Sopotnica (Novo Goražde)
Sopotnica | |
|---|---|
 Crkva Svetog Đorđa u Sopotnici | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Novo Goražde |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  488[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 41′ 01″ S; 19° 00′ 05″ I / 43.68357° S; 19.00145° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Sopotnica Sopotnica na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 058 |
Sopotnica je naseljeno mjesto u opštini Novo Goražde, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 1991. u naselju je živjelo 287 stanovnika, a 2013. godine je popisano 488 lica. Manji dio prijeratnog naseljenog mjesta Sopotnica danas pripada Federaciji BiH, odnosno opštini Goražde.
Geografija[uredi | uredi izvor]
![[ikona]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png){kind=small} | Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Istorija[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema prvom popisu stanovništva po vjerskoj pripadnosti, polovima i domaćinstvima naselja Bosne i Hercegovine pod austrougarskom okupacijom, iz 1879. godine koji je interno štampan kao službeno izdanje godinu dana kasnije u Sarajevu pod naslovom „Štatistika miesta i pučanstva Bosne i Hercegovine – Glavni pregled političkog razdijeljenja Bosne i Hercegovine“, na strani 77, popisano je selo Sopotnica u opštini Sijerčići, kotar Goražde, okružje Sarajevo.
Prema tom popisu, selo Sopotnica imalo je 14 kuća i 15 domaćinstava, a brojalo je ukupno 96 stanovnika oba pola, grko-istočne vjere, kako je austrougarska administracija za vrijeme okupacije Bosne i Hercegovine zvanično vodila srpski pravoslavni živalj u Bosni i Hercegovini. U selu Sopotnici, te 1879. godine, nije bilo drugog stanovništva osim srpskog pravoslavnog življa.
Popisom iz 1885. godine pod naslovom „Pregled pučanstva okružnih gradova i kotarskih mjesta Bosne i Hercegovine po stanju od 1. maja 1885. godine“ (strane 22 i 23), popisano je selo Sopotnica i Sopotnica Gornja u opštini Sirčići, kotar Goražde, okružje Sarajevo.
Selo Sopotnica i Sopotnica Gornja, po tom popisu imali su 15 kuća i 20 stanova, sa ukupno 108 stanovnika oba pola, grko-istočne vjere. Muhamedanaca nije bilo.[2]
| Nacionalnost[3] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 266 | 254 | 227 | 285 |
| Muslimani [a] | 8 | 28 | ||
| Jugosloveni | 8 | 15 | ||
| Crnogorci | 2 | |||
| Hrvati | 1 | 1 | ||
| ostali i nepoznato | 4 | |||
| Ukupno | 287 | 270 | 229 | 313 |
| Demografija[3] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 313 | |
| 1971. | 229 | |
| 1981. | 270 | |
| 1991. | 287 | |
| 2013. | 488 | |
Kultura[uredi | uredi izvor]
U Sopotnici se nalazi hram Svetog velikomučenika Georgija, kod kojeg se svake godine u ljeto tradicionalno održava Sabor starog pjevanja kod Srba.[4] Crkva je smještena četiri kilometra od Goražda. Podigao je herceg Stefan Vukčić Kosača, 1454. godine. Crkva je jednobrodna sa polukružnom aspidom, pravougaonim pijevnicama, prostranom pripratom, aneksom uz sjeveroistočni dio hrama i zvonikom na zapadnom pročelju. Arheološkim istraživanjima je istraženo da je najstariji dio crkve naos sa pijevnicama i aspidom. Zatim je dograđena pravougaona prostorija, dosta kasnije priprata a na koncu i zvonik. Turski natpis 1468-1469. godine svjedoči da crkva u Sopotnici raspolaže zemljišnim posjedima. Oko crkve se nalazi nekoliko stećaka, od kojih onaj ispred zapadnog ulaza u hram ima uklesan natpis koji pominje kneza Radoslava Širinića (njegovo ime nije poznato iz drugih istorijskih izvora, pretpostavlja se da je bio lokalni vlastelin, vazal Kosača). Mitropolit Sava Kovačević 1871. godine bilježi da je crkva bila oslikana, dok jedan opisivač srpskih starina u Bosni 1890. godine bilježi naslikanu figuru arhanđela Mihaila. Tokom arheoloških istraživanja uz ulazna brata u manastirku portu pronađeni su u zemlji fragmenti oslikanog maltera, koji su usitnjeni i nedovoljni za rekonstrukciju.
U Sopotnici je između 1519-1526. godine radila štamparija Božidara Goraždanina iz koje su izašle knjige Psaltir i Molitvenik. Bila je to prva ćirilična štamparija na prostoru današnje Bosne i Hercegovine, a druga na Balkanu.[5]Tipografimonah Teodor i đakon Radoje. U crkvi Svetog Georgija nalazila se i jedna ikona Svetog Nikole sa žitijem, rad Aleksije Lazovića.[6]
Znamenite ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Teodor Ljubavić, osnivač prve srpske ćirilične štamparije u Republici Srpskoj
Galerija[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 na teritoriji Republike Srpske — Preliminarni rezultati, Republički zavod za statistiku, Banja Luka, 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 24. 1. 2014. g. Pristupljeno 3. 9. 2014.
- ^ Bilinac, Ranko (2015). „Značaj hrama u Sopotnici kod Goražda za pravoslavne Srbe i Srpsku pravoslavnu crkvu”. Narodna i Univerzitetska biblioteka Republike Srpske. Pristupljeno 3. februar 2021.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
- ^ Radio televizija Republike Srpske: Sabor starog pjevanja u Novom Goraždu, 7.6.2011. (jezik: srpski)
- ^ „O štampariji”. Goraždanska štamparija (na jeziku: srpski). Pristupljeno 3. 2. 2021.
- ^ Kulturna baština Republike Srpske, Ljiljana Ševo, str. 146
