24. mart
24. mart (24.03) je 83. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (84. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 282 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| mart | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
- 1401 — U pohodu kroz Aziju i Sredozemlje tatarski vojskovođa Tamerlan osvojio Damask.
- 1603 — Kralj Džejms VI od Škotske je nasledio prestole Engleske i Irske, postao Džejms I od Engleske i po prvi put ujedinio krune kraljevstava.
- 1603 — Tokugava Ijejasu je dobio titulu šoguna od cara Go Jozeja, čime je uspostavljen šogunat Tokugava.
- 1707 — Potpisani su Zakoni o uniji iz 1707. kojim su kraljevstva Engleska i Škotska ujedinjeni u Veliku Britaniju.
- 1869 — Vojske poslednjeg maorskog vođe Titokovarua su se predale vladi Novog Zelanda, čime je okončan njegov ustanak.
- 1882 — Nemački bakteriolog Robert Koh objavio da je izolovao bakteriju koja izaziva tuberkulozu.
- 1891 — Velika Britanija i Italija postigle sporazum o granicama kolonija u području Crvenog mora.
- 1934 — Kongres SAD je usvojio Tajdings-Makdafijev zakon, dozvolivši Filipinima veći stepen samouprave od SAD.
- 1944 — Nemačka okupaciona vojska je ubila 335 osoba u Rimu kao odmazda za partizanski napad na SS policijski puk prethodnog dana.
- 1945 — Američke i britanske trupe u Drugom svetskom ratu prešle reku Rajnu i nastavile nadiranje u unutrašnjost Nemačke.
- 1945 — U Beogradu potpisan sporazum Vlade Demokratske Federativne Jugoslavije i Uprave Ujedinjenih nacija za pomoć i obnovu. Sporazumom predviđeno da UNRA pomogne u hrani, lekovima, obući i odeći i da uputi stručnjake za obnovu poljoprivrede, industrije i saobraćaja.
- 1972 — Ujedinjeno Kraljevstvo je uspostavilo direktnu kontrolu u Severnoj Irskoj da bi sprečila sukobe paravojnih grupa rimokatolika i protestanata.
- 1976 — U Argentini vlast preuzela vojna hunta generala Horhea Videle, a predsednica Izabela Peron uhapšena.
- 1988 — Otvoren Mekdonaldsov restoran u Beogradu, SFRJ, prvi u nekoj komunističkoj državi i centralnoj i (jugo)istočnoj Evropi.
- 1989 — U vodama Aljaske, tanker Ekson Valdez se nasukao i narednih dana ispustio je više od četiri miliona tona nafte.
- 1990 — Šri Lanku napustilo 2.000 indijskih vojnika, poslednjih iz kontingenta od 50.000, koji su dve i po godine bezuspešno pokušavali da savladaju oružanu pobunu tamilskih gerilaca protiv centralnih vlasti u Kolombu.
- 1993 — Ezer Vajcman izabran za sedmog predsednika Izraela.
- 1999 — U požaru koji je zahvatio oko 30 vozila u tunelu ispod Monblan poginulo 39 ljudi.
- 1999 — NATO je otpočeo napade na SRJ bez dozvole Saveta bezbednosti, što je bilo prvo vojno angažovanje saveza u njegovoj istoriji.
- 2000 — Lideri Evropske unije na sastanku u Lisabonu usaglasili novu strategiju na Balkanu, odnosno jačanje veza sa opozicijom i građanskim društvom u Srbiji u cilju postizanja demokratskog preobražaja u Jugoslaviji.
- 2002 — Prvi put u sedamdesetečetvorogodišnjoj istoriji "Oskara", dvoje crnaca dobilo nagradu za najbolju mušku i žensku ulogu. Denzel Vošington nagrađen za ulogu u filmu "Dan obuke", a Hale Beri za film "Bal monstruma".
- 2003 —
- Županijski sud u Rijeci osudio hrvatskog generala Mirka Norca na 12 godina zatvora za zločine nad Srbima u Gospiću 1991.
- "Klonejd", kompanija koja tvrdi da je uspela da napravi pet kloniranih ljudskih bića, prvi put objavila fotografiju bebe za koju se tvrdi da je klonirana.
- 2008 — Partija mira i napretka Džigmea Tinlija je osvojila 45 od 47 mesta u Narodnih skupštini Butana na prvim ikada opštim izborima u državi.
- 2015 — Kopilot aviona Erbas A320 nemačke kompanije Džermanvings sa 144 putnika i 6 članova posade je namerno srušio avion u francuskim Alpima.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1874 — Hari Hudini, američki iluzionista. (prem. 1926)[1]
- 1911 — Džozef Barbera, američki animator, reditelj i producent, suosnivač produkcijske kuće Hanna-Barbera. (prem. 2006)[2]
- 1912 — Đorđe Karaklajić, srpski kompozitor i dirigent, muzički urednik Radio Beograda. (prem. 1986)[3]
- 1921 — Vasilij Smislov, ruski šahista. (prem. 2010)[4]
- 1930 — Stiv Makvin, američki glumac. (prem. 1980)[5]
- 1935 — Meri Beri, engleska kuvarica, autorka kulinarskih knjiga i TV voditeljka.[6]
- 1938 — Dejvid Erving, engleski pisac.[7]
- 1944 — Vojislav Koštunica, srpski političar i pravnik, poslednji predsednik Savezne Republike Jugoslavije i 8. premijer Srbije.[8]
- 1953 — Luj Anderson, američki glumac, komičar, scenarista, producent, pisac i TV voditelj. (prem. 2022)[9]
- 1960 — Nena, nemačka muzičarka i glumica.[10]
- 1965 — Andertejker, američki rvač.[11]
- 1965 — Marijan Vajda, slovenački teniser i teniski trener.[12]
- 1965 — Piter Džejkobson, američki glumac.[13]
- 1966 — Braća Teofilovići, srpski pevači tradicionalne muzike.
- 1970 — Dejan Orešković, hrvatski muzičar i muzički producent, najpoznatiji kao član grupa Zabranjeno pušenje i Divlje jagode.[14]
- 1970 — Lara Flin Bojl, američka glumica.[15]
- 1972 — Kristof Digari, francuski fudbaler.[16]
- 1972 — Marko Perović, srpski fudbaler.[17]
- 1973 — Džim Parsons, američki glumac.[18]
- 1974 — Alison Hanigan, američka glumica i TV voditeljka.[19]
- 1975 — Tomas Johanson, švedski teniser.[20]
- 1977 — Darko Spalević, srpski fudbaler.[21]
- 1977 — Džesika Častejn, američka glumica.[22]
- 1978 — Tomaš Ujfaluši, češki fudbaler.[23]
- 1978 — Bertran Žil, francuski rukometaš.[24]
- 1984 — Kris Boš, američki košarkaš.[25]
- 1984 — Ifeani Emeghara, nigerijski fudbaler.[26]
- 1984 — Filip Pečner, nemački teniser.[27]
- 1987 — Ramires, brazilski fudbaler.[28]
- 1990 — Kiša Kasl Hjuz, novozelandska glumica.[29]
- 1995 — Miloš Koprivica, srpski košarkaš.[30]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 809 — Harun el Rašid, abasidski kalif. (rođ. 763).[31]
- 1603 — Elizabeta I, engleska kraljica (rođ. 1533)[32]
- 1736 — Pera Segedinac, vođa srpskih ustanika. (rođ. 1655)[33]
- 1882 — Henri Vodsvort Longfelou, američki pisac. (rođ. 1807)[34]
- 1905 — Žil Vern, francuski pisac. (rođ. 1828)[35]
- 1946 — Aleksandar Aljehin, ruski šahista i svetski šampion u šahu (rođ. 1892)[36]
- 1962 — Ogist Pikar, švajcarski fizičar, balonista i istraživač morskih dubina. (rođ. 1884)[37]
- 1968 — Milica Babić Andrić, srpski kostimograf i univerzitetski profesor. (rođ. 1909)[38]
- 1976 — Bernard Montgomeri, britanski feldmaršal. (rođ. 1887)[39]
- 1980 — Oskar Arnulfo Romero, nadbiskup San Salvadora (rođ. 1917)[40]
- 1999 — Ljubiša Bačić, srpski glumac, pesnik i prevodilac. (rođ. 1922)[41]
- 2008 —
- Boris Dvornik, pozorišni, filmski i TV glumac. (rođ. 1939)[42]
- Ričard Vidmark, američki filmski glumac. (rođ. 1914)[43]
- 2016 — Johan Krojf, fudbaler Ajaksa, Barselone, Fejnorda i holandski fudbalski reprezentativac i trener. (rođ. 1947)[44]
- 2020 — Alber Uderzo, francuski strip crtač, jedan od tvoraca Asteriksa (rođ. 1927)[45]
- 2021 — Vlasta Velisavljević, jugoslovenski i srpski pozorišni, filmski i TV glumac (rođ. 1926)[46]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Harry Houdini | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Joseph Barbera”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Trezor”. www.rts.rs. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Vasily Smyslov | Top Chess Players”. Chess.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Steve McQueen”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Mary Berry”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „David Irving”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Vojislav Koštunica”. Istinomer (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Louie Anderson”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Nena”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Mark Calaway”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Marian Vajda | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Peter Jacobson”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Zabranjeno pušenje | Dejan Orešković – Klo” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Lara Flynn Boyle”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Christophe Dugarry (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Marko Perović (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Jim Parsons”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Alyson Hannigan”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Thomas Johansson | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Darko Spalevic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Jessica Chastain”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Tomáš Ujfaluši (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Olympedia – Bertrand Gille”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Chris Bosh Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Ifeanyi Emeghara - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Philipp Petzschner | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Ramires - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Keisha Castle-Hughes”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Miloš Koprivica > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Hārūn al-Rashīd | ʿAbbāsid caliph | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Elizabeth I | Biography, Facts, Mother, & Death”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 13. 2. 2020.
- ^ „Ubijen Pera Segedinac”. Veliki Park. 2020-03-24. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Henry Wadsworth Longfellow | Biography, Poems, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Jules Verne | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Alexander Alekhine | Russian-French chess player | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Auguste Piccard | Swiss-Belgian physicist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „BABIĆ-JOVANOVIĆ-ANDRIĆ Milica”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Pristupljeno 23. 1. 2024.
- ^ „Bernard Law Montgomery, 1st Viscount Montgomery | British military commander | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Saint Oscar Romero | Biography & Death | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Ljubisa Bacic”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ Vojvodiny, Rádiodifúzna ustanovizeň VojvodinyRádio-televízia. „Umro Boris Dvornik”. Rádio-televízia Vojvodiny. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Richard Widmark”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ „Cruyff, Hendrik Johannes Cruijff - Footballer”. www.bdfutbol.com. Pristupljeno 2022-02-01.
- ^ https://www.hollywoodreporter.com/news/albert-uderzo-dead-french-asterix-illustrator-writer-was-92-1286127
- ^ „Vlasta Velisavljevic”. IMDb. Pristupljeno 2022-02-01.
