Statistički regioni Srbije
Na području Republike Srbije postoji pet statističkih regiona: Vojvodina, Beograd, Šumadija i Zapadna Srbija, Južna i Istočna Srbija i Kosovo i Metohija. Ovi regioni su na NSTJ 2 nivou po Nomenklaturi statističkih teritorijalnih jedinica (NSTJ) Evropske unije i grupisani su u dve više NSTJ 1 jedinice[1]:
- Srbija — Sever (Vojvodina i Beograd)
- Srbija — Jug (Šumadija i Zapadna Srbija, Južna i Istočna Srbija i Kosovo i Metohija)
Istorijat[uredi | uredi izvor]
U julu 2009. godine, skupština Srbije usvojila je zakon kojim je Srbija podeljena na sedam statističkih regiona. [2] Prema ovoj podeli, statističke regione Srbije činili su:
Granice ovih regiona nisu bile tačno utvrđene (u javnim glasilima je objavljeno nekoliko različitih karata sa granicama regiona), a u nekim delovima zemlje (Raškoj, Pomoravskom okrugu, itd) javilo se nezadovoljstvo zbog ovakvih predloga podele.
Početkom 2010. godine preovladala je ideja o smanjenju broja statističkih regiona. Razlog za to je neravnomernost u broju stanovnika po prvom predlogu na osnovu koga bi npr. Vojvodina imala oko dva miliona, a Zapadni region oko osam stotina hiljada ljudi. Zbog toga je usvojen novi predlog po kome Srbija ima pet statističkih regiona.[2] Ujednačavanje regiona postiglo se spajanjem Zapadnog i Centralnog regiona i Istočnog i Južnog regiona, tako da, prema novoj podeli, statističke regione Srbije čine:
Nadležnosti regiona[uredi | uredi izvor]
Podela na statističke regione urađena je u cilju usaglašavanja sa zemljama Evropske unije i nekim drugim evropskim državama (Norveška, Švajcarska, itd) koje koriste NSTJ standarde. Ovim se nivo države određuje kao jedan statistički nivo. Za NSTJ 1 Srbija je podeljena na dve jedinice, Srbija — Sever i Srbija — Jug. Podela Srbije na pet statističkih regiona je podela na nivou NSTJ 2. NSTJ 3 su danas postojeći upravni okruzi (iako ovaj nivo jedinice zahteva broj stanovnika od minimum 150.000, pa neki okruzi ne ispunjavaju ovaj uslov). Niži nivo LAJ čine područja gradova i opština.
Ovu organizaciju prostora prati i odgovarajuća kodifikacija teritorijalnih jedinica. Kod za Srbiju je RS. Kodovi za niže NSTJ nivoe su:
NSTJ 1
- RS1: Srbija — Sever
- RS2: Srbija — Jug
NSTJ 2
Srbija — Sever (RS1)
Srbija — Jug (RS2)
- RS21: Šumadija i zapadna Srbija
- RS22: Južna i istočna Srbija
- RS23: Kosovo i Metohija
NSTJ 3 kodovi se kreću od RS111 do RS235.
Obrazovanje ovih regiona praktično znači da nekadašnja Središnja Srbija (koja je i sama predstavljala neki oblik statističkog regiona) više ne postoji kao statistička celina, jer je na njenom prostoru sada obrazovana tri nova statističkih regiona. Pojam Središnja Srbija će, međutim, i dalje ostati u izvesnoj upotrebi kada se govori o upravnoj podeli Srbije, sve do moguće upravno-administrativne regionalizacije tog prostora. Čak i pre obrazovanja statističkih regiona shvatanje datog pojma je doživelo izvesnu evoluciju, tako da su se u nekim glasilima i izdanjima statistički podaci vezani za Grad Beograd davali odvojeno od podataka vezanih za ostatak Središnje Srbije.
Politička gledišta[uredi | uredi izvor]
Ove statističke regione mnogi u Srbiji vide kao začetak buduće političke regionalne podele Srbije. Zahtevi za političkom (upravnom) regionalizacijom Srbije naročito su izraženi u Šumadiji, Raškoj i Nišu, dok neki stanovnici Užica i zapadne Srbije nisu zadovoljni činjenicom da nemaju sopstveni statistički region i da je područje zapadne Srbije spojeno sa Šumadijom.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Administrativna podela Srbije
- Upravni okruzi Srbije
- Teritorijalna organizacija Srbije
- Gradovi i opštine Srbije
- Spisak naseljenih mesta u Srbiji
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. novembar 2010), Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Smanjenje broja statističkih regiona kroz izmene Zakona o regionalnom razvoju, Pristupljeno 25. 4. 2013.
