Čerević
Čerević | |
|---|---|
 Srpska pravoslavna crkva u Čereviću | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobački |
| Opština | Beočin |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 2.141 |
| — gustina | 87/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 13′ 06″ S; 19° 39′ 33″ I / 45.218333° S; 19.659166° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 121 m |
| Površina | 32,4 km2 |
.svg)  Čerević Čerević na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 21311 |
| Pozivni broj | 021 |
| Registarska oznaka | NS |
Čerević je naseljeno mesto u Srbiji u opštini Beočin u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 2.141 stanovnika. Nalazi se uz Dunav, na ušću Čerevićkog potoka u Dunav, i podno Fruške gore na čijim padinama se i nalazi deo sela. Pruža se duž podunavskog puta i uz potok, tako da ima poluzvezdasti oblik. Od Novog Sada je udaljen 24 km.
Ovde se nalaze Srpska pravoslavna crkva u Čereviću i Zavičajni muzej Čerevića.
Mesne zajednice[uredi | uredi izvor]
U sastavu naselja Čerević postoje dve mesne zajednice: "Čerević" (na zapadu) i "Brazilija" (na istoku). U sastavu Čerevića je samo zapadni deo mesne zajednice "Brazilija", dok je istočni deo u sastavu naselja Beočin.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prvi put je pomenut još 1189. godine u Povelji Pape Inoćentija III u kojoj se Čerević spominje kao stara katolička župa. Kao utvrđeno naselje spominje se 1330. godine, a 1372. već se vodilo kao varoš. Dolaskom Turaka u Čerević 1526. godine katoličko stanovništvo se na poziv crkve raselilo, dok je u selu ostalo pravoslavno stanovništvo. Do doseljavanja turskog stanovništva Čerević je bio delimično opusteo. Za vreme Turaka Čerević je bio kasaba sa razvijenim zanatstvom i poljoprivredom i institucijama koje su pratile život ovog naseljenog mesta, što potvrđuje i Evlija Čelebija.
Već 1608. godine u Čereviću postoji škola, nekoliko džamija i pravoslavna crkva. Godine 1704. nakon proterivanja Turaka podneo je molbu knez Čerevićki, Petar "sa svim svojim siromasima".
Knjigu Ostrožinskog "Davidovi psalmi" kupili su pretplatom 1868. godine prvi ljudi sela, pop Jovan Maksimović i opštinski beležnik Jovan Živković.[1] Pop Jovan je prethodno 1867. godine uzeo Radićevu praktičnu knjigu o gazdaluku.[2] Prednjače na kulturno-nacionalnom polju mesni trgovci, koji ne žale novac za srpsko štivo; knjige i listove.
Godine 1838. Nešković Gavrilo trgovac iz Čerevića je uplatio 40 f. uloga i postao član Matice srpske. Nešković je 1833. nabavio prenumeracijom knjigu basni.[3] Čerevićki trgovac Petar Kostić je testamentom 1863. godine ostavio celokupno svoje imanje, vredno 20.000 f. novosadskoj Srpskoj Velikoj gimnaziji.[4]
Iz dva popisa vidi se struktura po veri, i kretanje brojnosti stanovnika Čerevića. Tako je 1815. godine popisano 208 katolika i 1169 pravoslavaca, a 1869. godine, porast postoji kod obe grupacije: 233 katolika i 1500 pravoslavnih duša. Sa ukupnih 1338 stanovnika, došlo se do 1772.[5]
Mesto je 1885. godine bilo u sklopu Erdevičkog izbornog sreza sa svojih 1408 pravoslavnih duša.[6]
Pre Drugog svetskog rata u Čereviću je živelo dosta Nemaca, koji su se posle iselili. Danas Čerević ima: muzej, školu, katoličku crkvu i pravoslavnu crkvu.
Privreda[uredi | uredi izvor]
U Čereviću se nalazi vinarija „Belo Brdo“ koja je osvojila devet medalja na međunarodnom ocenjivanju vina u Beču 2013. godine.[7]
Naselja pored Čerevića[uredi | uredi izvor]
- Videti: Brazilija (Beočin)
Šakotinac i Brazilija su naselja koja se nalaze između Čerevića i Beočina i u sastavu su mesne zajednice "Brazilija". Zapadni deo ove mesne zajednice administrativno pripada naselju Čerević, a istočni naselju Beočin. Ova naselja se nalaze uz magistralni put (Brazilija) i uz potok Šakotinac, istočno od sela Čerevića, prema Beočinu. Stanovnici su mahom radnici Beočinske fabrike cementa koja se nalazi na manje od 2 kilometra od ovih naselja.
Na zapadnom izlazu iz sela, prema Banoštoru, duž regionalnog puta uz Dunav, proteže se vikend naselje.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Čerević se nalazi na regionalnom putu uz Dunav, koji povezuje Novi Sad, Beočin i Ilok u Hrvatskoj. Granični prelaz je kod Neština.
Iz sela polazi asfaltni put koji vodi u Nacionalni park Fruška gora, i njime se dolazi do poznatih odmarališta Testera i Andrevlje, i zatvorenog iskopa kreča Beočinske fabrike cementa nedaleko od Andrevlja.
Poznati Čerevićani[uredi | uredi izvor]
- Jovan Grčić Milenko (1846—1875), pesnik i književnik
- Milenko Šerban (1907—1979), slikar
- Jovan Soldatović (1920—2005), vajar
- Petar Kostić, (umro 1863), trgovac, prosvetni dobrotvor
- Dimitrije Lazarov Raša (1926—1948), narodni heroj Jugoslavije
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Čerević živi 2271 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,1 godina (37,8 kod muškaraca i 40,4 kod žena). U naselju ima 1019 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,77. Pored starosedelačkog stanovništva šezdesetih godina ovde je doseljeno preko 150 porodica, mahom iz krajine iz okoline Prnjavora i Banje Luke. Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine) (81%). Pored njih ima i Hrvata (6%) i Slovaka (3%). Ostalih nacionalnosti ima znatno manje.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 9 | 6 | ||
| 80+ | 12 | 26 | ||
| 75—79 | 22 | 43 | ||
| 70—74 | 48 | 74 | ||
| 65—69 | 77 | 90 | ||
| 60—64 | 75 | 90 | ||
| 55—59 | 82 | 83 | ||
| 50—54 | 94 | 102 | ||
| 45—49 | 127 | 112 | ||
| 40—44 | 110 | 110 | ||
| 35—39 | 128 | 106 | ||
| 30—34 | 89 | 88 | ||
| 25—29 | 92 | 102 | ||
| 20—24 | 95 | 106 | ||
| 15—19 | 89 | 78 | ||
| 10—14 | 90 | 83 | ||
| 5—9 | 86 | 57 | ||
| 0—4 | 66 | 79 | ||
| Prosek : | 37,8 | 40,4 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.149 | 347 | 723 | 36 | 43 | 0 |
| Ženski | 1.216 | 243 | 723 | 198 | 51 | 1 |
| UKUPNO | 2.365 | 590 | 1.446 | 234 | 94 | 1 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 638 | 28 | 0 | 2 | 384 |
| Ženski | 381 | 32 | 0 | 0 | 114 |
| UKUPNO | 1.019 | 60 | 0 | 2 | 498 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 1 | 56 | 47 | 9 | 33 |
| Ženski | 1 | 10 | 71 | 6 | 10 |
| UKUPNO | 2 | 66 | 118 | 15 | 43 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 2 | 4 | 15 | 7 | 6 |
| Ženski | 1 | 8 | 19 | 17 | 53 |
| UKUPNO | 3 | 12 | 34 | 24 | 59 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 25 | 0 | 0 | 19 | |
| Ženski | 28 | 0 | 0 | 11 | |
| UKUPNO | 53 | 0 | 0 | 30 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ognjeslav Utješenović-Ostrožinski: "Davidovi psalmi", Beč 1868.
- ^ Đorđe Radić: "Vođa pri gazdovanju srpskom narodu", Novi Sad 1867.
- ^ Isidor Stojanović: "Nravoučitelne basne", Budim 1833.
- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1863. godine
- ^ "Glasnik Društva srpske slovesnosti", Beograd 1872.
- ^ "Zastava", Novi Sad 1885. godine
- ^ Beč: Našim vinima 36 medalja („Večernje novosti“, 28. septembar 2013)
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
