29. avgust
29. avgust (29.08.) je 241. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (242. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 124 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| avgust | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
- 1189 — Dubrovnik je sklopio ugovor sa bosanskim banom Kulinom kojim se Dubrovčanima daje sloboda trgovanja u Bosni bez ikakvih ograničenja i nameta. Ugovor je jedan od najstarijih sačuvanih dokumenata u regionu.
- 1521 — Turci su pod komandom sultana Sulejmana I Veličanstvenog osvojili Beograd i proglasili ga za sedište Smederevskog sandžaka. Beograd je postao pogranična tvrđava iz koje je turska vojska napadala Ugarsku i Austriju.
- 1526 — U bici kod Mohača turska vojska pod komandom Sulejmana II Veličanstvenog pobedila je trupe mađarskog kralja Ludovika II, koji se prilikom povlačenja utopio u reci. Ugarska država se raspala na tri dela: jedan je potpao pod Turke, drugim je zavladao ugarski vladar Jovan Zapolja, a treći je došao pod vlast Habzburga, koji su nakon Zapoljine smrti 1540. preuzeli ugarski presto.
- 1756 — Napadom na Saksoniju, pruski kralj Fridrih II Veliki je otpočeo Sedmogodišnji rat, prvi oružani sukob svih evropskih sila koji se potom preneo na ratišta u Aziji i Severnoj Americi. Završen je 10. februara 1763. mirom u Parizu.
- 1820 — U Portu u Portugalu je počela građanska revolucija koja je prisilila kralja Žoaoa VI da 1821. donese liberalni ustav, kojim su ukinuti inkvizicija i privilegije feudalaca.
- 1825 — Portugal je priznala nezavisnost Brazila pod carem Pedrom I.
- 1842 — Završen je Prvi opijumski rat između Kine i Velike Britanije sporazumom o miru u Nankingu, prema kojem je Kina morala da otvori svoje luke za evropsku trgovinu pod eksteritorijalnom režimu, a Hongkong da prepusti Britancima.
- 1873 — Završen šahovski turnir u Beču pobedom Džozefa Henrija Blekburna.
- 1885 — nemački inženjer Gotlib Dajmler patentirao je prvi motocikl.
- 1943 — U pobuni protiv nemačke okupacije Danska je u Drugom svetskom ratu potopila svoju flotu od 30 ratnih brodova i nekoliko podmornica.
- 1944 — Na zahtev izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije kralj Petar II Karađorđević posebnim ukazom oduzeo je komandu generalu Draži Mihailoviću i pozvao Jugoslovensku vojsku u otadžbini da se stavi pod komandu Josipa Broza Tita. Kraljeva odluka objavljena je preko radija 12. septembra.
- 1945 — Trupe SAD pod komandom generala Džordža Maršala počele su u Drugom svetskom ratu iskrcavanje na tlo poraženog Japana.
- 1949 — SSSR je u tajnosti izveo prvu eksploziju atomske bombe. Vest o tome objavile su 22. septembra SAD, Velika Britanija i Kanada.
- 1965 — Američki vasionski brod „Džemini V“, sa astronautima Gordonom Kuperom i Čarlsom Konradom spustili su se u Atlantik nakon rekordnih osam dana provedenih u zemljinoj orbiti.
- 1978 — Predsednik Centralnog komiteta Komunističke partije Kine Hua Guofeng posetio je Rumuniju, Jugoslaviju i Iran. To je označilo prekid izolacije Kine iz međunarodnih aktivnosti, koja je počela odlukom o „Kulturnoj revoluciji“ u toj zemlji u avgustu 1966.
- 1991 — Sovjetski parlament je suspendovao Komunističku partiju i zamrzao njene bankovne račune, pod optužbom da je bila umešana u pokušaj državnog udara (19-22. avgusta).
- 1995 — Pod snažnim međunarodnim pritiskom, rukovodstva SR Jugoslavije i Republike Srpske dogovorila su se o formiranju jedinstvene delegacije koja će učestvovati u mirovnom procesu u Bosni, a predsednik Srbije Slobodan Milošević ovlašćen je da pregovara u ime cele delegacije.
- 1996 — Ruski avion „Tupoljev Tu-154“, koji je prevozio rudare na udaljeno arktičko ostrvo, udario je u jedan planinski vrh u Norveškoj. U toj najtežoj avionskoj nesreći na norveškom tlu poginuli su svi putnici i članovi posade (141).
- 1997 — Ubistvo 300 ljudi u jednom alžirskom selu jedno je od najgorih krvoprolića koje su izvršili islamisti u toj zemlji.
- 1998 — U nesreći kubanskog aviona pri poletanju sa aerodroma u Kuitu (Ekvador) poginulo je 79 ljudi.
- 1999 — Stanovnici Istočnog Timora su, uprkos strahu od nasilja, izašli na istorijski referendum, na kojem se 99% izjasnilo za odvajanje od Indonezije.
- 2001 — Vrhovni sud SAD osudio je trojicu direktora jedne elektronske firme iz okruga Marin (Kalifornija) za ilegalnu prodaju opreme Indiji, koju bi ona mogla upotrebiti za pravljenje nuklearnog oružja.
- 2013 — Otvorena je prva prodavnica H&M u Srbiji, u Delta sitiju (Beograd).
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1619 — Žan Batist Kolber, francuski državnik. (prem. 1683)
- 1632 — Džon Lok, engleski filozof. (prem. 1704)
- 1862 — Moris Meterlink, belgijski književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1911). (prem. 1949)
- 1915 — Ingrid Bergman, švedska glumica. (prem. 1982)
- 1920 — Čarli Parker, američki džez saksofonista i kompozitor. (prem. 1955)
- 1923 — Ričard Atenboro, engleski glumac, reditelj i producent. (prem. 2014)
- 1935 — Vilijam Fridkin, američki reditelj, producent i scenarista. (prem. 2023)
- 1936 — Džon Makejn, američki političar i senator. (prem. 2018)
- 1937 — Momčilo Spremić, srpski istoričar, univerzitetski profesor i akademik.[1]
- 1938 — Eliot Guld, američki glumac.
- 1939 — Džon Bardon, engleski glumac. (prem. 2014)
- 1939 — Džoel Šumaher, američki reditelj, scenarista i producent. (prem. 2020)
- 1941 — Bora Drljača, srpski pevač. (prem. 2020)
- 1943 — Artur Makdonald, kanadski astrofizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2015).
- 1947 — Džejms Hant, engleski automobilista, vozač Formule 1. (prem. 1993)
- 1956 — Dži Dži Alin, američki pank rok muzičar. (prem. 1993)
- 1958 — Olga Odanović, srpska glumica.
- 1958 — Majkl Džekson, američki muzičar i zabavljač. (prem. 2009)
- 1959 — Rebeka De Mornej, američka glumica i producentkinja.
- 1959 — Milena Stevanović, naučni savetnik Instituta za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo u Beogradu i redovni je profesor Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu.[1].
- 1960 — Predrag Vušović, hrvatski glumac. (prem. 2011)
- 1969 — Lusero, meksička muzičarka, glumica i TV voditeljka.[2]
- 1971 — Karla Gudžino, američka glumica.
- 1971 — Kendis Kejn, američka glumica i umetnica.
- 1976 — Jon Dal Tomason, danski fudbaler i fudbalski trener.
- 1980 — Marija Kilibarda, srpska novinarka i voditeljka.
- 1981 — Saša Bratić, srpski košarkaš.
- 1981 — Dimitrije Vojnov, srpski dramaturg, scenarista, glumac i filmski kritičar.
- 1982 — Karlos Delfino, argentinski košarkaš.
- 1982 — Dado Polumenta, crnogorski pevač.
- 1982 — Predrag Sikimić, srpski fudbaler.
- 1983 — Jelena Marjanović, srpska pevačica. (prem. 2016)
- 1986 — Lea Mišel, američka glumica i pevačica.
- 1987 — Marko Podraščanin, srpski odbojkaš.
- 1988 — Ivan Radovanović, srpski fudbaler.
- 1989 — Branislav Trajković, srpski fudbaler.
- 1991 — Dešon Tomas, američki košarkaš.
- 1993 — Lijam Pejn, engleski muzičar, najpoznatiji kao član grupe One Direction.
- 1993 — Mateuš Ponjitka, poljski košarkaš.
- 1999 — Veljko Nikolić, srpski fudbaler.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1960 — Haza el Madžali, jordanski premijer.
- 1975 — Ejmon de Valera, irski državnik. (rođ. 1882)
- 1982 — Ingrid Bergman, švedska glumica. (rođ. 1915)
- 1936 — Velimir Lukić, književnik, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, direktor TV Beograd. (prem. 1997)[3]
- 2016 — Džin Vajlder, američki glumac. (rođ. 1933)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja:
Vidi još[uredi izvor]
- ^ a b „Momčilo Spremić”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 29. 1. 2024. Greška kod citiranja: Neispravna oznaka
<ref>; naziv „sanu.ac.rs” je definisano više puta s različitim sadržajem - ^ Heather Phares, „Lucero”, All Music.com, Pristupljeno 24. 8. 2019
- ^ „LUKIĆ Velimir”. snp.org.rs. Pristupljeno 3. 2. 2022.