Срцопуц
| Srcopuc | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Binomno ime | |
| Antennaria dioica (L.) Gaertn.
| |
| Sinonimi | |
|
Gnaphalium dioicum | |
Srcopuc, smilje ili zečje nožice lat. Antennaria dioica je višegodišnja zeljasta biljka iz porodice glavočika (Asteraceae).
Ime roda je poreklom iz latinskog od antenna = pipak (po obliku dlačica), a ime vrste iz grčkog jezika od dioicus = dvodoman.
Opis biljke[uredi | uredi izvor]
Stablo je uspravno i obraslo svilenkastim, gustim dlakama. Donji listovi su sakupljeni u rozetu pri osnovi stabla, a ostali su naizmenično raspoređeni po stablu. Svi listovi su na licu zeleni, a na naličju srebrnasto dlakavi. Na vrhu stabla su glavičaste cvasti sakupljene od 3 do 12 u štit. Pošto je biljka dvodoma razlikuju se ženske glavice, koje su sa skoro končastim crvenim cvetovima, od muških čiji su cvetovi neugledni i cevasti. Plod je ahenija glatka ili rapava dužine do 1 mm.
Stanište[uredi | uredi izvor]
Ova biljka raste po suvim i sunčanim mestima ili u retkim i svetlim listopadnim šumama planinskih predela. Veoma je rasprostranjena.
Hemijski sastav droge[uredi | uredi izvor]
Kao droga se koristi:
- vršni deo sa cvastima (Antennariae dioice flos) ili
- ceo nadzemni deo biljke (Antennariae dioice herba), koji se ređe upotrebljava.
Srcopuc je hemijski nedovoljno proučena biljka, ali je poznato da sadrži:
- gorke materije, smole, malo etarskog ulja
- tanine
- alkaloide
- pigmente, mao što je karotin;
- fitosterole
- vitamine C i K
- saponine.
Upotreba[uredi | uredi izvor]
Srcopuc se koristi u narodnoj medicini za zaustavljanje unutrašnjih krvarenja iz nosa, pluća, sistema za varenje kao i spoljašnjih rana koje krvare. Ulazi u sastav grudnog čaja za lečenje hroničnog bronhitisa i protiv kašlja. Deluje kao sedativ na snižavanje krvnog pritiska, a kao dobar tonik za jačanje organizma.
Ako se pravilno koristi, u propisanim dozama, nema neželjenog delovanja. Kod osoba preosetljivih na polen biljaka iz familije glavočika može doći do pojave alergije ili kontaktnog dermatitisa.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Gostuški, R: Lečenje lekovitim biljem, Narodna knjiga, Beograd, 1979.
- Grlić, Lj: Enciklopedija samoniklog jestivog bilja, August Cesarec, Zagreb, 1986.
- Djuk, A, Dž: Zelena apoteka, Politika, Beograd, 2005.
- Jančić, R: Lekovite biljke sa ključem za određivanje, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- Jančić, R: Botanika farmaceutika, Službeni list SCG, Beograd, 2004.
- Jančić, R: Sto naših najpoznatijih lekovitih biljaka, Naučna knjiga, Beograd, 1988.
- Kojić, M, Stamenković, V, Jovanović, D: Lekovite biljke jugoistične Srbije, ZUNS, Beograd 1998.
- Lakušić, D: Vodič kroz floru nacionalnog parka Kopaonik, JP Nacionalni park Kopaonik, Kopaonik, 1995.
- Marin, P, Tatić, B: Etimološki rečnik, NNK Internacional, Beograd, 2004.
- Mindel, E: Vitaminska biblija, FaMilet, 1997.
- Mišić Lj, Lakušić R: Livadske biljke, ZUNS Sarajevo, ZUNS Beograd, IP Svjetlost, 1990
- Stamenković, V: Naše neškodljive lekovite biljke, Trend, Leskovac
- Tucakov, J: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1984.
