Ajše Hafsa

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sultanija Ajše Hafsa
Ayşe Hafsa Sultan
عایشه حفصه سلطان
Bista sultanije Ajše Hafsa u Manisi
Lični podaci
Datum rođenja(1478-12-05)5. decembar 1478.
Mesto rođenjaKrim, Ukrajina
Datum smrti19. mart 1534.(1534-03-19) (55 god.)
Mesto smrtiIstanbul, Osmansko carstvo
GrobDžamija Selim Javuz
Porodica
SupružnikSelim I
PotomstvoSultanija Hatidže
Sulejman I
Sultanija Hafize
Sultanija Fatma
RoditeljiMengli Giraj
DinastijaGiraj
Valide sultanija
Period1520 — 1534
PrethodnikGülbahar Hatun
(as Valide Hatun)
NaslednikSultanija Mihrimah

Ajše Hafsa valide sultanija ili kraće Hafsa sultanija (tur. Ayşe Hafsa Valide Sultan; osm. tur. عایشه حفصه سلطان)
(1478, Krim — 1534, Istanbul) bila je žena osmanskog Sultana Selima I i majka sultana Sulejmana I, kao i prva valide sultanija (Kraljica majka). U periodu Sulejmanove vladavine, do njene smrti bila je de facto njegov savladar i jedna od najuticajnijih i najmoćnijih ljudi u carstvu. Za sobom je ostavila mnoge zadužbine.[1]

Pored Sulejmana, Selimu I je imala još tri kćeri.

Poreklo[uredi | uredi izvor]

Iako je poznata godina rođenja Hafse sultanije, istoričari ipak još uvek raspravljaju o njenom poreklu, odnosno da li je zapravo bila kćerka Mengli Giraja i da li je pripadala toj dinastiji.[2][3] Po nekim drugim teorijama, Ajše Hafsa sultanija nije bila kćer Megli Giraja već je to bila Ajše Hatun II, druga konkubina Selima I koja je, po toj teoriji, bila majka Šah sultanije i Sulejmana I.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Kompleks Ajše Hafse sultanije.

Boraveći u gradu Manisa na zapadu Turske sa svojim sinom Sulejmanom, koji je upravljao okolnim regionom između 1513. i 1520. godine (grad je funkcionisao kao jedno od tradicionalnih prebivališta osmanskih krunskih prinčeva (šehzade) u pripravništvu za buduću vlast), Hafsa Sultanija je pokrenula Manisin „Mesir festival“, lokalnu tradiciju koja se praktikuje i danas. Takođe je izgradila veliki kompleks u gradu koji se sastojao od džamije poznate kao Sultanova džamija, osnovne škole, koledža i hospicija.

Takođe je bila prva osmanska carska žena koja je nosila titulu "valide sultanija" po svom imenu, zamenjujući titulu "hatun". Ova upotreba odražavala je osmansko shvatanje suverene moći kao „prerogativ osmanske porodice“.[1] Njeno doba signaliziralo je promenljiv status sultanove majke i njen povećani udeo u moći.[4] Takođe je bila prva žena iz harema za koju je potvrđeno da ima kiru - Strongilah.[5]

Smrt[uredi | uredi izvor]

Hafsa Sultanija umrla je u martu 1534. godine i sahranjena je u blizini svog supruga u mauzoleju iza zida kible džamije Javuz Selim, u Fatihu u Istanbulu. Mauzolej je u velikoj meri uništen u zemljotresu 1884. godine, a obnova započeta 1900-ih prekinuta je, a njena grobnica je danas mnogo jednostavnija nego što je prvobitno izgrađena.

Potomstvo[uredi | uredi izvor]

Imala je samo jednog sina i ćerke:

Sinovi;

Ćerke;

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Peirce, Leslie P. (1993). The imperial harem : women and sovereignty in the Ottoman Empire. New York. ISBN 0-19-507673-7. OCLC 27811454. 
  2. ^ Inalcik, Halil; Kafadar, Cemal, ur. (2010-12-31). „Süleymân the Second and His Time”. doi:10.31826/9781463231774. 
  3. ^ „SULEYMAN PASHA”. Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Pristupljeno 2021-06-27. 
  4. ^ Singer, Amy (2002). Constructing Ottoman beneficence : an imperial soup kitchen in Jerusalem. Albany: State University of New York Press. ISBN 0-585-47119-3. OCLC 53093194. 
  5. ^ Rozen, Minna (2002-08-21). A History of the Jewish Community in Istanbul. BRILL. ISBN 978-90-04-12530-8. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ajše Hafsa na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ајше_Хафса&oldid=27545538”