4. maj
4. maj (04.05) je 124. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (125. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 241 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1493 — Papa Aleksandar VI, Španac, izdao edikt o podeli Novog sveta između Španije i Portugalije, prema kojem sve novootkrivene zemlje zapadno od Azora treba da pripadnu Španiji.
- 1626 — Indijanci prodali Menhetn holandskom trgovcu Peteru Minojtu za tkanine i đinđuve u vrednosti od oko 24 dolara (oko 600 dolara iz 2006).
- 1780 — U Epsomu u Engleskoj održane prve konjičke trke.
- 1886 — U eksploziji bombe koja je bačena na policajce koji su pokušavali da rasteraju skup radnika u Čikagu, poginulo je osam osoba, a ranjeno 60.
- 1919 — Počele demonstracije kineskih studenata protiv odluke Versajske mirovne konferencije da nemački posedi u provinciji Šandung budu predati Japanu. Demonstracije „Pokret 4. maja“ prerasle u nacionalni pokret, koji je pokrenuo preko 10 miliona ljudi.
- 1938 — Daglas Hajd postao prvi predsednik Irske na osnovu novog Ustava, kojim je proklamovana njena nezavisnost.
- 1970 — Američka nacionalna garda je ubila četiri i ranila 11 studenata Univerziteta „Kent“ u državi Ohajo, koji su demonstrirali protiv Vijetnamskog rata.
- 1979 — Vođa konzervativaca Margaret Tačer posle pobede nad laburistima na parlamentarnim izborima postala je prva žena-premijer u istoriji Velike Britanije.
- 1990 — Na prvim višestranačkim izborima posle Drugog svetskog rata, u Hrvatskoj ubedljivo pobedila Hrvatska demokratska zajednica Franje Tuđmana.
- 1992 — JNA se povukla sa dubrovačkog ratišta, čime je ugašena treća Dubrovačka republika.
- 1994 — Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija potpisali sporazum o početku primene ograničene palestinske autonomije u Gazi i Jerihonu.
- 1994 — Emitovanjem prvog servisa vesti Beogradska nezavisna novinska agencija, Beta, počela rad.
- 1996 — Lider konzervativaca Hose Marija Asnar postao premijer Španije, čime je okončana trinaestogodišnja vladavina socijalista.
- 2001 — Podignuta optužnica protiv Radeta Markovića, koji je u vreme režima Slobodana Miloševića bio načelnik Državne bezbednosti Srbije. Po optužnici za odavanje državne tajne, Marković 6. jula 2001. osuđen na godinu dana zatvora, a po tužbi za umešanost u ubistvo četiri funkcionera Srpskog pokreta obnove na Ibarskoj magistrali, u oktobru 1999, 30. januara 2003. osuđen na sedam godina zatvora.
- 2001 — SAD glasanjem izbačene iz Komisije za ljudska prava pri Ujedinjenim nacijama, što je prvi put u istoriji te međunarodne organizacije.
- 2023 – Napadač je u selu Dubona u blizini Mladenovca ubio osam osoba, a ranio 14 ljudi, među kojima je bilo i dece.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1825 — Tomas Henri Haksli, engleski biolog i antropolog, pobornik teorije evolucije Čarlsa Darvina. (prem. 1895)[1]
- 1881 — Aleksandar Kerenski, ruski revolucionar i političar. (prem. 1970)[2]
- 1900 — Antun Augustinčić, hrvatski i jugoslovenski vajar. (prem. 1979)[3]
- 1921 — Edo Murtić, hrvatski slikar, grafički dizajner i pozorišni scenograf. (prem. 2005)
- 1925 — Jene Buzanski, mađarski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2015)[4]
- 1928 — Hosni Mubarak, egipatski političar, 4. predsednik Egipta. (prem. 2020)[5]
- 1929 — Odri Hepbern, američka glumica i humanitarka. (prem. 1993)[6]
- 1930 — Miljan Miljanić, srpski fudbalski trener i funkcioner. (prem. 2012)[7]
- 1942 — Nikola Stojanović, srpski reditelj i scenarista. (prem. 2021)
- 1944 — Miro Vuksanović, srpski književnik.[8]
- 1961 — Luis Erera, kolumbijski biciklista.[9]
- 1964 — Goran Prpić, hrvatski teniser i teniski trener.[10]
- 1964 — Roko Sifredi, italijanski pornografski glumac, reditelj i producent.[11]
- 1970 — Vil Arnet, kanadsko-američki glumac, komičar i producent.[12]
- 1972 — Majk Dernt, američki muzičar, najpoznatiji kao basista grupe Green Day.[13]
- 1976 — Nikola Škorić, srpski glumac.[14]
- 1980 — Sonja Kolačarić, srpska glumica.[15]
- 1981 — Erik Đemba-Đemba, kamerunski fudbaler.[16]
- 1985 — Bo Makejleb, američki košarkaš.[17]
- 1985 — Fernandinjo, brazilski fudbaler.[18]
- 1987 — Horhe Lorenco, španski motociklista.[19]
- 1987 — Sesk Fabregas, španski fudbaler.[20]
- 1992 — Jovan Krneta, srpski fudbaler.[21]
- 1996 — Džejlen Adams, američki košarkaš.[22]
- 1998 — Tijana Bogdanović, srpska tekvondistkinja.[23]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1869 — Jovan Hadžić, srpski pisac i političar. (rođ. 1799)[24]
- 1871 — Marija Anuncijata, kći kralja Ferdinanda II. (rođ. 1843).
- 1903 — Goce Delčev, vođa makedonskog nacionalno-revolucionarnog pokreta.
- 1972 — Pepe Samitijer, španski fudbaler i trener. (rođ. 1902)
- 1980 — Josip Broz Tito, predsednik DFJ, FNRJ i SFRJ. (rođ. 1892).[25]
- 1994 — Josip Palada, jugoslovenski i hrvatski teniser. (rođ. 1912)[26]
- 1999 — Milenko Pavlović, pilot koji je poginuo tokom NATO agresije
- 2003 — Sesto Bruskantini, italijanski operski pevač.
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „LibriVox”. librivox.org. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Kerensky, Alexander Fyodorovich | Encyclopedia.com”. www.encyclopedia.com. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Augustincic Antun”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Olympedia – Jenő Buzánszky”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Hosni Mubarak | Biography, History, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-28. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Audrey Hepburn | Actress, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Miljanić, Miljan Miljanić - Manager | BDFutbol”. www.bdfutbol.com. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Vuksanovic Miro”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ Archives, Cycling. „Luis Alberto Herrera Herrera”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Olympedia – Goran Prpić”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Rocco Siffredi | Actor, Director, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Will Arnett | Actor, Producer, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Mike Dirnt | Actor, Composer, Music Department”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „HuPikon: Nikola Škorić”. Hoću u pozorište (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Sonja Kolacaric | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Eric Djemba Djemba - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „ACB.COM”. web.archive.org. 2017-05-26. Arhivirano iz originala 26. 05. 2017. g. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Fernandinho - Player profile 2024”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Driver: Jorge Lorenzo | Driver Database”. www.driverdb.com. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Cesc Fabregas | Football Stats | Como | Age 36 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Jovan Krneta - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Jaylen Adams”. www.basketball-reference.com.
- ^ „Tijana Bogdanović”. Olimpijski komitet Srbije (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 236.
- ^ „Broz Josip Tito”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Palada, Josip - Hrvatska enciklopedija”. www.enciklopedija.hr. Pristupljeno 2024-01-30.
Vidi još[uredi izvor]
