić,
- Radomir Davidović,
- Miodrag Jovičić,
- Episkop zahumsko-hercegovački i primorski Atanasije (Jevtić),
- Nenad Kecmanović, politikolog
- Episkop banjalučki Jefrem (Milutinović),
- Miloje Milićević,
- Milimir Mučibabić, sociolog
- Časlav Ocić,
- Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije (Radović).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ http://www.narodnaskupstinars.net/sites/default/files/upload/dokumenti/fotomonografija/cir/NSRS_1991-2011.pdf
- ^ Zakon o Senatu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 8/97)
- ^ Član 3. Zakona o Senatu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 8/97 i 50/10)
- ^ „Ko su sve novi-stari senatori Srpske? Od Emira Kusturice do Marinka Umićevića”. Pristupljeno 22. 1. 2017.
- ^ a b v g Predsjednik Srpske imenovao nove članove Senata
- ^ Dodik imenovao Vulina za senatora Republike Srpske
- ^ Dodik imenovao Kasipovića za senatora
- ^ Članovi Senata
- ^ Sudija Blagojević zatražio razrješenje u Senatu RS
- ^ „Biografija Vojislava Maksimovića” (PDF). Filozofski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu. 2012. Arhivirano iz originala (PDF) 02. 05. 2014. g. Pristupljeno 20. 5. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Vlada Republike Srpske: Premijer Dodik prisustvovao prvoj sjednici Senata Republike Srpske (jezik: srpski)
- Večernje Novosti: Senat Republike Srpske — Desna ruka sistema 15.05.2009[mrtva veza] (jezik: srpski)
- Predsednik Republike Srpske: Održana Druga sjednica Senata Republike Srpske 23. novembar 2009.[mrtva veza] (jezik: srpski)
- Ustavni sud Republike Srpske: Senat Republike Srpske (jezik: srpski)
- eNovosti: Senatori Poplašen, Radišić i Milovanović 20.04.2009. (jezik: srpski)
- Frontal: Senat Republike Srpske: Prva sjednica novog saziva 15.05.2009. (jezik: srpski)
- Glas Srpske: Među senatorima i bivši predsednici 19.04.2009. (jezik: srpski)
- Predsednik Republike Srpske: Članovi Senata Republike Srpske Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. jun 2021) (jezik: srpski)
- Ostao samo jedan senator (jezik: srpski)