Frankfurtska škola

Frankfurtska škola je izraz koji se koristi za grupu filozofa koji su činili Institut socioloških istraživanja (njem. Institut für Sozialforschung) u Frankfurtu na Majni, koji su primijenili marksizam na jednu radikalnu interdisciplinarnu društvenu teoriju, koja će kasnije dobiti ime kritička teorija. Institut socioloških istraživanja, osnovali su 1923. godine Karl Grinberg (njem. Carl Grünberg), J. Vajl, Maks Horkhajmer i Fridrih Polok, kao dodatni departman Univerziteta u Frankfurtu. Bio je to prvi istraživački centar marksističke orijentacije, koji je postao dio nekog Univerziteta u Njemačkoj. Maks Horkhajmer postaje njegov direktor 1930. godine, te dovodi mnoge talentovane teoretičare. Značajni članovi ove grupe mislilaca su: Teodor Adorno, Erih From, Herbert Markuze, Valter Benjamin i Jirgen Habermas. Nakon dolaska nacista na vlast 1933. Horkhajmer je premestio institut na Univerzitet Kolumbija u Njujorku, gde je nastavio sa radom sve do 1941. Ponovo je otvoren u Frankfurtu 1950. godine. Iako je institut prvobitno bio zamišljen kao centar za neomarksistička sociološka istraživanja, ne postoji jedinstvena doktrina koja je zajednička svim članovima frankfurtske škole. Međutim, za sve njih je karakteristična neomarksistička kritička teorija društva koja smatra da je glavni cilj filozofije da shvati društvene strukture koje dominiraju ljudima i ugnjetavaju ih. Zadatak teorije je da pomogne da se te strukture prevaziđu. Verujući da je nauka kao i drugi oblici saznanja postala puki instrument ugnjetavanja ovi kritički teoretičari upozoravaju da se naučnom napretku ne sme slepo verovati. Naučno saznanje ne sme se uzimati kao cilj sam po sebi, bez obzira na ciljeve emancipacije. U intelektualnom pogledu škola najviše duguje delima koje su napisali Georg Vilhelm Fridrih Hegel, mladohegelovci, Imanuel Kant, Karl Marks, Vilhelm Diltaj, Fridrih Niče i Zigmund Frojd. Dela pripadnika frankfurtske škole često se nazivaju Kritička teorija društva. Naročito posle 1970-ih godina kritička teorija je postala veoma uticajna u proučavanju istorije, prava, književnosti i u društvenim naukama.

Studiozna monografija o istoriji frankfurtske škole i kritičkoj teoriji društva je, Martin Džej:Dijalektička imaginacija.