28. oktobar

28. oktobar (28.10.) je 301. dan godine po gregorijanskom kalendaru (302. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 64 dana.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 97 — Pretorijanska garda je naterala cara Nervu da usvoji vojskovođu Marka Ulpija Trajana i proglasi ga za svog naslednika.
• 306 — Sin rimskog cara Maksimijana, Maksencije, zaobiđen prilikom podele vlasti 305., proglasio se za cara u Rimu.
• 312 — Konstantin I je pobedio Maksencija u bici kod Milvijskog mosta, čime je postao jedini car u zapadnom delu Rimskog carstva.
• 1453 — Ugarski kralj Ladislav V Posmrče krunisan za kralja Češke u Pragu kao Ladislav I.
• 1492 — Kristifor Kolumbo na prvom putovanju preko Atlantika otkrio Kubu i proglasio je posedom Španije.
• 1516 — Osmanska vojska pod komandom velikog vezira Sinan-paše je porazila mameluke u bici kod Jaunis Hana blizu Gaze.
• 1628 — Kraljevske trupe pod kardinalom Rišeljeom su posle višemesečne opsade zauzele hugenotsko uporište La Rošel.
• 1636 — U Kembridžu u Koloniji Masačusets je osnovan Harvard, najstarija obrazovna ustanova u SAD.
• 1746 — U zemljotresu u Peruu, u kom su razoreni gradovi Lima i Kaljao, poginulo najmanje 18.000 ljudi.
• 1836 — Proglašena federacija Perua i Bolivije.
• 1886 — Predsednik SAD Grover Klivlend je otkrio Kip slobode, poklon od Francuske povodom stogodišnjice Deklaracije o nezavisnosti.
• 1918 — Posle raspada Austrougarske u Prvom svetskom ratu, u Pragu preuzeo vlast Nacionalni komitet. Republika Čehoslovačka s predsednikom Tomašem Masarikom proglašena u novembru 1918.
• 1919 — Američki kongres je usvojio Zakon o prohibiciji, kojim je zabranjena prodaja pića s više od pola procenta alkohola.
• 1922 — Oko 40.000 fašista-crnokošuljaša Benita Musolinija krenulo iz Napulja u marš na Rim.
• 1940 — Italijanske trupe su napale Grčku iz Albanije, pošto je Grčka odbila ultimatum kojim je Italija tražila vojna uporišta na grčkoj teritoriji.
• 1962 — Okončana Kubanska raketna kriza, sovjetski lider Nikita Hruščov saopštio da je naredio povlačenje raketa sa Kube, a predsednik SAD Džon Kenedi da će obustaviti blokadu te zemlje.
• 1974 — Šefovi arapskih država, uključujući jordanskog kralja Huseina, usvojili Deklaraciju kojom su zatražili stvaranje nezavisne palestinske države.
• 1982 — Na opštim izborima u Španiji ubedljivu pobedu odnela Socijalistička radnička partija Felipea Gonzaleza.
• 1992 — Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobeđuje Majkl Adams.
• 1995 — U požaru koji je izbio u metrou glavnog grada Azerbejdžana, Bakuu, poginulo najmanje 289, povređeno 270 ljudi.
• 2000 — Na Kosovu, u organizaciji administracije Ujedinjenih nacija, održani lokalni izbori, na kojima je ubedljivo pobedio Demokratski savez Kosova Ibrahima Rugove. Kosovski Srbi bojkotovali izbore, jugoslovenske vlasti ih nisu priznale.
• 2001 — Predsednik SAD Džordž Buš formirao Grupu za praćenje inostranih terorista, kojom rukovodi javni tužilac Džon Eškroft, a zadatak grupe da pronalazi i deportuje strane državljane koji ilegalno borave u SAD.

Rođenja

• 1017 — Hajnrih III, car Svetog rimskog carstva (prem. 1056)
• 1466 — Erazmo Roterdamski, holandski književnik, filolog i filozof (prem. 1536)
• 1696 — Moric Saksonski, francuski maršal i vojni pisac (prem. 1750)
• 1815 — Ljudovit Štur, slovački političar (prem. 1856)
• 1837 — Tokugava Jošinobu, japanski vladar (prem. 1913)
• 1860 — Džigoro Kano, japanski edukator i atletičar, osnivač džudoa (prem. 1938)
• 1884 — Miloje Milojević, srpski kompozitor, muzikolog, pedagog i kritičar (prem. 1946)
• 1902 — Elsa Lančester, engleska glumica (prem. 1986)
• 1909 — Fransis Bejkon, engleski slikar (prem. 1992)
• 1914 — Džonas Solk, američki mikrobiolog (prem. 1995)
• 1929 — Džoun Plaurajt, engleska glumica
• 1930 — Berni Eklston, „formula 1 supremo“
• 1933 — Garinča, brazilski fudbaler (prem. 1983)
• 1934 — Hulio Himenez, španski biciklista (prem. 2022)
• 1937 — Leni Vilkens, američki košarkaš i košarkaški trener
• 1938 — Ljubiša Jeremić, srpski profesor, književni kritičar, istoričar i teoretičar književnosti (prem. 2018)
• 1939 — Miroslav Cerar, slovenački i jugoslovenski gimnastičar
• 1949 — Kejtlin Džener, američka poznata ličnost
• 1955 — Bil Gejts, američki informatičar i industrijalac
• 1956 — Mahmud Ahmadinežad, iranski političar, šesti predsednik Islamske Republike Iran
• 1963 — Eros Ramacoti, italijanski muzičar
• 1967 — Džulija Roberts, američka glumica i model
• 1968 — Stiven Hanter, novozelandski glumac
• 1973 — Aleksandar Stanojević, srpski fudbaler i fudbalski trener
• 1974 — Dejan Stefanović, srpski fudbaler
• 1974 — Hoakin Finiks, portorikanski glumac
• 1981 — Milan Baroš, češki fudbaler
• 1982 — Čedomir Vitkovac, srpski košarkaš
• 1982 — Met Smit, engleski glumac
• 1984 — Obafemi Martins, nigerijski fudbaler
• 1985 — Trojan Belisario, američka glumica, rediteljka, scenaristkinja i producentkinja
• 1987 — Frenk Oušen, američki muzičar, muzički producent i fotograf
• 1989 — Kamij Mifa, francuska plivačica (prem. 2015)
• 1995 — Miloš Šatara, bosanskohercegovački fudbaler
• 1996 — Džek Ajkel, američki hokejaš na ledu
• 1997 — Tejlor Fric, američki teniser
• 1997 — Sijera Makormik, američka glumica

Smrti

• 1704 — Džon Lok, engleski filozof. (rođ. 1632)
• 1923 — Stojan Protić, srpski političar i publicista. (rođ. 1857)
• 2005 — Ljuba Tadić, pozorišni i filmski glumac. (rođ. 1929)
• 2006 — Red Ojerbah, američki košarkaški trener. (rođ. 1917)

Praznici i dani sećanja

• 1636 — U Kembridžu, u američkoj državi Masačusets, osnovan koledž „Harvard“, najstarija obrazovna ustanova u SAD.
• 1886 — Na ostrvu Bidl u njujorškoj luci predsednik SAD Grover Klivlend otkrio Statuu slobode, poklon Francuske, koju je izradio Frederik Ogist Bartoldi.
• 1940 — Ohi dan
• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveštenomučenik Lukijan
  • Prepodobni Jevtimije

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma