Hiperpneja
| Hiperpneja lat. hyperpnoea | |
|---|---|
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| Specijalnost | Patofiziologija |
| MKB-9-CM | 786.01 |
Hiperpneja (lat. hyperpnоеа) je ubrzano i duboko disanja, koje se karakteriše većim protokom vazduha kroz alveole pluća. Hiperpneja se javlja u uslovima uvećanih metaboličkih potreba tkiva (npr u toku fizičkog napaprezanja), ili nakon različitim uzrocima izazvanog nedostatka kiseonika (hipoksija), u udahnutom vazduhu, npr. u toku boravka na visini, trovanja, anemije. Za razliku od tahipneje u toku koje je disanje ubrzano i plitko, kod hiperpneje disanje je ubrzano i produbljeno.
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Hiperpneju mogu izazvati sledeća stanja i bolesti;
- Sepsa, (hiperpneja je obično znak njenog početka).
- Trovanja lekovima, hemijskim agensima
- Anemija
- Boravak u uslovima sniženog barometarskog pritiska i koncentracije kiseonika u vazduhu
Patofiziologija[uredi | uredi izvor]
Hiperpneja se karakteriše kratkotrajnim povećanjem respiratorne frekvence (tahipneja) i tidal (disajnog) volumena što je posledica skraćivanja intervala između disajnih ciklusa uz istovremeno povećanje amplitude disanja neposredno nakon stimulacije disajnog centra [1] .
Glutamat se smatra ključnim neurotransmiterom koji posreduje u transmisiji signala u respiratornim područjima moždanog stabla koji dovode do pojave hiperpneje (ali i apneje i hipopneje).[2] Brojne studije sprovedene na eksperimentalnim životinjama su pokazale da se hiperpneja javlja kao odgovor na stimulaciju glutamatom područja koje po anatomskoj lokalizaciji odgovara kompleksu jedara lateralnog parabrahijuma (superiorno, lateralno-krescentno, lateralno-dorzalno i centralno jedro) ili regionu kaudalnog Kölliker Fuse jezgra. Neuroni ovog hiperpneičkog regiona šalju direktne descendentne projekcije do ventrolateralne medule, područje koje se smatra generatorom respiratornog ritma (što indukuje pojavu hiperpneje).[3][4]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ McCrimmon DR, Feldman JL, Speck DF, Ellenberger HH, Smith JC. Functional heterogeneity of dorsal, ventral, and pontine respiratory groups revealed by micropharmacological techniques. In: Neurobiology of the control of breathing (von Euler C, Lagercrantz H, eds). New York: Raven; (1986). str. 201-8.
- ^ Bonham AC. Neurotransmitters in the CNS control of breathing. Respir Physiol 1995; 101: 219–230
- ^ Smith JC, Ellenberger HH, Ballanyi K, Richter DW, Feldman JL. Pre-Botzinger complex: a brainstem region that may generate respiratory rhythm in mammals. Science. 1991;254:726–9
- ^ Herbert H, Moga MM, Saper CB. Connections of the parabrachial nucleus with the nucleus of the solitary tract and the medullary reticular formation in the rat. J Comp Neurol. 1990;293:540-80
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Arthur C. Guyton Medicinska fiziologija, Medicinska knjiga-Beograd-Zagreb 1990
- Armstrong, H. G. (1943). Principles and Practice of Aviation Medicine (Second ed.). Baltimore,: The Williams & Wilkins Company.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- (jezik: engleski) Hypoxie et hyperventilation Priručnik za medicinsku ekspertizu u civilnom vazduhoplovstvu (odeljak 2 hipoksija i hiperventilacija)
- Medicinski fakultet Niš Milan Stoiljković i sar. Topografsko ispitivanje pontomedularnih respiratorno-senzitivnih jedara mozga pacova mikrostimulacijama glutationom.
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
