2K12 Kub

2K12 Kub je oznaka za raketni sistem protivvazdušne odbrane (PVO) 2K12 Kub.

Samohodna baterija sistema Kub-M namenjena je za otkrivanje, identifikovanje i uništavanje ciljeva u vazdušnom prostoru u različitim meteorološkim uslovima i u uslovima elektronskog ometanja.

Razvoj[uredi | uredi izvor]

Centralni komitet Sovjetskog Saveza je 21. jula 1958. godine podneo zvaničan zahtev za razvoj mobilnog protivvazdušnog sistema malog i srednjeg dometa, namenjenog za uništavanje nisko letećih ciljeva koji se kreću pri brzinama do 2160 km/č (1.8 maha), na visinama od 100 metara do 7 km. i koji ima koeficijent vjerovatnoće pogotka veći od 0.7 u radijusu od 20 km (što znači da 7 od 10 ispaljenih raketa garantuje pogodak cilja na udaljenosti do 20 Km od položaja lansiranja).
Projekat je poveren Naučno-istraživačkom institutu Tikomirov (Naučno-issledovatelьskiй institut priborostroeniя imeni V. V. Tihomirova), dok je šasiju projektovao Mыtiщinskiй mašinostroitelьnый zavod, danas OAO Metrovagonmaš
Prvo obaranje Kuba bilo je 18. februara 1963. godine na vojnom poligonu (poligon) Donguz , a meta je bio bombarder Il-28
U periodu od 1957. do 1966. godine, Kub je prošao brojna i rigorozna testiranja, da bi 23. januara 1967. godine i zvanično ušao u naoružanje Sovjetskog Saveza (iste godine je počela i serijska proizvodnja).
Prva modernizacija Kuba (kojom je povećana ubojitost, domet i borbena žilavost sistema) izvedena je 1973. godine i modernizovana verzija Kuba nosi oznaku 2K12 Kub-M1
Između 1973. i 1976. izvedena je još jedna modernizacija, koja se mahom odnosila na unapređenje karakteristika rakete 3M9 (zvanično ime 2K12), koja je bila standardna raketa sistema Kub do 1977. kada je odlučeno da se 3M9 zameni sa 9K37 (kasnije primarne rakete sistema Buk).

Karakteristike[uredi | uredi izvor]

Sistem vođenja: poluaktivno radarsko vođenje
Daljina otkrivanja ciljeva: autonomno do 60 km
Brzina cilja: 60–600 m/s
Visina cilja: 60–10.000 m
Zona uništenja cilja - bliža
- 4–6 km
dalja
- 22–24 km

Parametar cilja: 15 km
Protivavionske rakete 3M9M3E i 3M9ME:
- dužina: 5.841 mm
- prečnik tela: 336 mm
- startna masa: 635 kg
- brzina: 730–930 m/s

Sastav baterije RS PVO Kub-M:- uređaj za prenos podataka o cilju (UPPC) 9S417M služi za prijem i obradu podataka o cilju i za predaju podataka u baterijski radar za navođenje;
- radarska stanica za osmatranje i navođenje (RStON) 1S91M sa osmatračkim radarom 1S11 i radarom za navođenje 1S31;
- četiri samohodna lansirna oruđa (SLO) 2P25M1 ili 2P25M2E namenjena za prevoz, navođenje i lansiranje tri rakete;
- dva vozila za prevoz i pretovar raketa APPR 2T7M;
- dva terenska vozila FAP 2026;
- elektroagregat PES-100;
- izviđački oklopni automobil BRDM-2

Daljina otkrivanja cilja na visini većoj od 250 m:
- veća od 165 km
Visina otkrivanja ciljeva:
- veća od 35.000 m
Dodatna napomena:
- divizioni RS PVO Kub-M imaju osmatračko-radarsku stanicu R-40 sa osmatračko-akvizicijskim radarom 1RL-128D-1 i radarom za merenje visine PRV-16B

U sastavu 250. raketne brigade PVO VS jesu tri diviziona, naoružana raketnim sistemom (RS) Kub-M, locirana u Novom Sadu, Kragujevcu i Nišu. U Nacrtu strategijskog pregleda odbrane kao jedan od prioriteta za period do 2010. godine navodi se modernizacija RS PVO Kub-M ugradnjom uređaja koji će omogućiti pasivni mod rada u slučaju izloženosti aktivnom elektronskom ometanju u uslovima prevlasti protivnika u vazdušnom prostoru.

Izvorni sistem 2K12 Kub uveden je 1967. godine u naoružanje oružanih snaga bivšeg Sovjetskog Saveza. U ratu na Bliskom istoku 1973. godine kub se pokazao izuzetno efikasnim u uništavanju niskoletećih aviona. Zato se našao na listi nabavki za bivšu JNA, u kojoj se koristio od 1975. godine.