Tur (grad)
| Tur franc. Tours | |
|---|---|
 Panorama Tura | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Francuska |
| Region | Centar |
| Departman | Endr i Loara |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2019. | 137.087 [1] |
| — gustina | 3.954,05 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 47° 23′ 37″ S; 0° 41′ 21″ I / 47.393611° S; 0.689167° I |
| Vremenska zona | UTC+1, leti UTC+2 |
| Aps. visina | 44-109 m |
| Površina | 34,67 km2 |
  Tur Tur na karti Francuske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Žan Žermen |
| Poštanski broj | 37000, 37100, 37200 |
| Pozivni broj | 247 |
| INSEE kod | 37261 |
| Veb-sajt | |
| www.tours.fr | |
Tur (franc. Tours) grad je u centralnoj Francuskoj u regionu Centar, u departmanu Endr i Loara. Centar je francuske istorijske regije Turena. Tur je najveći grad u regionu Centar, ali nije adminisrtativno središte regiona, već je to drugi po veličini grad Orlean. Po podacima iz 2006. godine broj stanovnika u mestu je bio 136.942, a u širem gradskom području 297.631.
Smešten je na donjem toku reke Loare, između Orleana i atlantske obale. Na jugu grada protiče reka Šer. Regija oko Tura je poznata po vinima i lokalnom govoru koji je najbliži standardnom francuskom jeziku.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U vreme pre dolaska Rimljana ovde je živelo keltsko pleme Turoni po kojima je grad dobio današnje ime. Rimski grad na ovom mestu se zvao Caesarodunum (Cezarovo brdo) ili Urbs Turonum. U 3. veku Sveti Gatijanus je postao prvi biskup Tura. Sveti Martin, koji je 372. posvećen za trećeg biskupa, preneo je mošti Svetog Gatijanusa u gradsku katedralu. Grob Svetog Martina je od vremena Merovinga bilo omiljeno hodočasničko mesto sa posebnim simboličnim značajem. U 6. veku biskup Gregor od Tura opisao je „Istoriju Franaka“ (Historia Francorum). Karlo Martel je 732. pobedio Mavare na području između Tura i Poatjea (Bitka kod Poatjea), i time trajno otklonio islamsku opasnost od zapadne Evrope.
Od doba Karolinga (od 751) Tur je bio centar grofovije Turena. Vikinzi su 853. i 903. opljačkali grad. Od 1044. grad je pripadao Anžujskoj grofoviji. Kada su 1154. Plantageneti postali kraljevi Engleske, Turena je postala deo Anžujskog carstva. Francuski kralj Filip II je 1203. zauzeo grad Tur i okolinu. Kralj Luj XI je podigao tvrđavu zapadno od Tura koja je služila kao pomoćna kraljevska rezidencija. Sve do sredine 16. veka ovde su redovno boravili kralj i dvorjani. O prosperitetu grada u ovo vreme govori i gotička katedrala. U doba Renesanse podignuta je plata u samom gradu. Tur je doživeo ekonomski procvat delom i zbog proizvodnje svile, koja je započeta u doba kralja Fransoa I. Kasnije se dvor preselio u Pariz i Versaj, tako da je značaj Tura opao. Industrijalizaciji Tura je doprinela izgradnja železničke pruge 1845.
Komunistička partija Francuske osnovana je 1920. na kongresu u Turu. Grad su 1940. zauzeli nemački okupatori. Saveznici su 1944. bombardovali strateški važan most na Loari u Turu i pritom teško oštetili grad. Posleratni gradonačelnik Žan Roje je u toku svoje 36-o godišnje vlasti uspeo da obnovi istorijski centar grada. Istovremeno je izgrađena industijska oblas grada na jugu, na obalama reke Šer. Univerzitet Fransoa Rablea je otvoren u Turu 1970. i to u centru grada na obali Loare.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Klima[uredi | uredi izvor]
| Klima (Tur) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 6,9 (44,4) |
8,2 (46,8) |
11,3 (52,3) |
14,3 (57,7) |
18,1 (64,6) |
21,7 (71,1) |
24,6 (76,3) |
24,3 (75,7) |
21,4 (70,5) |
16,7 (62,1) |
10,5 (50,9) |
7,4 (45,3) |
15,4 (59,7) |
| Prosek, °C (°F) | 4,2 (39,6) |
5,1 (41,2) |
7,3 (45,1) |
9,6 (49,3) |
13,2 (55,8) |
16,5 (61,7) |
18,9 (66) |
18,6 (65,5) |
16,1 (61) |
12,3 (54,1) |
7,1 (44,8) |
4,8 (40,6) |
11,2 (52,2) |
| Srednji minimum, °C (°F) | 1,6 (34,9) |
2,0 (35,6) |
3,3 (37,9) |
5,0 (41) |
8,4 (47,1) |
11,4 (52,5) |
13,1 (55,6) |
12,9 (55,2) |
10,8 (51,4) |
7,9 (46,2) |
3,8 (38,8) |
2,3 (36,1) |
6,9 (44,4) |
| Količina padavina, mm (in) | 63,3 (24,92) |
61,6 (24,25) |
54,3 (21,38) |
51,4 (20,24) |
67,5 (26,57) |
47,5 (18,7) |
53,0 (20,87) |
40,9 (16,1) |
54,3 (21,38) |
61,0 (24,02) |
63,0 (24,8) |
65,9 (25,94) |
683,7 (269,17) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Demografija[uredi | uredi izvor]
| 1962. | 1968. | 1975. | 1982. | 1990. | 1999. | 2006. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 92.944 | 128.120 | 140.686 | 132.209 | 129.509 | 132.820 | 136.942 | 134.633 |
Znameniti ljudi[uredi | uredi izvor]
U turu su rođene mnogobrojne poznate ličnosti, među kojima se idvajaju:
Gradovi pobratimi[uredi | uredi izvor]
Grad Tur je pobratimljen ili ima neki vid saradnje sa:
Milhajm na Ruru, Nemačka
Segovija, Španija- Parma, Italija
Luojang, NR Kina
Springfild, SAD
Troa Rivjer, Kanada
Takamacu, Japan
Brašov, Rumunija- Mineapolis, SAD
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
