Шарени даждевњак
| Šareni daždevnjak | |
|---|---|
| |
| Salamandra salamandra | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | S. salamandra
|
| Binomno ime | |
| Salamandra salamandra | |
| |
| Rasprostranjenost šarenog daždevnjaka | |
| Sinonimi | |
| |
Šareni daždevnjak[2] (lat. Salamandra salamandra) je najpoznatiji predstavnik daždevnjaka, koji naseljava zapadni, centralni i južni deo Evrope, sve do Male Azije i Sirije. Postoji više podvrsta. Telo je vretenasto, crne boje, sa karakterističnim žutim mrljama, koje upozoravaju grabljivce (aposomatska obojenost).
Izgled[uredi | uredi izvor]
Šareni daždevnjak je crne boje sa žutim mrljama različitih dimenzija i oblika. Telo je vretenasto i na preseku oblo, dok su mužjaci nešto vitkiji od ženki. Rep je malo kraći od trupa. Glava je široka i prema naprijed se sužava i završava zaobljenim ustima. U ustima poseduju nepčane zube. Prelaz iz glave u vrat je slabo uočljiv. Ekstremiteti su slabo razvijeni, pa se kreću lagano i tromo potiskujući nogama telo, u čemu učestvuju i pokreti trupa. Na površini glatke i sjajne kože uočavaju se mnogobrojne žlezde koje luče otrovne materije. Šareni daždevnjak luči ovu materiju u vidu beličaste tečnosti, koja iritira oči i usta predatora. Šareni daždevnjaci narastu do 20, rjeđe 25 cm.
Način života[uredi | uredi izvor]
Šareni daždevnjaci naseljavaju brežuljkasta područja sa listopadnom šumom i žbunjem. Žive na kopnu, ali blizu vode, najčešće brdskih potoka i izvora. Danju vreme provode skriveni na vlažnim mestima, kao što je mahovina, lišće, korenje, kamenje i sl. Predveče, u toku noći ili rano ujutro napuštaju svoja skrovišta u potrazi za hranom. Posebno su aktivni posle kiše, kad se može susresti veliki broj jedinki. Šareni daždevnjaci se hrane glistama, puževima, insektima i njihovim larvama, račićima, sitnijim vodozemcima.
Razmnožavanje[uredi | uredi izvor]
Pare se u proljeće ili ljeto. Ritual parenja se vrši na kopnu ili u plitkoj vodi. Oplođenje je unutrašnje, a embrionalni razvoj traje 9 do 10 meseci. Ženka rađa 30 do 70 ličinki, najčešće oko sledećeg proleća. Ženka rađa ličinke u plitke potoke sa peskovitim dnom, u izvore ili jame ispunjene vodom, koju ne naseljavaju ribe. Viviparni su, mada se može desiti da ženka položi jaja u kojim je embrionalni razvoje skoro završen, pa se iz njih vrlo brzo izvale larve. Larve su duge oko 30 mm. Imaju razvijene prednje i zadnje udove, i spoljašnje škrge. Razviće traje 2 do 3 meseca. Jedinke koje su metamorfozirale u adultni oblik duge su oko 50 mm. Polnu zrelost stiču u četvrtoj godini života. Životni vek im je oko 14 do čak 20 godina.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Salamandra salamandra Baza podataka uključuje i dokaze o riziku ugroženosti. (jezik: engleski)
- ^ „Pravilnik o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva - Prilog I Strogo zaštićene divlje vrste biljaka, životinja i gljiva” (PDF). carina.rs.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Garms, H. (1981) : Fauna Evrope - priručnik za raspoznavanje životinjskih vrsta, Mladinska knjiga, Zagreb
- Đurović, E., Vuković, T., Pocrnjić, Z. (1979) : Vodozemci Bosne i Hercegovine, Zemaljski muzej, Sarajevo
- Radovanović, M. (1951) : Vodozemci i gmizavci naše zemlje, Naučna knjiga, Beograd
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
