25. novembar
25. novembar (25.11.) je 329. dan godine po gregorijanskom kalendaru (330. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 36 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| novembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
- 1120 — Vilijam Adelin, jedini zakoniti sin engleskog kralja Henrija I se udavio nakon brodoloma Belog broda, što je dovelo do osamnaestogodišnjeg građanskog rata.
- 1491 — Okončan je Granadski rat potpisivanjem mira i Granade između Kraljevine Kastilje i Aragona i Granadskog emirata.
- 1783 — Poslednji britanski vojnici su napustili Njujork, nakon završetka Američkog rata za nezavisnost.
- 1795 — Poslednji poljski kralj Stanislav Ponjatovski je bio prisiljen da abdicira nakon Treća deoba Poljske.
- 1884 —
- U Sent Luisu u američkoj državi Misuri Džon Majenberg patentirao je mleko u prahu.
- Otvoren je prvi tečaj engleskog jezika u Velikoj školi u Beogradu.
- 1915 — Vrhovna komanda srpske vojske u Prvom svetskom ratu donela je odluku o povlačenju trupa preko Crne Gore i Albanije.Nakon okončanja dejstva u dolini Velike i Južne Morave(Bitka na Moravi (1915)),u povlačenju vojnika praćenih izbeglicama, život je izgubilo više od 240.000 ljudi. Na Krf je savezničkim brodovima prebačeno 135.000 vojnika, koji su oporavljeni i reorganizovani nastavili borbe na Solunskom frontu naredne godine.
- 1918 — Velika skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Novom Sadu donela odluku o prisajedinjenju Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji.
- 1936 — Nemačka i Japan su potpisale Antikominterna pakt kojim su se obavezale na borbu protiv širenja komunizma.
- 1941 — Poginulo je 848 britanskih mornara kada je nemačka podmornica potopila britanski ratni brod "Baram" u Drugom svetskom ratu.
- 1943 — U Mrkonjić-Gradu je održano prvo zasedanje Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine.
- 1952 — U pozorištu u Londonu je prvi put izvedena Mišolovka Agate Kristi, koja neprekidno izvodi više od 60 godina.
- 1965 — Vojnim udarom pod vođstvom generala Žozefa Mobutua u Kongu je zbačen sa vlasti predsednik Žozef Kasa-Vubu. Kasnije je proglašena Demokratska Republika Kongo, 1971. naziv je promenjen u Republika Zair, a njen predsednik je uzeo ime Mobutu Sese Seko.
- 1969 — Član "Bitlsa" Džon Lenon vratio je titulu Reda Britanske Imperije koju mu je 1965. dodelila kraljica Elizabeta II, u znak protesta zbog podrške Velike Britanije agresiji SAD u Vijetnamu i britanske politike u nigerijskoj provinciji Bijafra.
- 1970 — Japanski pisac Jukio Mišima, je počinio javno ritualno samoubistvo (harakiri), u znak protesta protiv "vesternizacije" Japana.
- 1975 — Surinam dobio nezavisnost od Holandije
- 1992 — Parlament Češke je glasao za podelu Čehoslovačke na posebne države Češku i Slovačku od 1. januara 1993.
- 1996 — Više od 100.000 ljudi protestovalo je ulicama Beograda zbog sudskog poništavanja pobede opozicione koalicije "Zajedno" na lokalnim izborima, optužujući predsednika Slobodana Miloševića da je pokrao izbore.
- 2001 — Američka kompanija "Edvansd sel tehnolodži" saopštila je da je klonirala ljudski embrion. Prema izjavi naučnika dostignuće će biti korišćeno u medicini, a ne za kloniranje ljudskog bića.
- 2002 —
- Predsednik Crne Gore Milo Đukanović podneo je ostavku. Dan kasnije predložen je za mandatara nove crnogorske vlade.
- UNMIK preuzeo kontrolu nad opštinskom administracijom u severnom delu Kosovske Mitrovice, koju su do tada kontrolisali Srbi. Time je nakon tri godine i pet meseci međunarodna zajednica uspostavila vlast na čitavoj teritoriji Kosova.
- 2013 — Izašao je treći album grupe Van direkšon, pod nazivom Midnight Memories.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1562 — Lope de Vega, reformator španskog pozorišta i dramaturg. (prem. 1635)
- 1717 — Aleksandar Sumarokov, ruski pesnik i dramaturg, tvorac klasičnog pozorišta u Rusiji. (prem. 1777)
- 1828 — Franjo Rački, hrvatski sveštenik, istoričar i političar. (prem. 1894)
- 1835 — Endru Karnegi, škotsko-američki industrijalac i filantrop. (prem. 1919)[1]
- 1841 — Ernst Šreder, nemački matematičar. (prem. 1902)
- 1844 — Karl Benc, nemački automobilski inženjer, jedan od izumitelja automobila i suosnivač kompanije Mercedes-Benc. (prem. 1929)
- 1881 — Papa Jovan XXIII. (prem. 1963)
- 1924 — Pol Dezmond, američki džez saksofonista i kompozitor. (prem. 1977)
- 1924 — Ante Marković, hrvatski i jugoslovenski političar, poslednji predsednik Saveznog izvršnog veća (premijer) SFRJ. (prem. 2011)
- 1940 — Jan Jongblud, holandski fudbalski golman i fudbalski trener. (prem. 2023)
- 1947 — Trejsi Volter, američki glumac.
- 1948 — Vesna Malohodžić, srpska glumica. (prem. 2022)
- 1951 — Danilo Lazović, srpski glumac. (prem. 2006)
- 1951 — Arturo Perez Reverte, španski književnik i novinar.
- 1951 — Džoni Rep, holandski fudbaler i fudbalski trener.
- 1952 — Radmila Hrustanović, srpska političarka, diplomatkinja i advokatica, gradonačelnica Beograda (2001—2004).
- 1956 — Slobodan Ninković, srpski glumac.
- 1959 — Frančeska Gonšo, engleska glumica.
- 1966 — Dejan Čukić, srpsko-danski glumac.
- 1971 — Vesna Vukelić Vendi, srpska pevačica, model, glumica i TV voditeljka.
- 1971 — Kristina Eplgejt, američka glumica.
- 1975 — Aleksandar Čubrilo, srpski košarkaš.
- 1977 — Giljermo Kanjas, argentinski teniser.
- 1978 — Marino Baždarić, hrvatski košarkaš.
- 1978 — Ana Sakić, srpska glumica.
- 1979 — Džoel Kinaman, švedsko-američki glumac.
- 1979 — Bruk Hejven, američka pornografska glumica.
- 1980 — Aron Mokuna, južnoafrički fudbaler.
- 1981 — Šabi Alonso, španski fudbaler.
- 1983 — Aleksandar Trišović, srpski fudbaler.
- 1984 — Gaspar Ulije, francuski glumac. (prem. 2022)
- 1986 — Kejt Kasidi, američka glumica.
- 1991 — Nikola Maksimović, srpski fudbaler.
- 1995 — Danica Krstić, srpska pevačica.
- 2000 — Lara Luka, srpska vaterpolistkinja.
- 2000 — Ričard Odada, kenijski fudbaler.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1560 — Andrea Dorija, đenovljanski admiral.
- 1865 — Hajnrih Bart, nemački istraživač. (rođ. 1821)
- 1914 — Davorin Jenko, slovenački kompozitor. (rođ. 1835).
- 1959 — Žerar Filip, francuski filmski i pozorišni glumac.
- 1968 — Radoje Ljutovac artiljerac, koji je topom oborio neprijateljski avion 1915. godine
- 1974 — U Tant, burmanski diplomata. (rođ. 1909).
- 2003 — Tedi Vilburn, kantri muzičar. (rođ. 1931).
- 2016 — Fidel Kastro, kubanski revolucionar. (rođ. 1926).[2]
- 2020 — Dijego Armando Maradona, argentinski fudbaler i trener. (rođ. 1960)[3]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja[4]
- Dan državnosti Bosne i Hercegovine[5] koji se obilježava u Federaciji Bosne i Hercegovine.[6][7][8]
- Međunarodni Dan borbe protiv nasilja nad ženama
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Andrew Carnegie: Biography on Undiscovered Scotland”. www.undiscoveredscotland.co.uk. Pristupljeno 26. 10. 2020.
- ^ „Cuba's former leader Fidel Castro dead at 90”. Al Jazeera. 26. 11. 2016. Pristupljeno 25. 11. 2016.
- ^ „Diego Maradona: Argentina legend dies aged 60”. BBC News. 25. 11. 2020. Pristupljeno 25. 11. 2020.
- ^ „Arhimandrit JUSTIN Popović, ŽITIJA SVETIH, 12. NOVEMBAR”. Arhivirano iz originala 3. 11. 2012. g. Pristupljeno 6. 10. 2012.
- ^ „Alkalaj odgovorio Dodiku: Dan državnosti BiH jeste 25. 11. - BiH - Nezavisne novine”. Pristupljeno 23. 11. 2011.
- ^ „Radojčić: „Dan državnosti BiH“ nema ustavno utemeljenje”. Radio-televizija Republike Srpske. 23. 11. 2011. Pristupljeno 23. 11. 2011.
- ^ „Selman: Praznik dijela federacije ne može biti praznik BiH”. Radio-televizija Republike Srpske. 23. 11. 2011. Pristupljeno 23. 11. 2011.
- ^ „Mostar: Podjele zbog 25. novembra”. Radio-televizija Republike Srpske. 24. 11. 2011. Pristupljeno 26. 11. 2011.
Vidi još[uredi izvor]